معاملات الگوریتمی، از زمان تحولات گسترده در فناوریهای کامپیوتری، رشد سهم معاملات آنلاین و افزایش سرعت انجام معاملات، تبدیل به بحثی داغ و مطرح در میان معاملهگران شده است. از زمان ورود این فناوری به بازارهای مالی پیشرفت بینظیری در حجم معاملات دیده شده است.
معاملات الگوریتمی یا الگو تریدینگ توجه سرمایهگذاران را به حدی جلب کرده است که در حال حاضر بیش از ۸۵ درصد معاملات بورسهای پیشرفته در دنیا از طریق آن اجرا میشود؛ معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران نیز ورود کرده است.
ورود این معاملات هوشمند به بازار سرمایه مزایای قابل توجهی دارد؛ یکی از مهمترین آنها افزایش سرعت معاملات و حذف خطاهای انسانی است که به دلیل دخالت احساسات اتفاق میافتد. از دیگر مزایا میتوان به کاهش هزینه معاملات، امکان تست و بهینهسازی آنها، حذف صفنشینی و تخلفات در بازار اشاره کرد.
اگر سیستم معاملات الگوریتمی بهطور مناسب برنامهنویسی نشده باشد و به خوبی مورد تست و آزمایش قرار نگرفته باشد، میتواند به سرعت ضررهای هنگفتی را به معاملهگر وارد کند.
گاهی اوقات، غیر ممکن است که قوانین قطعی را در قالب کد درآورد؛ این امر، توسعه و بهبود سیستم معاملاتی هوشمند را دچار مشکل میکند. بهعنوان مثال استفاده از اخبار یا تحلیلهای پیچیده فاندمنتال در قالب الگوریتم امری دشوار است.
از زمانی که الگو تریدینگ وارد بازار ایران شد تنها افراد حقوقی قابلیت استفاده از آن را داشتهاند؛ اما امروزه شرکت تحلیلگر امید برای اولین بار این امکان را برای افراد حقیقی فراهم کرده تا بتوانند از مزایا و امکانات این معاملات استفاده کنند.
طبق آمار، بیش از ۶۰٪ از معاملات الگوریتمی در کشور توسط زیرساختهای ارائه شده توسط شرکت تحلیلگر امید انجام میشود و گزارش معاملات طی ۱۰ روز گذشته نشان میدهد که الگوریتمها در مجموع ۸۰٪ سمت خرید سهام و ۲۰٪ سمت فروش سهام فعال بودهاند، که نشاندهنده نقش بازارگردانها در ایجاد نقدشوندگی در بازار، به خصوص با وجود ۳ ریسکی که در حال حاضر بازار سرمایه از آنها متاثر شده است. این ریسکها شامل موارد زیر هستند:
1. ریسک کاهش قیمتهای جهانی به دلیل تورم در دنیا و احتمال افزایش نرخ بهره
2. ریسک افزایش نرخ بهره با هدف کنترل تورم و افزایش هزینه پول
3. ریسک عدم توافق و کاهش جذابیت سرمایهگذاری در داراییهای دارای عدم قطعیت مانند بازار سهام
با توجه به آمار رسمی بورس و همچنین کارشناسان تحلیلگر امید، چیزی کمتر از ۲% از تمامی معاملات کشور توسط الگوریتمها انجام میشوند.
یکی از مهمترین اهداف زیرساختهای معاملات الگوریتمی، ایجاد نقدشوندگی در بازار است. آمار ارائهشده در این مقاله نشان میدهد که در بازار منفی اخیر که متاثر از خبرهای برجامی و رکود اقتصادی جهانی میباشد، الگوریتمها به دلیل بالا بردن نقدشوندگی در بازار بیشتر خریدار سهام بودهاند تا فروشنده سهام.