اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یکی از زیرشاخه‌های اختلالات شخصیتی است که شامل نوع عجیبی از تفکر است. افراد مبتلا به PPD از بدگمانی، بی اعتمادی و سوءظن بی‌امان به دیگران رنج می‌برند، حتی زمانی که دلیلی برای مشکوک بودن وجود ندارد.
این اختلال معمولا در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و به نظر می‌رسد در مردان شایع‌تر از زنان باشد.
افراد مبتلا به PPD همیشه مراقب هستند و فکر می‌کنند که دیگران دائما سعی در تحقیر و آسیب رساندن به آن‌ها دارند. این باورهای عموما بی اساس، عادت سرزنش و بی اعتمادی، ممکن است در توانایی آن‌ها برای ایجاد روابط نزدیک تداخل ایجاد کند.
افراد مبتلا این علائم را دارند:
علت دقیق PPD مشخص نیست، اما احتمالا ترکیبی از عوامل بیولوژیکی و روانی را شامل می‌شود. این واقعیت که PPD در افرادی که خویشاوندان نزدیک مبتلا به اسکیزوفرنی دارند شایع‌تر است، نشان دهنده ارتباط ژنتیکی بین این دو اختلال است. تجربه‌های اولیه دوران کودکی، از جمله ترومای جسمی یا عاطفی نیز مشکوک به نقش داشتن در ایجاد PPD هستند و میتواند در کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی تشدید شود.
در صورت وجود علائم جسمی، پزشک با انجام یک شرح حال کامل پزشکی و روانپزشکی و در صورت لزوم، یک معاینه فیزیکی ارزیابی را آغاز می‌کند. اگر چه هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص اختلالات شخصیتی وجود ندارد، پزشک ممکن است از آزمایش‌های تشخیصی مختلفی برای ردیابی بیماری جسمانی به عنوان علت استفاده کند.
اگر پزشک هیچ دلیل فیزیکی برای علائم پیدا نکند، ممکن است فرد را به روانپزشک یا روانشناس، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی که به طور ویژه برای تشخیص و درمان بیماری‌های روانی آموزش دیده‌اند، ارجاع دهد. روانپزشکان و روانشناسان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای ارزیابی یک فرد از نظر اختلال شخصیت استفاده می‌کنند.
افراد مبتلا به PPD اغلب به تنهایی به دنبال درمان نیستند، زیرا خود را دچار مشکل نمی‌دانند. روان درمانی (شکلی از مشاوره) درمان انتخابی برای PPD است. درمان احتمالا بر افزایش مهارت‌های مقابله‌ای عمومی و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس متمرکز خواهد بود.
از آنجا که اعتماد یک عامل مهم روان درمانی است، درمان چالش برانگیز خواهد بود، زیرا افراد مبتلا به PPD بی اعتمادی زیادی نسبت به دیگران دارند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به PPD از برنامه درمانی خود پیروی نمی کنند.
دارو به طور کلی تمرکز اصلی درمان PPD نیست. با این حال، داروهایی مانند داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی ممکن است در صورتی که علائم فرد شدید باشد، یا اگر از یک مشکل روانی مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی رنج می‌برد، تجویز شود.
