اَدل، خواننده انگلیسی، به سرقت هنری متهم شده و قاضی برزیلی دستور به جمعآوری قطعه آهنگ او در همه کشورها را صادر کرده است.
آهنگ «یک میلیون سال پیش» Million Years Ago ادل، ضبط سال ۲۰۱۵، با شکایت یک آهنگساز برزیلی از بازار جمع شد.
قاضی دادگاه ریودوژانیرو در دسامبر سال گذشته (۲۰۲۴) این رای را (که در واقع دستور توقف انتشار بوده و نه رای قطعی) صادر کرد. این رای زیرمجموعههای برزیلی ناشر ادل ـــ سونی میوزیک و یونیورسال میوزیک ـــ را مورد خطاب قرار داده که باید ادامه انتشار این قطعه آهنگ را چه به صورت فیزیکی و چه دیجیتال در برزیل متوقف کنند.
این دستور شامل سایر کشورها هم میشود که واضح است برای اجرای آن نیاز به همکاری میان دستگاههای قضایی دیگر کشورها وجود دارد. ضمناً این رای قابل تجدیدنظر است.
ادل یا وکیل او در دادگاه ریودوژانیرو حاضر نشدند و تاکنون هم در اینباره اظهار نظری نکردهاند.
تونینیو ژِرایِس Toninho Geraes، آهنگساز شاکی، معتقد است ادل تقریبا تمام پارت ملودیک آهنگ را از ملودی قطعه آهنگ سامبای او که در سال ۱۹۹۵ ضبط شده، به نام مولِرِس Mulheres (زنان)، کپی کرده است.
او و تیم حقوقیاش از رای استقبال کرده و آن را رایی تاریخی خوانده که مسالهی رایج کپی شدن آثار برزیلی از سوی هنرمندان بینالمل را تحت تاثیر قرار خواهد داد. وکیل تورینیو گفته است آنها تلاش خود را خواهند کرد که این رای به دست همه پلتفورمهای پخش آنلاین در اینترنت برسد و اجرا شود.
در این میان، نظر کارشناسان موسیقی بر آنست که اگرچه این دو آهنگ شباهتهایی به هم دارند، ولی خیلی غیرقابل تصور هم نیست که دو قطعه بدون آنکه کپی و مصداق سرقت هنری یکی از دیگری باشند، در اجزاء خود به هم شبیه باشند ـــ مخصوصاً وقتی هر دو آهنگ در یک ژانر نوشته میشود که به معنای شباهت ساختار و درونمایه آنها به هم خواهد بود.
به نظر میرسد برای قضاوت اینکه آیا اثر ادل قطعه برزیلی را کپی کرده است، باید تحلیل دقیق موزیکولوژیک از آن به دست آید. تصمیم دادگاه قطعی نیست و کارشناسان حقوق موسیقی منتظرند ببیند عاقبت پرونده چه خواهد شد.
ژرایس فعلاً پیشنهاد مذاکره در خارج از دادگاه نداده است. او خواستار آنست که ۱۶۰هزار دلار خسارت بابت نقض حقوق معنوی (اخلاقی) به وی پرداخت شود و نامش بهمراه این قطعه آهنگ ذکر گردد.
این البته بار اولی نیست که نسبت به این آهنگ ادعای سرقت هنری میشود! در همان سال انتشار آهنگ در ۲۰۱۵ هم طرفداران «احمد کایا»، هنرمند ترک، به این آهنگ واکنش نشان دادند مبنی بر اینکه آهنگ شباهتهایی با قطعه کایا به نام Acilara Tutunmak (درد را رها نکن- ۱۹۸۵) دارد. سپس همسر هنرمند متوفی اعلام کرد ادل امکان ندارد که از آهنگ همسر مرحومش کپی کرده باشد و قائله ختم شد!
منبع:
1. gbnews[dot]com: Adele accused of plagiarism as Brazilian judge orders song to be pulled globally, Olivia Gantzer
2. theguardian[dot]com: Brazilian judge orders Adele song be pulled globally over plagiarism claim
تصویر از ویکی مدیا کامونز، عکاس کریستوفر هریس تحت اجازهنامه مشترکات خلاقانه ویراست ۲.۰