احتمالا شما هم این روزها روایتهایی از تعرض و تجاوز جنسی آدمهای معروف و غیر معروف شنیدهاید. شاید حتی از شنیدن بعضی اسمها و بعضی رفتارها شوکه شدهباشید. اما جالبه بدانیم که این تعرضها نه جدید هستند نه مختص ایران.
تا اسم آزار جنسی میآید؛ ذهن ما به سمت تجاوز و یا آسیب های جنسی و جسمی میرود. در حالیکه آزار جنسی لایههای مختلفی دارد. دادن پیشنهادهای مستقیم و غیرمستقیم جنسی به صورت مکرر و یک طرفه، متلک انداختن، اظهارنظرهای جنسی و سایر رفتاری که در محل کار صورت بگیرد و برای مخاطب حالتی آزاردهنده داشته باشد، در دسته آزارهای جنسی جا میگیرد. این رفتارها در نهایت در قربانی باعث احساس خطر، حقارت، مرعوب شدن و یا رنج خواهد شد.
مهمترین نکته در درک آزار جنسی کلمه "نخواستن" است؛ عمل جنسی باید با رضایت و مطابق میل طرف مقابل باشد، اگر چنین نباشد مصداق آزار جنسی است. حتی اگر کسی در ابتدا به برقرار کردن رابطه جنسی رضایت نشان دهد، اما در میانه رابطه دیگر مایل به ادامه آن نباشد باید عمل جنسی قطع شود و اگر به زور ادامه پیدا کند مصداق آزار جنسی از جمله حمله جنسی یا تجاوز است.
به خطر افتادن امنیت شغلی کارمندان و ایجاد فضای کاری تهدیدآمیز و یا مرعوب کننده از ویژگی محیطهای کاری است که، در آن آزار جنسی رخ دادهاست.
همانطور که حدس میزنید بیشترین قربانیان آزار جنسی در محیط کار خانمها و بیشترین آزاردهندهها آقایان هستند. اما جالب است بدانید که 87 تا 94 درصد قربانیان آزار جنسی در محیط کار، این رفتارها را گزارش نمیدهند.
اما اینجا مهمترین وظیفه کارفرما ایجاد محیطی امن و جلوگیری از آزار جنسی و حتی تهیه دستورالعملهایی برای توضیح آزار جنسی و عواقب آن در محیط کار است. آزار جنسی به طور مستقیم با اعصاب و روان زنان در ارتباط است و میتواند اثرات منفی زیادی به آنها وارد نماید. به طوری که هر چه شدت این آزار و اذیتها افزایش یابد، اثرات منفی آن نیز بیشتر آشکار خواهد شد. افسردگی، وسواس، داشتن خواب ناآرام، از دست رفتن اشتها، کاهش و یا افزایش وزن و سردرد از بارزترین اثرات منفی آزارهای جنسی به شمار میروند.
علاوه بر تاثیرات جسمی و روحی، این آزارها خسارات مالی مستقیم و غیرمستقیم بر قربانیان تحمیل میکند. بسیاری از قربانیان پس از آزار جنسی به یک باره و بدون دفاع از حقوق خود، محیط کار را ترک میکنند. مرخصیهای کوتاه مدت، مرخصیهای بیحقوق و استعفا دادن از دیگر اقداماتی است که به بروز خسارتهای مالی بر قربانیان میانجامد.
اولین قدم برای فراهم کردن محیط امن برای همه پرسنل، تشکیل تیم منابع انسانی درست و مورد اعتماد است. اولین جایی که یک قربانی بعد از آزار جنسی باید به آن مراجعه کند، منابع انسانی آن شرکت است. اگر قربانی احتمال اخراج یا سرزنش از طرف منابع انسانی را بدهد، ممکن است از گزارش آزار صرف نظر کند.
حتی میتوانید براساس اندازه شرکت بستری برای گزارش به صورت ناشناس و یا شناس، در قالب جایی در وبسایت یا حتی صندوقی امن ترتیب بدهید، تا قربانیان به راحتی و به دور از ترس بتوانند آزارهای کلامی و جسمی را گزارش دهند.
حتی در صورت لزوم میتوانید مشاور یا روانشناسی برای شرکت خود استخدام کنید تا به عنوان فرد امین، به مشکلات پرسنل گوش دهد و از لحاظ روحی و روانی پشتیبان آنها باشد.
به امید اینکه به زودی شاهد کاهش آزارهای جنسی در محیط کار در ایران باشیم.
منابع: بیبیسی فارسی، سایت یاسا