همین حالا بدون این که در خانه یا اطرافتان روتر باشد، بدون شک به یک روتر در شبکه اینترنت وصل هستید و خودتان خبر ندارید! اجازه دهید قدم به قدم جلو برویم تا بدانیم روتر چیست؟ چه نقشی در شبکه‌ها دارد؟
و به چند سوال دیگر هم جواب خواهیم داد.
سوالاتی مثل:
قبل از هرچیز خوب است بدانید اگر آشنایی قبلی با تجهیزات مختلف شبکه ندارید، اصلاً نگران نباشید. اینجا ساده‌ترین تعریف‌ها را پیدا می‌کنید به‌طوری‌که کاملاً برایتان قابل درک و ملموس باشد.
در یک شبکه، دستگاه‌های مختلفی حضور دارند که هرکدام از آنها داده‌هایی از یکی به دیگری می‌فرستند.
روتر دقیقاً در این بین این وظیفه را بر عهده دارد که داده‌ها را در بین دستگاه‌های موجود در شبکه منتقل کند و به مقصد موردنظرشان برساند.
این داده‌ها می‌توانند بین دو دستگاه یا بین یک دستگاه و اینترنت منتقل شوند.
روتر در واقع یک مسیر دهنده به داده‌ها یا همان اطلاعاتی است که در شبکه جابجا می‌شوند.
روتر هنگامی که می‌خواهد چنین کاری را انجام دهد به هر یک از مبدأها و مقصدها آدرسی را به نام آدرس آی پی (IP) اختصاص می‌دهد. اینطوری هر بسته به مقصد درست خود می‌رسد و در مسیر گم نمی‌شود!
بیایید کمی با مثال صحبت کنیم.
فرض کنید داده‌هایی که در شبکه جابجا می‌شوند مث بسته‌هایی هستند که در شبکه اداره پست از مبدا به مقصد می‌رسند. شبکه محلی اطراف خانه شما، می‌تواند بخشی از شهر باشد که بسته‌ها از پست به شما می‌رسند.
برای آنکه پستچی بسته‌تان را بتواند به‌درستی به خانه‌تان برساند، باید آدرس دقیق خانه‌تان را داشته باشد و در غیر این صورت بسته اشتباه تحویل داده خواهد. روتر هم همان پستچی است که برای تحویل درست بسته‌ها به آدرس منحصربه‌فردی به نام آی پی نیاز دارد.
در نظر داشته باشید کار روتر تنها فرستادن بسته‌ها نیست. حتی اگر نیاز به بازگشت بسته‌ها از سمت مقصد به سمت مبدأ باشد، باز هم روتر این کار را برایتان انجام می‌دهد. تمامی این اقدامات در کسری از ثانیه انجام می‌شود و شما هیچ‌گونه تأخیری حس نمی‌کنید.
به زبان ساده، روترها هستند که مشخص می‌کنند چه کامپیوتری از کجا اینترنت بگیرد، یا چه افرادی به پرینتری که در شبکه به اشتراک گذاشته شده دسترسی داشته باشند، یا اولویت مصرف اینترنت با چه کسی باشد.
مثلا اگر شما مشغول بازی هستید و اصلا دوست ندارید پینگ بازی شما حتی کمی بالاتر برود، روترهایی هستند که می‌توانند اتصال شما را در اولویت قرار دهند و سرعت یا مصرف اینترنت سایر افراد متصل شده را کم کنند.
این فقط یک مثل از کاربردهای زیاد روترها بود.
حالا که تا حدودی می‌دانیم روتر چیست، با توضیح کاربردهایش متوجه می‌شویم که وجود یک روتر در شبکه چقدر مهم و ضروی است.
بگذارید با یک سوال شروع کنیم؛ آیا همه کاربران اینترنت خانگی به یک روتر نیاز دارند؟ در واقع چه زمانی باید یک روتر تهیه کنید؟
یادتان هست در مقدمه گفتیم شما همین حالا برای باز کردن این صفحه حتما به یک روتر وصل هستید؟ در واقع حتی اگر در خانه هم روتر نداشته باشید، در بیرون از خانه یعنی سرویس دهنده اینترنت شما از چندین روتر در مسیر رسیدن اینترنت به موبایل یا خانه شما استفاده کرده است.
اما در خانه‌ها، شرکت‌ها و … چه زمانی باید از روتر استفاده کرد؟
معمولاً در گذشته یک خانه بود، یک مودم و یک دستگاه برای اتصال! معمولاً هم این دو تا با کابل شبکه به هم وصل می‌شدند. پ در آن زمان تنها یک مودم کافی بود و نیازی به روتر نبود.
اما حالا شما اگر مودمی وای فای برای اینترنت ADSL یا هر نوع اینترت دیگر در خانه داشته باشید، احتمالا روی مودم شما نوشته شده «مودم-روتر» یعنی همزمان مودم و روتر است.
پس یک روتر در خانه دارید!
چون این مودم-روتر قابلیت‌هایی دارد که می‌توانید به کمک آنها به اینترنت مورد استفاده مسیردهی کنید.
مثلاً روی مودم VPN تنظیم کنید و اگر موبایل شما به وای فای وصل شد از مسیر VPN استفاده کند.
یا مثلاً یک هارد اکسترنال را به مودم-روتر وصل کنید و فیلم‌های داخل آن را به راحتی در تلویزیون هوشمند خانه از طریق وای فای پخش کنید.
یا می‌توانید در خانه با رایانه‌ها و تلفن‌های همراه مختلف همگی به هم وصل شوید و یک شبکه کوچک را به وجود بیاورید و محتوای دلخواهتان را برای بقیه هم به اشتراک بگذارید.
همچنین این امکان وجود دارد که برای به اشتراک‌گذاری محتوا به دستگاه‌های دیگری مانند چاپگر، اسکنر، کنسول بازی و … هم وصل شوید.
اگر تصمیم به داشتن خانه هوشمند دارید، یکی از دستگاه‌هایی که باید تحت هر شرایطی در منزلتان داشته باشید روتر است. روتر در خانه هوشمند به شما کمک می‌کند دستگاه‌های مختلف به‌راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و همه‌چیز به‌درستی پیش برود.
در ساختمان‌های بزرگ که ده‌ها و شاید صدها رایانه به شبکه وصل هستند، روترها هستند که به کمکشان می‌توانید سطح دسترسی افراد، حجم اینترنت مصرفی، نحوه اتصال افراد به شبکه، محدودیت‌ها یا تنظیمات امنیتی و رصد شبکه را انجام دهید.
روترها در ساختمان‌های بزرگ مثل جعبه‌ها تقسیم برق هستند اما با این تفاوت که شما کنترل و گزینه‌های خیلی زیادی برای مدیریت شبکه در اختیار دارید.
حالا که حرف از مودم هم باز شد ببینیم مودمها پس چه کاره هستند؟
اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم مودم چیست باید بگوییم دستگاهی است که از آن با عنوان دروازه ورود به اینترنت یا هر نوع شبکه با روش انتقال داده متفاوت استفاده می‌کنند.
هنگامی که شما از شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت سرویس می‌خرید، در کنار آن معمولاً یک مودم به شما هدیه می‌دهند (یا ندهند هم مجبور هستید یکی بخرید).
مودمها برای اتصال به یک سرویس دهنده اینترنت بهینه‌سازی و تولید شده‌اند نه مدیریت شبکه داخلی خانه یا شرکت شما.
به‌عنوان اولین تفاوت روتر و مودم می‌توانیم به این موضوع اشاره کنیم که در مودم درگاه‌هایی برای اتصال به خط تلفن، یا شیاری برای وارد کردن سیم کارت، یا درگاهی برای اتصال به فیبر نوری وجود دارد. در دستگاه‌هایی که فقط روتر هستند چنین درگاهی وجود ندارد.
در روترها چندین پورت WAN و LAN وجود دارد. WAN برای اتصال روتر به اینترنت استفاده می‌شود و از LAN مانند کاربردش در مودم، برای اتصال مستقیم دستگاه‌ها به روتر به کار می‌روند.
امنیت، یکی دیگر از مهمترین تفاوت روتر و مودم است. در واقع بهتر است بگوییم امنیت بالا، یکی از بهترین مزیت‌های روتر است.
روتر به‌راحتی قابلیت تشخیص دسترسی‌های غیر مجاز را دارد و از همین طریق کمک می‌کند تا امنیت شبکه محلی اینترنتتان بسیار بالا برود.
مهمترین و شاید یکی از دلایلی اصلی خرید روتر، امکانات بالای نرم‌افزاری آنها است.
در تنظیمات نرم‌افزاری روترها گزینه‌های بسیار زیادی برای مدیریت شبکه دارید که در مودم‌‌های با قابلیت روتر هم چنین امکاناتی نخواهید داشت.
همانطور که گفتیم روترها وظیفه مشخص مسیردهی در شبکه را دارند و امکانات نرم‌افزاری زیاد به شما قدرت کنترل و مدیریت بالایی می‌دهد؛ اما بعضی از روترها امکانات متنوع دیگری مثل وای فای را همزمان پشتیبانی می‌کنند.
یعنی دیگر نیاز نیست شما برای وصل کردن موبایل‌ها در یک شبکه کوچک یک اکسس پوینت وای فای بخرید و آن را به روتر وصل کنید.
روترهایی هم هستند که تمام اتصال‌های آنها از نوع وای فای است. کافی است این نوع روتر را در یک شبکه بیسیم به برق وصل کنید و تنظیمات شبکه وای فای را انجام دهید. در واقع برای اتصال به این روتر نیازی به سیم ندارید و به راحتی می‌توانید از راه دور به آن متصل شوید.
خدماتی که این نوع روتر به شما می‌دهد، ترکیبی از اکسس پوینت (نقطه دسترسی بی سیم یا همان WAP) و روتر (مسیریاب) است.
اکنون که صحبت از انواع روتر شد، بیایید بقیه انواع دیگر این دستگاه کاربردی و پرطرفدار را زیر ذره‌بین بگذاریم.
این روترها در قلب شبکه‌های بزرگ حضور دارند.
از مهمترین مزیت‌های این روترها می‌توان به ظرفیت بالایشان در ارسال بسته‌های داده و مسیریابی اشاره کرد.
معمولاً روترهای میانی وظیفه مسیریابی روترهای مرزی را برعهده دارند و برای کارهای تخصصی‌تر بسیار کاربرد دارند.
همچنین روترهای میانی شبکه‌ای را به شبکه دیگری متصل می‌کنند.
از دیگر کاربردهای این نوع از روتر می‌توان به این موضوع اشاره کرد که بسته‌های داده را بین دو یا چندین شبکه مسیریابی می‌کند.
روترهای مرزی دارای انواع بیسیم و سیمی هستند که در خانه‌ها معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند.
Brouter دستگاهی است هم مانند پل عمل می‌کند و هم مسیریابی می‌کند. این به معنای آن است که این دستگاه در بین انواع روتر هم این قابلیت را دارد که مانند پلی داده‌ها را در بین گره‌های شبکه جابه‌جا کند و هم مسیریابی به سیستم‌های شخصی و وظایف یک روتر را انجام دهد.
این روترها برای اتصال به اینترنت پهن باند مثل مودم-روترهای خانگی و سازمانی استفاده می‌شود.
تمامی روترهای پهنای باند دارای چندین پورت اتصال به رایانه هستند و توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت پیکربندی می‌شوند.
این نوع روترها انواع سیگنال‌های صدا، ویدیو و… را مورد پردازش قرار می‌دهند و در بین گره‌های مختلف شبکه و اینترنت جابه‌جا می‌کنند.
این نوع روترها در شبکه‌هایی استفاده می‌شوند که ویدیو وارد شبکه می‌شود و پس از پردازش به مسیر دلخواهی ارسال و پخش یا ذخیره خواهد شد.
معمولاً روترها فیزیکی هستند، یعنی سخت‌افزاری هستند که در بخشی از شبکه قرار می‌گیرند.
در این بین، روترهای نرم‌افزاری هستند و روی سرور نصب می‌شوند. درواقع روتر مجازی دستگاهی فیزیکی نیست و تنها برنامه‌ای است که رفتار روترها را شبیه‌سازی می‌کند.
به‌عنوان‌مثال شما می‌توانید با انجام تنظیماتی در سیستم‌عامل کامپیوترتان، رایانه‌تان را تبدیل به روتر کنید.
در نظر داشته باشید که روترهای فیزیکی امکانات و گزینه‌های زیادی به شما می‌دهند اما روترهای مجازی برای استفاده‌های محدود به کار می‌روند.
ممکن است بنا به دلایلی بخواهید دستگاه مودم را تبدیل به روتر کنید. این امکان در دستگاه‌های مودم-روتر وجود دارد و با انجام تنظیماتی می‌تواند از آن به‌جای یک روتر استفاده کنید.
معمولاً افرادی سراغ این روش می‌روند که می‌خواهند از هر دو قابلیت مودم و روتر استفاده کنند اما این استفاده موقتی است.
در این مقاله با روترها آشنا شدیم و فهمیدیم که چه نقشی در شبکه‌ها دارند.
بحث درباره روترها می‌تواند خیلی عمیق‌تر و تخصصی‌تر باشد اما دانستن همین کلیات برای آشنایی اولیه کافی بود.
در انتها هم بگوییم که برای خرید روتر و مودم می‌توانید به بخش این تجهیزات در فروشگاه نورنگار مراجعه کنید. اگر نیاز به مشاوره داشتید هم کارشناسان نورنگار شما را راهنمایی می‌کنند.
