سینمای ایران قابل تقسیم به دو دوره قبل و بعد از انقلاب است، که در هر یک از این دوره ها به دلیل شرایط فرهنگی و سیاسی، تفاوت های بسیاری در سبک و مضمون سینما مشاهده می شود. اگر به دهه‌های پس از انقلاب نگاه کنیم، متوجه می شویم که در این دوره، فیلم‌های مختلفی با ژانرهای گوناگون ساخته شده اند. به عنوان مثال، فیلم های کمدی همواره جزء محبوب ترین و سودآورترین اثرات سینمای ایران بوده‌اند. در این مقاله، به بررسی بهترین فیلم‌های کمدی ایرانی در چهار دهه اخیر می‌پردازیم.
تاریخ سینمای ایران شاهد افت و بلندی های زیادی بوده است. پس از انقلاب، به ویژه در دوران جنگ، به دلیل شرایط سخت برای جامعه، فیلم‌های کمدی به تعداد کمتری تولید می‌شدند. با پایان جنگ و در دهه ۶۰، فیلم سازان ایران آثار کمدی-اجتماعی متفاوتی را به تصویر کشیدند، که این سبک تا دهه ۸۰ ادامه یافت.
در دهه‌های اخیر و به مدت ۲۰ سال گذشته، تولید فیلم های کمدی با مضمون سیاسی بیشتر شده است. اکنون فیلم های کمدی با موضوعات متنوعی ساخته می‌شوند و به نمایش در می آیند. این تنوع در سبک‌های ساخت فیلم می تواند تماشاگران مختلف را جذب کند و به همین دلیل استقبال خوبی از این آثار شده است. حالا زمان آن رسیده که بهترین فیلم‌های کمدی ایرانی را از قدیمی ترین تا جدیدترین آثار، مورد بررسی قرار دهیم.
نویسنده و کارگردان: داریوش مهرجویی
بازیگران: عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، ایرج راد، حمیده خیرآبادی و ...
سال انتشار: ۱۳۶۶
همان‌طور که ذکر کردیم، پس از پایان جنگ، ایران به یک احوالات خوشحال و خوب نیاز داشت. در همین زمان، فیلم اجاره نشین ها منتشر شد. این اثر با القا تم کمدی اجتماعی و تمرکز بر طبقات مختلف جامعه، توانست فضای سینمای ایران را تغییر دهد. از این نظر، می توان این فیلم را مهم ترین فیلم کمدی سینمای ایران تلقی کرد.
داستان این اثر حول محور یک ساختمان است که مالک آن فوت کرده و وارث او قصد دارد آپارتمان ها را به دست بیاورد. طرف دیگر این داستان ساکنان این ساختمان هستند و تداخل زندگی آنها می‌تواند جذاب باشد. همچنین، حضور بازیگران بزرگ سینمای ایران در این اثر، آن را به یک فیلم محبوب تبدیل کرده است.
نویسنده و کارگردان: داوود میرباقری
بازیگران: اکبر عبدی، داریوش ارجمند، آزیتا حاجیان، محمدرضا شریفی‌نیا، پرویز پرستویی و ...
سال انتشار: ۱۳۷۶
فیلم "آدم برفی" در سال 1373 تولید شد و در جشنواره فجر به نمایش درآمد. پس از آن، این اثر به تعویق افتاد و تا سه سال بعد نتوانست مجوز اکران را دریافت کند. در همان سال، "آدم برفی" به عنوان پرفروش ترین و پرمخاطب ترین فیلم تبدیل شد. به دلیل داستان منحصر به فرد این فیلم، در محیط فرهنگی آن زمان، بسیاری از حواشی به وجود آمد. این امر باعث شد تا مخاطبان با اشتیاق بیشتری به تماشای آن علاقه مند شوند.
داستان فیلم با تصمیم عباس خاکپور برای یافتن راهی خاص برای دریافت ویزای آمریکا آغاز می شود. این شخصیت تصمیم می گیرد خود را به صورت یک زن تبدیل کند تا با ازدواج با یک فرد آمریکایی، به این کشور مهاجرت کند. در همین حال، عشق نیز به سراغ او می آید و اتفاقات جذابی پیش می آید.
نویسنده و کارگردان: پیمان قاسم‌خانی و کمال تبریزی
بازیگران: پرویز پرستویی، بهرام ابراهیمی، رضا سعیدی، مهران رجبی و ...
سال انتشار: ۱۳۸۲
یکی از جذاب ترین و منحصر به فردترین فیلم های کمدی در تاریخ سینمای ایران، بدون شک فیلم «مارمولک» است. این اثر با موفقیت در بیست و دومین دورهٔ جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین نویسنده و بهترین فیلم از دید تماشاگران را به خود اختصاص داد. طنز انتقادی و اجتماعی قاسم خانی به همراه با بازی چشم گیر پرویز پرستویی در این اثر، باعث شد تا به شدت جذاب برای مخاطبان باشد. به گونه ای که در هنگام اکران این فیلم در سینما، تقریباً در تمام سانس ها سالن پر از جمعیت بود.
داستان این فیلم درباره زندگی شخصی به نام رضا است که به جرم سرقت در زندان به سر می برد. این فرد به دلیل یک اتفاق، در بیمارستان بستری شده و سپس با لباس روحانی از بیمارستان فرار می کند. رضا مجبور می شود برای مدتی در یک شهر به عنوان امام جماعت زندگی کند. تناقض در شخصیت رضا و تضاد میان انتظارات مردم و واقعیت، نقطه ی عطف و جذابیت این ماجرا را ایجاد می کند.
نویسنده و کارگردان: پیمان قاسم خانی، سامان مقدم
بازیگران: فرهاد آئیش، گوهر خیر اندیش، محمد رضا شریفی نیا، رامبد جوان، پگاه آهنگرانی و..
سال انتشار: ۱۳۸۳
فیلم موزیکال "مکس" را می توان به عنوان یکی از بهترین فیلم های کمدی ایرانی در دهه 80 تلقی کرد. این اثر با خلاقیت پیمان قاسم خانی در طراحی شخصیت و نگارش داستان‌های طنز انتقادی، توانست جایگاه ویژه ای در جامعه سینمایی ایران برای خود ایجاد کند. در زیرساخت این داستان، در واقع به تفاوت ها و روابط میان آن ها اشاره شده است. اگرچه در نگاه اول این به نظر نمی رسد، اما "مکس" یک داستان اجتماعی است که به سمت اصلاح روابط سیاسی حرکت می‌کند.
داستان اینگونه است که وزارت ارشاد ایران تصمیم می گیرد از بزرگان موسیقی تجلیل کند. در این فرآیند، یکی از دعوت نامه ها به جای ارسال به یک موسیقیدان برجسته برای یک خواننده کاباره ای به نام "مکس" ارسال می شود. حالا این خواننده خاص تور وارد کشور می شود و داستان ادامه پیدا می کند...
کارگردان: رامبد جوان
بازیگران: رضا عطاران، ویشکا آسایش
سال انتشار: ۱۳۸۹
یکی از جذاب ترین فیلم های کمدی ایرانی، "ورود آقایان ممنوع است" است. این اثر از روزهای ابتدایی اکران با استقبال فراوان مخاطبان روبرو شد و در نتیجه، با فروش بسیار خوبی مواجه شد. با فروش بیش از پنج میلیارد تومان، این فیلم به عنوان دومین فیلم پرفروش در طول اکران شناخته می شود. همچنین، ویشکا آسایش با بازی در این فیلم، موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر شد.
داستان این فیلم از زمانی آغاز می شود که یک معلم مرد وارد یک مدرسه دخترانه می شود، اما با وجود مدیر سخت گیر، ورود آقایان به این مکان ممنوع است. با ورود آقای جبلی به این مدرسه، همه چیز به هم می ریزد و اتفاقات جذابی در ادامه رخ می دهد.
نویسنده و کارگردان: مانی باغبانی، سامان مقدم
بازیگران: رضا عطاران، مهناز افشار، ویشکا آسایش، سام نوری و ..
سال انتشار: ۱۳۹۴
سال ها پس از اکران فیلم "مکس"، سامان مقدم به ساخت یک اثر جدید و جنجالی در عرصه سینمای ایران پرداخت. این فیلم، پس از مواجهه با سانسورهای متعدد، بالاخره موفق به دریافت مجوز اکران شد و در نهایت به یکی از محبوب ترین و بهترین فیلم های کمدی ایرانی تبدیل گردید. با نگاه اجتماعی و انتقادی، این اثر موفق شد همراه با زنده کردن حال و هوای دهه شصت ایران، به نمایش بگذارد.
"نهنگ عنبر" از جذابیت و سرگرمی فراوانی برخوردار است. داستان این فیلم درباره زندگی و چالش های چند جوان در دهه شصت می باشد. در ادامه، در سال 96، قسمت دوم این فیلم جذاب منتشر شد که زندگی این افراد پس از سی سال را به تصویر کشید و مانند فیلم اول، موفق به جلب توجه و تحسین مخاطبان شد.
نویسنده و کارگردان: مازیار وکیلی، سعید سهیلی
بازیگران: حمید فرخ نژاد، ساعد سهیلی، پولاد کیمیایی
سال انتشار: 1391-1399
هر زمان که می‌خواهیم درباره بهترین فیلم های کمدی ایرانی صحبت کنیم، بدون شک گشت ارشاد جایگاه ویژه ای خواهد داشت. نظراتی که دربارهٔ فیلم ها ارائه می شود، بسیار متفاوت و به سلیقه افراد وابسته است، اما گشت ارشاد را می‌توان به عنوان جسورترین و متفاوت‌ترین فیلم کمدی سینمای ایران تلقی کرد. گشت ارشاد 1 در تابستان سال 91 تولید شد و اگرچه به مدت کوتاهی اکران شد، اما امروزه کمتر کسی است که آن را تماشا نکرده باشد. این فیلم داستان سه نفر را روایت می کرد که خود را به عنوان "ماموران گشت ارشاد" می آوردند و از این طریق از مردم اخاذی می کردند. زندگی عباس، عطا و حسن به قدری جذاب تداعی می شد که نمی توانستید از تماشای آن چشم بردارید.
در ادامه، گشت ارشاد 2 در سال 96 تولید و اکران شد و ادامه داستان با همان تیم بازیگری حاضر در فیلم اول را تداعی کرد. در مجموعه گشت ارشاد، انتقادات جدی سیاسی و اجتماعی به صورت طنزآمیز مطرح می شوند. در نهایت، گشت 3 با بازی امیر جعفری و بهنام بانی در سال های اخیر تولید شد. در حقیقت، این فیلم توانسته است همچنان مضمون انتقادی را حفظ کند؛ اما به نظر می رسد که جذابیتی مشابه تولیدات قبلی را نداشته باشد.
نویسنده و کارگردان: امیر برادران، ابوالحسن داوودی
بازیگران: رضا عطاران، جواد عزتی، سارا بهرامی، مهران احمدی
سال انتشار: ۱۳۹۷
هزارپا در روزهای ابتدای اکران، با رکوردی موفق رو به رو شد و به یکی از پرفروش ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران تبدیل گردید. این اثر جذاب، با حضور بی‌نظیر رضا عطاران و جواد عزتی، به یک فیلم جذاب و پرطرفدار تبدیل شده است. ابوالحسن داوودی همواره یکی از کارگردانان برجسته در زمینه کمدی در ایران بوده است. این کارگردان مشهور ایرانی، آثار خنده دار خود را با موضوعات اجتماعی و سیاسی به تماشاگران ارائه می دهد. در هزارپا، داستان یک فردی را روایت می‌کند که خود را به جای یک جانباز جنگی معرفی می کند. تناقض شخصیت ها، بازی هنرمندانه بازیگران، کارگردانی بسیار خوب و توجه به جزئیات، از مهم ترین عوامل موفقیت این فیلم به شمار می‌آیند.
نویسنده و کارگردان: داریوش مهرجویی
بازیگران: گلاب آدینه، پارسا پیروزفر، حسن پورشیرازی، امین حیایی، نسرین مقانلو، ملیکا شریفی نیا و…
سال انتشار: 1383
"مهمان مامان" به عنوان یکی از محبوب ترین فیلم های سینمای ایران شناخته می شود و این محبوبیت خود را نه تنها در ژانر کمدی بلکه در میان تمام آثار اکران شده ایران کسب کرده است. صمیمیت و سادگی این فیلم به گونه ای است که تماشاگر احساس می کند دارد یک قطعه از زندگی واقعی یک خانواده را تماشا می کند. "مهمان مامان" به تصویر کشیدن عادات و فرهنگ های ایرانی، از جمله مهمان نوازی، موفق به جذب مخاطبان شده است. داستان از یک خانه پرهیاهو و شلوغ آغاز می شود؛ خانواده ای که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و ناگهان به میزبانی یک زوج جوان می پردازند. این فیلم نشان می دهد که چگونه همدلی و کمک به یکدیگر می تواند مشکلات مالی و اقتصادی را حل و فصل کند.
نویسنده و کارگردان: علی فرقانی- مهران احمدی
بازیگران: رضا عطاران، هومن سیدی، بابک حمیدیان، هادی کاظمی، مهران احمدی و..
سال انتشار: ۱۳۹۶
زمانی که مهران احمدی تصمیم گرفت برای اولین بار به کارگردانی بپردازد، انتظار کمی برای جذب مخاطب وجود داشت.اما این فیلم از نظر داستان بسیار پسند مخاطبان بوده است. با این حال، نقطه قوت اصلی این فیلم بدون شک حضور بازیگران هنرمندی، به ویژه جواد عطاران و هومن سیدی، بوده است. داستان فیلم درباره یک نیروی ساواک است که با شرکت در قرعه‌کشی برنده یک قطعه زمین 500 متری می‌شود. در ادامه، سرنوشت این فرد پس از انقلاب تغییر می‌کند و او مجبور به مهاجرت از کشور می‌شود. حالا باید دید چگونه سرنوشت این دارایی شکل می گیرد.
نویسنده و کارگردان: هما بذر افشان، فرزاد موتمن
بازیگران: امین حیایی، بهرام افشاری، آناهیتا درگاهی، مسعود کرامتی، لیندا کیانی
سال انتشار: ۱۳۹۸
"چشم و گوش بسته" یک داستان جذاب و بسیار متفاوت را روایت می کند. در این ماجرا، شاهد خواهید بود که دو نفر با نقص های حسی چگونه یکدیگر را تکمیل می کنند. داستان از یک قتل در یک فروشگاه شروع می شود که تنها دو شاهد دارد. یکی از آنها ناشنواست و صدای گلوله را نشنیده است، بنابراین با تاخیر به محل حادثه می رسد و تنها جنازه را می بیند. دیگری همه صداها را شنیده اما نابیناست و هیچ چیزی ندیده است. ترکیب این دو شخصیت و ماجراهایی که با وجود ناتوانی ها کنار هم تجربه می کنند، برای تماشاگران بسیار جالب و مهیج است. بدون شک، بازی بی‌نظیر حیایی و افشاری در کنار هم، این اثر را به یکی از بهترین فیلم‌های کمدی ایرانی تبدیل کرده است.
نویسنده و کارگردان: بابک و میثم کایدان – منوچهر هادی
بازیگران: سعید آقاخانی، مهران مدیری، یکتا ناصر، بهرام افشاری، ساره بیات و محمد رضا گلزار
سال انتشار: ۱۳۹۷
در ادامه لیست، به یکی از پرحاشیه ترین فیلم های کمدی ایرانی می‌پردازیم. "رحمان 1400" یک فیلم جذاب و خنده دار است که در سال ۱۳۹۷ اکران شد. تنها چند هفته پس از اکران، با اعلام اینکه نسخه در حال پخش اصلاح شده نیست، این اثر توقیف شد. با این حال، در همان مدت کوتاه با استقبال خوبی مواجه شد. پس از توقیف، این فیلم پخش شد و مخاطبان بسیاری آن را تماشا کردند. "رحمان 1400" در قالب خنده به بررسی اختلاف طبقاتی می پردازد. داستان این است که رحمان متوجه می شود سرطان دارد و به زودی میمرد. سپس تصمیم می گیرد کاری انجام دهد که پسر رئیسش او را بکشد تا پول دیه زندگی خانواده اش را کمی بهبود بخشد.
