اکثر مصرف کنندگان الکتریکی دارای بدنه فلزی هستند، و این موضوع میتواند خطر برقگرفتگی را ایجاد کند. برای حل این مشکل و جلوگیری از مشکلات احتمالی، از سیستم ارتینگ در ساختمان و تجهیزاتی که دارای بدنه فلزی هستند، استفاده میشود.
در آییننامهها و مقررات، شدیداً توصیه میشود که تاسیسات سیمکشی برق، از تلفن و وسایل مخابراتی دیگر، و همچنین لولههای گاز و آب و غیره، دور نگهداری شوند. در مواردی که این امر ممکن نباشد، لازم است که بدنه فلزی لولههای برق با دیگر لولهها متصل شده و در نهایت به سیستم ارت متصل شوند.
اگر این کار به خوبی انجام نشود و فاز به لولههای برق متصل شود، اختلاف پتانسیلی بین لولههای برق و دیگر لولهها نظیر آب و گاز و غیره، به وجود میآید. این ممکن است منجر به برقگرفتگی، برقدار شدن، جرقه و آتشسوزی شود.
بنابراین، اتصال تمام قسمتهای فلزی به یکدیگر و به سیستم ارت، از برقدار شدن با ولتاژهای خطرناک جلوگیری میکند و شرایط را به حد بالای ایمنی نزدیکتر میکند.
سیستم ارت، یک سیستم حفاظتی ساده و ارزان است که در صورت برقدار شدن بدنه مصرفکنندهها و تجهیزات برقی، از خطر برقگرفتگی محافظت میکند. این سیستم، با استفاده از یک سیم ارت، برق بدنه را به زمین منتقل میکند و در نتیجه فرد دچار برقگرفتگی نمیشود.
همانطور که میدانیم، جریان برق همیشه از مسیری که کمترین مقاومت را دارد، عبور میکند. در شکل ساده زیر، بدن انسان به عنوان یک هادی و سیم ارت به عنوان هادی دیگر، با یکدیگر اتصال موازی را تشکیل میدهند. در نتیجه، تمامی جریان از سیم بدون مقاومت عبور کرده و به انسان آسیبی نمیرساند.
همانطور که در بالا ذکر شد، اجسام هادی باید به وسیله یک سیم هادی همبندی شوند. همبندی به معنای همپتانسیل کردن دو یا چند جسم هادی است، که این اتصال به وسیله یک سیم هادی صورت میگیرد. با همبندی اجسام، هیچ اختلاف پتانسیلی بین آنها وجود ندارد و در نتیجه جرقه ساکن ایجاد نمیشود.
اتصال زمین یا ارت کردن به معنای اتصال یک جسم رسانا به زمین از طریق یک هادی میباشد. همبندی و اتصال زمین معمولاً در اجسامی که دارای هادیهای خوبی هستند، بسیار موثر است.
لازم به ذکر است که هادی همبندی و سیم اتصال زمین باید دارای استحکام، مقاومت خوردگی و قابلیت ارتجاعی مناسب باشند. همچنین، برای اتصال زمین میتوان از سیم لخت یا کابل با روکش استفاده کرد. اما باید به صورت مستمر بازدید شود تا از اتصال کامل آن اطمینان حاصل گردد.
یکی از موضوعات بسیار مهم در شبکه ارت، موضوع "چاه ارت" است. برای این چاه، عمق مورد نیاز است، اما بهترین چاه آن است که به قسمت نمناک و مرطوب زمین دسترسی داشته باشد. زیرا خاکی که دارای رطوبت بیشتری باشد، مقاومت الکتریکی کمتری دارد. در این روش، الکترود (میل یا ...) در داخل چاه قرار داده شده و با استفاده از یک سیم مسی قطور با مقاومت الکتریکی کم به بیرون چاه هدایت میشود. اطراف الکترود را با زغال و نمک پوشانده و خود چاه را با ماسه پر میکنند. بهتر است سیم رابط چاه و الکترود با استفاده از سیم مسی بافته شود.
مهم است که بدانیم شکل هندسی چاه نقشی در کارایی آن ندارد. برای افزایش مقاومت زمین، میتوان از پودر کربن و براده فلزاتی که زنگ نمیزنند مانند آلومینیوم و مس استفاده کرد.