پروژه نصب و بهرهبرداری از ممبران RO پالایهسازان در پالایشگاه گاز شهید هاشمینژاد یکی از نمونههای موفق همکاری صنعت و تولیدکنندگان داخلی است. در این پروژه ۱۲۶ عدد ممبران مدل TS30-8040 سفارش داده شد که بخشی در سیستم RO3 نصب و بخشی به عنوان ذخیره در انبار نگهداری گردید. پس از ۹ ماه بهرهبرداری مداوم، ممبرانها عملکردی مطابق طراحی نشان دادند و کیفیت آب، حجم تولید و درصد بازیابی به طور کامل مورد تأیید قرار گرفت. این پروژه نه تنها توان فنی پالایهسازان را به اثبات رساند، بلکه نقطه عطفی در اعتماد صنایع بزرگ به محصولات داخلی بود.
ضرورت آب سالم در صنعت گاز
در صنایع پالایشی، آب باکیفیت نقشی حیاتی ایفا میکند. بدون تصفیه مناسب، تجهیزات دچار رسوب، خوردگی و افت راندمان میشوند. به همین دلیل سیستمهای تصفیه آب پیشرفته از جمله اسمز معکوس یا همان RO در پالایشگاهها به کار گرفته میشوند. ممبران RO به عنوان قلب این سیستمها، وظیفه دارد بیش از ۹۸ درصد املاح و آلایندهها را حذف کند.
پالایشگاه گاز شهید هاشمینژاد که یکی از بزرگترین واحدهای پالایشی کشور است، برای ارتقای کیفیت آب خود نیازمند ممبرانهایی مطمئن، بادوام و سازگار با شرایط سخت عملیاتی بود. در همین مسیر همکاری با شرکت پالایهسازان فرآیند توس آغاز شد.
آشنایی اولیه با پالایهسازان
پالایشگاه پس از بررسی گزینههای مختلف داخلی و خارجی، با پالایهسازان وارد مذاکره شد. مدیر مهندسی پالایشگاه در این باره گفته بود:
«چالش اصلی ما انتخاب محصولی بود که همرده برندهای معتبر جهانی باشد و در عین حال بتوانیم روی خدمات و پشتیبانی داخلی آن حساب کنیم.»
از سوی دیگر مهندس علی بهادریمقدم، مسئول پروژه در پالایهسازان، بیان میکند:
«ما با درک نیازهای دقیق پالایشگاه وارد شدیم. هدفمان این بود که ممبرانی ارائه دهیم که در شرایط واقعی صنعتی نیز پایداری کامل داشته باشد. تجربه پروژههای گذشته کمک کرد اعتماد اولیه شکل بگیرد.»
انتخاب محصول TS30-8040 و دلایل فنی
پس از جلسات فنی متعدد، انتخاب نهایی بر روی ممبران RO پالایهسازان مدل TS30-8040 انجام شد. این ممبران ۸ اینچی معادل محصول مشهور FILMTEC BW30-400 است و از نظر کیفیت آب خروجی، ظرفیت تولید و درصد بازیابی، کاملاً با طراحی سیستم RO3 پالایشگاه سازگار بود.
ویژگیهای برجسته این ممبران شامل غشای TFC با توان حذف بالای املاح، فشار عملیاتی ۱۸.۵ بار و سازگاری با پرشر وسلهای استاندارد بود. یکی از مزایای مهم، امکان نصب بدون تغییر در طراحی اولیه پالایشگاه بود که هزینهها و ریسک پروژه را به حداقل رساند.
مدیر مهندسی پالایشگاه توضیح میدهد:
«برای ما حیاتی بود که طراحی سیستم تغییر نکند. انتخاب ممبران پالایهسازان این نگرانی را برطرف کرد.»
از نظر اقتصادی نیز انتخاب محصول داخلی به معنای صرفهجویی در هزینهها، حذف مشکلات واردات و دسترسی به خدمات سریع بود. همین عوامل باعث شد قرارداد خرید ۱۲۶ ممبران در خرداد ۱۴۰۱ امضا شود.
فرآیند تولید و کنترل کیفیت
ممبرانهای TS30-8040 در کارخانه پالایهسازان در مشهد تولید شدند. این فرآیند شامل آمادهسازی لایههای غشایی، مونتاژ، تست فشار و بررسی یکنواختی جریان بود. هر ممبران پیش از خروج از کارخانه تحت چندین تست دقیق قرار گرفت تا از عملکرد بدون نقص آن اطمینان حاصل شود.
مدیر کنترل کیفیت پالایهسازان میگوید:
«ما نمیخواستیم صرفاً محصولی ارسال کنیم. هدف این بود که هر ممبران در روز اول نصب بدون هیچ ایرادی وارد مدار شود. برای همین تستهای چندمرحلهای انجام شد.»
این دقت باعث شد پالایشگاه با خیالی آسوده ممبرانها را تحویل بگیرد و برای نصب آماده شود.
حملونقل و لجستیک ممبرانها
یکی از بخشهای مهم پروژه، حملونقل ممبرانها بود. این تجهیزات حساس باید در شرایط کنترلشده از نظر رطوبت و دما جابهجا میشدند. پالایهسازان با بستهبندی ضدضربه و محافظ رطوبتی، این نگرانی را برطرف کرد.
مدیر لجستیک پالایشگاه تأکید میکند:
«نگرانی ما احتمال آسیب در مسیر بود، اما بستهبندی حرفهای پالایهسازان باعث شد انتقال کاملاً ایمن انجام شود.»
از مجموع ۱۲۶ ممبران، ۵۴ عدد بلافاصله نصب شد و ۷۲ عدد بهعنوان ذخیره در انبار نگهداری گردید.
نصب و راهاندازی در پالایشگاه شهید هاشمینژاد
نصب ممبرانها در خرداد ۱۴۰۳ با همکاری تیم فنی پالایهسازان و کارشناسان پالایشگاه انجام شد. مراحل شامل شستشوی اولیه خطوط، جایگذاری ممبرانها در پرشر وسلها، تست جریان و تنظیمات فشار بود.
مهندس بهادریمقدم در این خصوص میگوید:
«فشار عملیاتی روی ۱۸.۵ بار تنظیم شد و ممبرانها بدون کوچکترین مشکلی وارد مدار شدند. این لحظه برای ما فقط یک نصب نبود؛ نشاندهنده توان بومیسازی فناوری بود.»
نتایج بهرهبرداری ۹ ماهه
ممبرانها به مدت ۹ ماه تحت بهرهبرداری مداوم قرار گرفتند و نتایج کاملاً مطابق طراحی بود. کیفیت آب خروجی، حجم تولید و درصد بازیابی بدون هیچ انحرافی از مقادیر پیشبینیشده عمل کردند.
نکته مهمتر اینکه ممبرانها چندین بار شستشوی اسیدی و قلیایی شدند و پس از هر بار بدون افت کیفیت به مدار بازگشتند. این موضوع نشاندهنده دوام و پایداری بالای محصول بود.
مهندس محمد فرزانهمقدم، مدیر مهندسی و توسعه پالایشگاه، گزارش رسمی عملکرد را چنین نوشت:
«ممبرانهای TS30-8040 عملکردی کاملاً مطابق طراحی نشان دادند. از نظر کیفیت آب، حجم و درصد بازیابی هیچ اختلافی با طراحی وجود نداشت و در برابر شستشوهای مکرر نیز مقاوم بودند.»
نظر مدیران پالایشگاه
یکی از مدیران واحد تصفیه آب پالایشگاه میگوید:
«در ابتدا تردید داشتیم که محصول داخلی بتواند با برندهای خارجی رقابت کند. اما پس از ۹ ماه بهرهبرداری، عملکرد عالی ممبرانها و پشتیبانی نزدیک پالایهسازان ما را قانع کرد که انتخاب درستی انجام دادهایم.»
دیدگاه مهندس علی بهادریمقدم
مسئول پروژه از طرف پالایهسازان تجربه همکاری را اینگونه جمعبندی میکند:
«این پروژه برای ما فقط یک همکاری نبود؛ فرصتی بود تا نشان دهیم تولید داخلی میتواند در حساسترین صنایع کشور جایگاه داشته باشد. ممبران TS30-8040 ثابت کرد که کیفیت و اعتماد را میتوان در داخل کشور به دست آورد.»
مزایای استفاده از ممبران داخلی برای صنایع بزرگ
اجرای موفق این پروژه چند پیام مهم برای صنایع مشابه دارد:
کاهش هزینههای واردات و مشکلات ارزی
دسترسی سریع به خدمات پس از فروش
پایداری عملکرد در شرایط سخت صنعتی
امکان تأمین قطعات یدکی در داخل کشور
اثبات توان تولید ملی در سطح بینالمللی
مقایسه با برندهای خارجی
در طول پروژه مشخص شد که ممبران TS30-8040 از نظر کیفیت خروجی و دوام، تفاوتی با برندهای خارجی مانند Filmtec ندارد. حتی در برخی موارد پایداری در برابر شستشو بهتر عمل کرده است. این مقایسه نشان داد که صنایع میتوانند با اطمینان به تولید داخلی تکیه کنند.
راهنمای خرید ممبران RO برای صنایع
برای انتخاب ممبران مناسب باید چند عامل کلیدی در نظر گرفته شود:
کیفیت و ترکیب آب ورودی
فشار طراحی سیستم
ظرفیت تولید مورد نیاز
میزان ریکاوری مورد انتظار
خدمات پشتیبانی و در دسترس بودن محصول
پالایهسازان با ارائه مشاوره تخصصی، به صنایع کمک میکند بهترین انتخاب را داشته باشند.
مشکلات و چالشها در پروژه
مانند هر پروژه بزرگی، چالشهایی هم وجود داشت. نگرانی اصلی در مورد حملونقل و همچنین تردید اولیه نسبت به کیفیت محصول داخلی بود. اما با بستهبندی ایمن، تستهای دقیق و پشتیبانی نزدیک، این مشکلات برطرف شد و پروژه با موفقیت پیش رفت.
اهمیت پروژه و دستاوردها
این پروژه نقطه عطفی در خودکفایی صنعت تصفیه آب کشور بود. ممبرانهای پالایهسازان توانستند اعتماد یکی از بزرگترین پالایشگاههای گاز ایران را جلب کنند و راه را برای پروژههای ملی و منطقهای دیگر باز کنند.
نتیجهگیری
پروژه ممبران RO پالایهسازان در پالایشگاه گاز شهید هاشمینژاد، نمونهای روشن از موفقیت تولید داخلی در پاسخگویی به نیازهای صنایع حساس کشور است. از طراحی و تولید تا نصب و بهرهبرداری، همه مراحل با موفقیت انجام شد و نتایج عملکردی عالی به دست آمد. این تجربه نشان میدهد که اعتماد به توان ملی میتواند علاوه بر کاهش هزینهها، استقلال صنعتی کشور را نیز تقویت کند.
