عصر مشروطه حامل نطفهی تغییرات بزرگ در ادبیات فارسی بود؛ شعر فارسی بعد از این دوره از حیث ساختمان به کل تغییر کرد، جایگاه تازهای در محور عینیت / عاملیت ذهنی (اوبژکتیویته، سوبژکتیویته) اتخاذ کرد، از حیث موضوع، شگردهای بیانی و جایگاه گفتمانی وضعیت بسیار متفاوتی را تجربه کرد، موسیقی آن به کل دگرگون شد و دستگاه معنیشناختی تازهای را تجربه کرد.این همهی آن چیزی است که پیش روست؛ یعنی همهی آنچه که با عناوینی چون «شعر نو»، « شعر نیمایی »، «شعر آزاد» و… میشناسیم (بیآنکه به تفاوتهای اصطلاحشناختی این عناوین بیاعتنا بوده باشیم). قرار است در دورهی همخوانی معاصر به سراغ نیما یوشیج برویم؛ مسئلهسازهای شعر او را بشناسیم و حین خوانش و تفسیر کامل مهمترین اشعار او (ای شب، افسانه، ققنوس، ناقوس، پادشاهِ فتح، مرغ آمین، مهتاب، سیولیشه، آقا توکا، شبپرهی ساحلِ نزدیک، خانهام ابریست، چراغ، دل فولادم، خونریزی، ری را و …)
در نگاهی دقیق به مسائلی چون موسیقی شعر نیما یوشیج، تحوّلات گفتمانی شعر او نسبت به شعر کهن، مختصات زبانی شعرهای او، مرجعشناسی تحقیق و شناخت منابع برای مطالعهی نیما و … بپردازیم. در بحثهایمان به یادداشتهای خود نیما بسیار رجوع خواهیم کرد و در بسیاری از اصطلاحات مورد استفادهی نیما مثل «آرمونی» (هارمونی) مداقه و تأمل خواهیم کرد.
در آخر اینکه تلاش میکنیم نشان دهیم نیما دقیقاً چه خطّ و ربطی با سنّت ادبی پیش از خود دارد و چه چیزهایی او را از انقلابیون ادبی همعصرش مثل تندرکیا، شین. پرتو، محمد مقدم و … متمایز میسازد.
دورههای هم خوانی معاصر بعد از این دوره نیز ادامه خواهد یافت و به فروغ، شاملو، اخوان، سهراب، رویایی، براهنی و … خواهیم پرداخت. اگرچه دورهها استقلال نسبی دارند، اما شرکت در این دوره برای فهم عمیقتر مطالب بعدی میتواند بسیار کلیدی باشد.
برای اینکه دورهی حاضر بتواند برای شما مفید باشد، لازم نیست در دورههای هم خوانی کهن شرکت کرده باشید؛ به اطلاعات و پیشینهی ادبی خیلی زیادی احتیاج ندارید؛ اطلاعات ادبی در حدّ دبیرستان کفایت میکند. آنچه نیاز دارید علاقه به شعر معاصر و انگیزه برای آشنایی عمیقتر با آن است و بس.
جلسات نیما شامل هشت نشست دو ساعته و در بستر آنلاین خواهد بود که بخشی از هر نشست به خوانش شعر و تفسیر آن و بخش دیگری به تشریح مبانی تئوریک شعر نیما اختصاص خواهد یافت.