مریم محمدخواه؛ کارشناس آکادمی هوش مالی
ریحان (فرشته صدر عرفایی) همسرش را به تازگی از دست داده و قهوهخانهای نزدیک مرز تنها سرمایهای است که برای ریحان و دو دختر کوچکش به جای مانده است. همین کافه، عاملی برای دردسرهای ریحان میشود. او به تنهایی کافه را راه میاندازد و با سختکوشی آن را اداره میکند؛ اما دو مسأله فرهنگی در مسیر زندگی او وجود دارد: یکی، فعالیت شغلی او تنها در کافه نزد مردم آن منطقه پذیرفتنی نیست و دیگر اینکه طبق سنت آن مردم زن بیوه باید با برادر شوهرش ازدواج کند تا فرزندان مرحوم در خانواده پدری بزرگ شوند و عروس از حمایت آنها برخوردار شود. این هر دو، جدای از مشکلات اداره کافه و مسائل مالی آن، زندگی ریحان را پر از چالش میکند. کار تا جایی پیش میرود که برادر شوهر قهوهخانه را پلمپ میکند؛ ولی باز ریحان دست از کوشش نمیکشد و رستورانی باز میکند تا خود سکاندار زندگیاش باشد.
بر اساس تعریف سازمان بهزیستی، زنان سرپرست خانوار، زنانی هستند که عهدهدار تامین معاش مادی و معنوی خود و اعضای خانواراند.در حال حاضر سه میلیون زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد که این آمار نسبت به ۱۰ سال گذشته ۵۸ درصد افزایش داشته است.
1. نقشآفرینی اجتماعی زنان
جدای از همه ضرورتهای حضور زنان در فعالیتهای اجتماعی، یکی از آثار آن، توانمندی برای مدیریت زندگی به دور از وابستگی به کمکهای دولتی یا سازمانهای مردمنهاد یا دوست و آشنا و فامیل است؛ آگاهی و مشارکت زنان در امور مالی خانواده و نیز همکاری با همسر در ایجاد درآمد میتواند کمک بزرگی در سپری کردن روزهای دشوار زندگی به ویژه پس از فوت یا جدایی باشد. اگر ریحان همراه شوهر در آن کافه کار میکرد، ضمن اینکه بهتر و بیشتر برای روزهای تنهایی احتمالی در مدیریت زندگی آمادگی پیدا میکرد؛ مردم منطقه نیز کار او را در کافه پذیراتر میشدند و ریحان با مشکلات کمتری روبرو میشد.
2. امور مالی پس از فوت
هیچکس همیشه زنده نمیماند؛ تعیین تکلیف امور مالی پس از فوت تا آن اندازه که قانون اجازه میدهد، از مهمترین آموزههای سواد مالی است. نوشتن وصیتنامه و ثبت آن در دفترخانه اسناد رسمی و تعیین وصی کمک بزرگی به بازماندگان برای مدیریت امور مالی متوفی (از بدهی و طلبها گرفته تا سرنوشت دارایی و...) و نیز ادامه امور زندگی خود آنان است.
از آنجا که مردان طول عمر کمتری نسبت به زنان دارند، لازم است تدابیر مناسبی برای تأمین معاش خانواده خود پس از فوت داشته باشند. برای نمونه صلح عمرا روش مناسبی برای واگذاری املاک و داراییها به همسر یا فرزندان بدون تشریفات اداری است. یا بیمه عمر میتواند در تأمین مالی خانواده در فقدان شوهر کمک بزرگی باشد.
3. شبکه اجتماعی مالی
زنی که همسرش را از دست داده است، باید به خوبی بتواند از حمایت شبکه اجتماعی خود شامل دوستان، خانواده و آشنایان برخوردار شود؛ اما هیچگاه نباید تصمیم نهایی و اداره امور زندگیاش را به آنها واگذار کند؛ بلکه باید خود تصمیم بگیرد. اطرافیان باید بدانند هیچکس مسئولیت زندگی آن زن را به آنها نداده است؛ کمک شبکه اجتماعی همدردی، همراهی و ارائه اطلاعات درست هنگام تصمیمگیری است. هیچگاه نباید به جای یا برای او تصمیم گرفت بلکه باید تنها در فرآیند تصمیمگیری کمک کرد و در نهایت اجازه داد خود آن زن زندگیش را اداره کند و تصمیمهای خودش در زندگیاش جاری شود. اطرافیان ریحان میتوانستند با عملکرد بهتری، باری از دوش او بردارند تا راحتتر زندگی خود را سروسامان دهد ولی آنها عامل اصلی مشکلاتش شدند.
سکانسهایی از فیلم