مریم میرزاخانی، (زاده ۳ اردیبهشت ۱۳۵۶، تهران، ایران – درگذشت ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷، پالو آلتو، کالیفرنیا، ایالات متحده)، ریاضی‌دان ایرانی که در ۲۰۱۴ اولین زن و اولین ایرانی برنده مدال فیلدز شد. استناد برای جایزه او "سهم برجسته او در دینامیک و هندسه سطوح ریمان و فضاهای مدول آنها" را به رسمیت شناخت.
میرزاخانی در دوران نوجوانی در المپیادهای بین‌المللی ریاضی در سال‌های 1994 و 1995 مدال‌های طلا را برای دانش‌آموزان دبیرستانی به دست آورد و در سال 1995 به نمره عالی دست یافت. در سال 1999 مدرک لیسانس گرفت. فارغ التحصیل رشته ریاضی از دانشگاه صنعتی شریف تهران. پنج سال بعد او مدرک دکتری گرفت. از دانشگاه هاروارد برای پایان نامه خود ژئودزیک ساده در سطوح هایپربولیک و حجم فضای مدول منحنی ها. میرزاخانی (2004-2008) به عنوان محقق موسسه ریاضیات Clay و استادیار ریاضیات در دانشگاه پرینستون خدمت کرد. در سال 2008 استاد دانشگاه استنفورد شد.
کار میرزاخانی بر مطالعه سطوح هذلولی با استفاده از فضاهای مدول آنها متمرکز بود. در فضای هذلولی، برخلاف فضای عادی اقلیدسی، فرض پنجم اقلیدس (که یک و تنها یک خط موازی با یک خط معین می تواند از یک نقطه ثابت عبور کند) صادق نیست. در فضای هذلولی غیر اقلیدسی، تعداد نامتناهی خطوط موازی می توانند از چنین نقطه ثابتی عبور کنند. مجموع زوایای یک مثلث در فضای هذلولی کمتر از 180 درجه است. در چنین فضای منحنی، کوتاه ترین مسیر بین دو نقطه به عنوان ژئودزیک شناخته می شود. به عنوان مثال، روی یک کره، ژئودزیک یک دایره بزرگ است. تحقیقات میرزاخانی شامل محاسبه تعداد نوع خاصی از ژئودزیک به نام ژئودزیک بسته ساده بر روی سطوح هذلولی بود.
تکنیک او شامل در نظر گرفتن فضاهای مدول سطوح بود. در این حالت فضای مدول مجموعه ای از تمام فضاهای ریمان است که دارای ویژگی خاصی هستند. میرزاخانی دریافت که خاصیت فضای مدول با تعداد ژئودزیک های بسته ساده سطح هذلولی مطابقت دارد.
