مانومتر برای اندازه گیری فشار ایجاد شده توسط آب یا جیوه استفاده می شود. ارتفاع این مواد در ستون مانومتر نشان دهنده فشار است. هنگامی که جیوه در مانومتر استفاده می شود. به آن مانومتر جیوه ای و اگر در آب استفاده شود آن را مانومتر آب می گویند. در مانومتر شیشه ای U شکل، دو طرف لوله باز بوده و با مقدار مشخصی جیوه پر شده است. زمانی که هر دو طرف لوله در معرض فشار اتمسفر باشد. ارتفاع جیوه در دو طرف لوله یکسان است. این ارتفاع پایه است.
به طور کلی مانومتر دارای دو مدل از نوع اکسیژن و دو زمانه است، اما بیشتر، مانومتر شامل مواردی است که در زیر ارائه کردیم.
گیج فشار U شکل: در دو مدل برای اندازه گیری فشارهای پایین از 0 تا 4 اینچ آب و فشارهای بالا از 0 تا 48 اینچ جیوه استفاده می شود.
مانومتر مخزن: این مدل برای اندازه گیری فشار کم تا 12 اینچ آب و فشار بالا تا 48 اینچ جیوه استفاده می شود.
مانومتر شیبدار: برای اندازه گیری فشار آب 0.5 اینچ استفاده می شود.
اما به شکل دیگری می توان مانومترها را به شکل دیگری معرفی کرد.
گیج فشار روغن: برای برخی از تجهیزاتی که در حین کار ارتعاش زیادی می کنند، از فشارسنج های با دقت بالا استفاده می شود به گونه ای که از فشار سنج استفاده می شود که بتواند اندازه دست را به دقت نشان دهد. در چنین مواردی می توان از فشار سنج روغن نیز استفاده کرد.
گیج فشار دیجیتال: استفاده از آن برای کاربر راحت تر است و دارای صفحه دیجیتالی است که سطح فشار را به صورت دیجیتال نشان می دهد.
مانومتر اکسیژن: ساده ترین روش اندازه گیری فشار یا مانومتر است که با قرار دادن آن در دوشاخه می توان سطح فشار را اندازه گیری کرد و نوع تنظیم آن کتابی است.
این دستگاه با استفاده از گیج فشار می تواند متغیرهای مختلفی مانند گاز، سرعت، سطح سیال و ارتفاع را اندازه گیری کند. البته این بستگی به محل استفاده دارد.
علاوه بر نوع مانومتر که یکی از انواع دستگاه های چک و اندازه گیری فشار است، نوع فشار نیز اهمیت دارد.
سنسور فشار خلاء: این سنسوری است که برای اندازه گیری فشار زیر فشار اتمسفر استفاده می شود.
سنسور فشار اندازه گیری: این سنسور را می توان برای اندازه گیری فشار در یک مکان خاص نسبت به فشار اتمسفر در مکان دیگر کالیبره کرد. به عنوان مثال، وقتی گیج فشار صفر را نشان می دهد، در داخل چیزی شبیه لاستیک، فشار حدود پانزده است که برابر با فشار اتمسفر است.
سنسور فشار محبوس: این نوع برای اندازه گیری فشار نسبت به فشار سطح دریا استفاده می شود.
سنسور فشار مطلق: این سنسور می تواند فشار را در نقطه ای نسبت به فشار خلاء (صفر) اندازه گیری کند.
سنسورهای فشار دیفرانسیل: تفاوت بین دو یا چند ورودی را اندازه گیری می کنند. به عنوان مثال، اندازه گیری افت فشار روغن
اگر از مایعات دیگری به جای جیوه استفاده می شود، مایعات دیگری با چگالی کمتر از جیوه، باید یک لوله شیشه ای بلند ساخته شود. به عنوان مثال، اگر قرار است از آب در برخی از نانومترها استفاده نشود، ارتفاع لوله شیشه ای باید بیش از ده متر باشد. از طرف دیگر، چون فشار بخار جیوه بسیار کم است، قسمت بالایی ستون جیوه در لوله شیشه ای را می توان تقریباً فضای خالی در نظر گرفت. اما مایعات دیگر فشار بخار بالایی دارند که بر تنظیم فشار گاز تأثیر می گذارد. اگر بخواهیم فشار را اندازه گیری کنیم باید یکی از ستون های U-tube به آن وصل شود
این فشار با اعمال فشار اتمسفر به یکی از ستون های طرف دیگر خنثی می شود. وقتی فشار مخزن بیشتر از فشار اتمسفر است، باعث ریزش جیوه در سمت متصل به مخزن می شود اگر این فشار کمتر از سطح جیوه باشد در همان ستون افزایش می یابد. فشارسنج با فشار کمتر از جو خلاء نامیده می شود و بر حسب میلی متر جیوه خوانده می شود. زیرا آب و جیوه چگالی متفاوتی دارند. فشارهای بسیار کم در ستون جیوه نیز می تواند تغییرات زیادی در ستون آب ایجاد کند. بنابراین از مانومتر آبی برای اندازه گیری فشار پایین استفاده می شود.
از طرفی سیال در اثر تغییرات دما منقبض و منبسط می شود به همین دلیل در مواقعی که دقت بالایی لازم است، اختلاف دمای مانومتر نیز باید در نظر گرفته شود.
