برای اجرای سقف در ساختمان‌های با اسکلت بتنی و فلزی لازم است که که تمهیدات خاصی اندیشیده شود. در مدت زمان اجرای سقف در یک ساختمان لازم است که وزن آن توسط سازه‌ای مهار شود. برای این منظور از جک سقفی استفاده می‌شود. جکهای سقفی در تمام مدت اجرای سقف در یک طبقه بار آن را تحمل می‌کنند. نکته مهم این است که انواع مختلف جکهای سقفی وجود دارند که در پروژهای گوناگون کاربرد دارند. در کنار جک‌ها، داربست‌های زیر بتن نیز هستند که در ساختمان‌سازی مورد توجه قرار می‌گیرند. در این مطلب قصد داریم به‌معرفی انواع جکهای سقفی و همچنین داربست‌های زیر بتن بپردازیم. دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.
جک سقفی در ردیف تجهیزات موقت مورد نیاز برای ساخت و ساز قرار دارد. این تجهیز جزء مصالح مصرفی در ساختمان‌سازی نیز به‌شمار نمی‌رود و پس از پایان یک پروژه می‌توان از آن در سایر عملیات‌های ساخت و ساز استفاده کرد. کاربرد اصلی جک سقفی در ساختمان سازی، تحمل بار سقف در طول مدت زمان احداث آن است. در کنار این موضوع معمولا برای کفراژ بندی سقف‌ها نیز از جک‌ها استفاده می‌شوند.
استفاده از جک‌ها سرعت و امنیت اجرای سقف را افزایش می‌دهند. ضمن اینکه یکبار مصرف نیستند و می‌توان در پروژه‌های مختلف از آن‌ها استفاده کرد. البته در عین حال جک‌ها مشخصات مختلفی دارند. به‌همین دلیل با توجه به شرایط پروژه مانند وزن و ارتفاع سقف باید به‌سراغ جک سقفی مناسب بروید. در غیر این صورت نمی‌توانید عملیات مهار سقف در طول اجرای آن را به‌خوبی انجام دهید. این موضوع را در ادامه با بررسی انواع جکهای سقفی بیشتر باز می‌کنیم.
برای خرید انواع جک سقفی یا جک ساختمانی به این صفحه مراجعه کنید.
بسیاری از سقف‌ها در پروژه‌های عمرانی از ارتفاع بین 3 تا 5 متر برخوردار هستند. به‌همین دلیل بخش عمده جکهای سقفی موجود در بازار نیز از همین ارتفاع برخوردار هستند. برخی از آن‌ها ارتفاع ثابت و غیر قابل تغییر دارند و در مقابل بعضی دیگر از قابلیت تنظیم ارتفاع برخوردارند. انواع جک سقفی را می‌توان در گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد که سه مورد از رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
جک سقفی ساده یا بدون صلیب، ابتدایی‌ترین نوع جک‌ها هستند که برای اجرای سقف‌های بتنی استفاده می‌شود. این جک‌ها تحمل وزن کمی دارند و نمی‌توان روی آن‌ها برای تحمل وزن سقف‌های سنگین چندان حساب کرد. دلیل نامگذاری جک بدون صلیب برای این محصولات، عدم برخورداری از سر جک است. تنها دو صفحه سوراخ‌دار در دو سمت جک جوش داده می‌شوند. این جک‌ها ارزان‌ترین گزینه موجود در بازار به شمار می‌روند. ضمن اینکه از دو بخش نری و مادگی تشکیل می‌شوند.
پرکاربردترین گزینه در بین انواع جک سقفی برای ساخت و ساز، جک صلیبی است. دلیل نامگذاری جک صلیبی سر T شکل آن است. این جک‌ها در دو مدل ثابت و متحرک به فروش می‌رسند. در جکهای صلیبی ثابت، سر جک ثابت است و نمی‌توان آن را حرکت داد؛ اما در جکهای صلیبی متحرک، سر جک قابلیت جابه‌جایی دارد و از انعطاف‌پذیری مناسبی برخوردار است. به‌همین دلیل است که در پروژه‌های عمرانی اولویت با استفاده از جک صلیبی متحرک است.
البته توجه داشته باشید که هر چند انعطاف‌پذیری جک صلیبی متحرک زیاد است؛ اما تحمل وزن کمتری در مقایسه با جک ثابت دارد. چرا که هنگام وارد شدن بار زیاد، امکان چرخش سرجک وجود دارد. از رزوه برای تنظیم ارتفاع جک بین دو قست مختلف نری و مادگی استفاده می‌شود.
دسته سوم انواع جک سقفی، با نام عراقی یا صادراتی شناخته می‌شوند. سر این جک‌ها حالت U شکل دارد. وزن سبک‌تر و تحمل وزن بیشتر دو مزیت جک عراقی در مقایسه با صلیبی است. جکهای عراقی نیز با قابلیت تنظیم ارتفاع ساخته و روانه بازار می‌شوند. دلیل نامگذاری این جک‌ها نیز تولید و صادرات زیادشان به کشور عراق است.
استفاده از شمع‌ها برای قالب‌بندی بتن سقف در ساختمان‌های معمولی رایج است. اما وقتی ارتفاع ساختمان به بیش از 3 متر افزایش می‌یابد یا قصد اجرای سقف بتنی با ضخامت زیاد داشته باشید، معمولا شمع‌ها کاربرد چندانی ندارند. در این شرایط معمولا به سراغ داربست زیر بتن می‌روند. داربستن‌های زیر بتن همگی فلزی هستند و زیر قالب‌های بتنی را به‌خوبی مهار می‌کنند. هر چند داربست زیر بتن عملکرد مناسبی دارد؛ اما برای مهار مناسب قالب‌بندی باید از تعداد زیادی داربست استفاده کنید. به‌همین دلیل هزینه بیشتری در مقایسه با اجرای شمع روی دست شما می‌گذارند.
تفاوت اصلی در انواع داربست زیر بتن را می‌توان در نحوه اجرای آن‌ها خلاصه کرد. بر این اساس انواع داربست زیر بتن را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد که عبارت‌اند از:
برای مطالعه بیشتر می توانید به مقاله داربست زیر بتن + انواع و نحوه نصب مراجعه کنید.
همان‌طور که از نام این داربست‌ها مشخص است، برای باز و بسته کردن آن‌ها باید از چکش استفاده کنید. بعضا داربست چکشی را با نام ستاره‌ای نیزمی‌شناسند. این داربست‌ها از لوله‌های با قابلیت تنظیم ارتفاع به‌عنوان پایه عمودی برخوردار هستند. داربست‌های افقی را نیز با استفاده از ضربه چکش به محل اتصالات پایه‌های عمودی متصل می‌کنند. اتصالات این داربست‌ها از پین و مغزی تشکیل می‌شود. به‌راحتی می‌توان با کم و زیاد کردن پایه‌های عمودی، ارتفاع دابست چکشی را تغییر داد.
داربست مثلثی برای کفراژبندی دال‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین وقتی وزن سقف‌های ساختمان خیلی سنگین باشد، اولویت با استفاده از داربست مثلثی است. داربست مثلثی روی چهار پایه تحت عنوان کفشک اجرا می‌شود و باید حتما در سطح صاف مورد استفاده قرار بگیرد. چهار میله عمودی درون کفشک‌های تعببیه شده روی زمینه قرار می‌گیرد. سپس باید هر یک از میله‌های عمودی را به‌گونه‌ای به یکدیگر متصل کنید که حالت مکعب مربع پیدا کنند. ضمنا میله‌های مجاور و مقابل یکدیگر نیز به‌صورت جداگانه به‌هم متصل می‌شوند تا استحکام این داربست به حد مناسب برسد. برای افزایش یا کاهش ارتفاع این داربست نیز می‌توان از لوله‌های عمودی استفاده کرد.
در این مطلب با انواع جک سقفی و همچنین داربست زیر بتن یعنی داربست چکشی و مثلثی آشنا شدیم. اجرای این سازه‌ها نیاز به رعایت اصول ایمنی و فنی خاصی دارد تا عملکرد مناسبی در تحمل وزن سقف از خود به نمایش بگذارند. برای خرید انواع جک سقفی و داربست زیر بتن با ویژگی‌های متنوع و خاص می‌توانید از طریق فروشگاه عمران مارکت اقدام کنید. همچنین کارشناسان ما آماده هستند تا در صورت نیاز به راهنمایی در این زمینه، پاسخ‌گوی سوالات شما عزیزان باشند.
