فرض کنید میخواهیم شرکتی تولیدی تاسیس کنیم. برای این کار نیاز به جذب سرمایه از طرف سرمایهگذاران مختلف داریم. بعد از جذب ۱ میلیارد تومان سرمایه شرکت را ثبت میکنیم. زمینی برای تاسیس کارخانه و تجهیزات مورد نیاز برای شروع تولید را خریداری میکنیم. شرکت شروع به کار میکند با سرمایه ثبت شدهی ۱ میلیارد تومان و با توجه به قیمت اسمی سهام شرکت که هر کدام ۱۰۰ تومان است، تعداد سهام شرکت ۱۰ میلیون سهم محاسبه میشود و به سرمایه گزاران تعلق میگیرد.بعد از مدتی سهام شرکت در بورس عرضه شده و قیمتگذاری میشود. بعد از چند سال شرکت تشخیص میدهد که تغییراتی را در ساختار مالی خود ایجاد کند و سرمایه خودش را افزایش دهد. این افزایش سرمایه میتواند به دلایل مختلفی و شیوه های مختلفی انجام شود .
با توجه به قوانین مالکیت، درصد مالکیت سهام هر کدام از سرمایه گذران بعد از اعمال افزایش سرمایه نباید تغییر کند. حال با توجه به زیاد شدن سرمایه و به تبع آن زیاد شدن تعداد سهام شرکت، سهام هر فرد باید به همان میزان افزوده شود و از ارزش ریالی هر سهم کم شود. ما ضریب k را تعریف میکنیم نسبت سرمایه جدید شرکت به سرمایه قدیم که میشود ( N درصد افزایش سرمایه است ):
K = (100 + N ) / 100
تعداد سهام هر فرد ضرب در k شده و ارزش هر سهم تقسیم بر این عدد میشود.
حالا میرسیم به انواع افزایش سرمایه
شرکت در بدو تاسیس و یا در طی سال های فعالیت توسط سرمایه اولیهای که در اختیار داشته داراییهایی را خریداری کرده است که میتوان ملک، زمین، سرمایه گذاری های بلند مدت، دستگاه های کارخانه و ... را نام برد. به تبع تورم و بازدهی سرمایه گذاری ها به خصوص در ایران به خاطر نرخ تورم بالا این دارایی ها ارزش شان از ارزش زمان خریداری آنها بسیار بیشتر شده ست. حال شرکت ها میتوانند با تجدید ارزیابی قیمت آنها سرمایه اسمی خودشان رو تغییر دهند.
بحثی که پیش میاد اینه که آیا اصلا اتفاقی در شرکت اتفاده است و تغییر با اهمیتی ایجاد شده است یا خیر؟ در اصل خیر ولی این کار خوبی های دارد که به آنها اشاره میکنیم.
حال سوالی پیش میآید که آیا شرکت هایی که بعد از افزایش سرمایه، ارزش سهام آنها به زیر ۱۰۰ تومان میرسد، ارزنده اند؟ چون قیمت بازاری آنها حتی به اندازه سرمایه ثبت شده آنها نیز نیست. جوابی که به این سوال میتوان داد برمیگردد به ارزش دفتری شرکت و زیان انباشته آن. اگر زیان انباشته یک شرکت زیاد باشد
حتی قیمت ۱۰۰ تومان که ارزش اسمی آن است میتواند برای سهم گران باشد. البته با توجه به اصل ۱۴۱ و خارج شدن از شمول آن بعد از افزایش سرمایه، میتوان گفت قطعا قیمت های زیر ۵۰ تومان برای یک سهم زیر ارزش ذاتی آن است.
در این شیوه اگر به طور مثال قیمت سهام ۱۰۰۰ تومان باشد بعد از افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی قیمت سهام ۵۰۰ تومان و تعداد آن برای هر شخص دوبرابر میشود.
شیوه های دیگر افزایش سرمایه را در قسمت بعدی بخوانید( بزودی ... دنبال کنید )