بسیاری از مردم، واژه‌های حریم خصوصی و امنیت را به جای یکدیگر به کار می‌برند. اما در هر صورت باید بدانید که این دو اصطلاح، معناهای متفاوتی دارند. برخی از اتصالات ایمن بوده، برخی حریم خصوصی بهتری داشته، برخی هر دوی این ویژگی‌ها را دارند و برخی دیگر نیز هیچ‌کدام.
امنیت
امنیت بدین معنا است که اقدامات شما توسط افرادی که در خارج از شبکه مورد استفاده شما قرار دارند (همانند هکرها)، دیده نمی‌شوند. در حالت عمومی، ایمن‌ترین نوع فعالیت، به‌معنای درک نوع اتصال مورد استفاده است. معمولا برخی از سطوح امنیت، مهم هستند. میزان امنیت این سطوح نیز به نوع اطلاعات رد و بدل شده بستگی دارد.
اگر وجهی را به کارت اعتباری خود واریز کنید، آنگاه به یک اتصال ایمن نیاز دارید. اما اگر بخواهید سابقه بازیگری شخص خاصی را بررسی کنید، آنگاه از یک اتصال با درجه ایمنی کمتر نیز می‌توانید بهره ببرید. این قضیه بدین معنا است که باید به شیوه دسترسی به اطلاعات حساس خود، توجه کافی داشته باشید.
حریم خصوصی
حریم خصوصی بدین معنا است که اقدامات شما نباید توسط سایر فعالان حاضر در شبکه، قابل مشاهده باشند. این فعالان شامل وب‌سایت و یا اپلیکیشن مورد استفاده شما می‌شوند. حفظ حریم خصوصی بدین معنا است که باید بتوانید شرایط و مقررات ارائه‌دهندگان اینترنت، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مورد استفاده را درک کنید. همچنین نحوه استفاده از موارد ذکر شده نیز، حائز اهمیت است. در اینترنت، اقداماتی وجود دارند که در صورت رعایت کامل حریم خصوصی، قابل اجرا نخواهند بود. به همین دلیل است که مقررات و شرایط وب‌سایت و اپلیکیشن‌ها تا به این حد مهم هستند.
برخی از وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها باید به اطلاعات شما دسترسی پیدا کنند. برخی دیگر نیز نیازمند کسب اجازه جهت به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات شما هستند. در هر صورت این اقدامات باید صورت بگیرند تا کاربر بتواند عملکرد موردانتظار خود را دریافت کند. شما باید بدانید که چه کسی به چه چیزی دسترسی داشته، چه نیازی به این اطلاعات وجود دارد، چگونه از این داده‌ها استفاده شده و اگر این اطلاعات با کسی به اشتراک گذاشته شوند، آن شخص کیست؟
یکی دیگر از مواردی که باید در زمینه مقایسه وای فای با دیتا موبایل از لحاظ امنیت در نظر داشت، مبحث اتصالات موبایلی است. در این باره می‌توان دو نوع اساسی از اتصالات موبایلی را متصور شد. از لحاظ مباحث پایه‌ای، هر دو نوع شیوه کارکرد بکسانی دارند. اما نحوه اتصال و کسانی که به‌صورت بالقوه می‌توانند رفتار شما را زیر نظر داشته باشند، متفاوت خواهند بود.
وای‌فای
وای‌فای نوعی از اتصالات بی‌سیم بوده که با اتصال یک روتر به مودم، حاصل می‌شود. مودم از خدمات ارائه دهنده اینترنت (ISP) استفاده کرده و شبکه را ایجاد می‌کند. روتر نیز امکان اتصال بی‌سیم دستگاه‌های موبایلی را فراهم می‌آورد. این موضوع به این معنا است که ارائه دهنده اینترنت، تقریبا به تمامی داده‌های آنلاین شما، دسترسی دارد.
البته با استفاده از Tor و یا VPN، تاحدودی می‌توانید کنترل بیشتری بر اطلاعات خود داشته باشید. اگر از شبکه اینترنت خودتان (به‌جای شبکه دیگران) استفاده کنید، آنگاه کنترل اطلاعات توسط خودتان، آسان‌تر خواهد بود. شبکه‌های وای‌فای می‌توانند باز و یا بسته باشند. جهت دسترسی به اولی، نیازی به گذرواژه ندارید (همانند برخی از رستوران‌ها و اماکن عمومی). جهت دسترسی به دومی نیز به پسورد آن نیاز دارید (همانند شبکه‌های خانگی و یا اداری). اگر به امنیت و حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهید، آنگاه باید به دو قضیه زیر نیز توجه داشته باشید.
اول اینکه شما نمی‌دانید چه کسانی از شبکه استفاده می‌کنند و یا اینکه این اشخاص قادر به انجام چه کارهایی هستند. مورد دوم نیز این است که بسیاری از دستگاه‌های موبایلی، به‌صورت خودکار به شبکه‌های وای‌فای باز متصل می‌شوند. بنابراین حتی اگر خودتان اطلاعات حساس را ردوبدل نکنید، آنگاه بازهم در معرض خطر خواهید بود. البته لازم به ذکر است که بگوییم، شما می‌توانید تنظیمات اتصال خودکار به شبکه‌های وای‌فای باز را در گوشی خود، تغییر دهید.
دیتای موبایل
دیتای موبایل نیز در اصل، کارکردی همانند وای‌فای دارد. بزرگ‌ترین تفاوت بین این دو، این است که سیگنال اینترنت به جای ISP، از جانب ارائه دهنده خدمات موبایلی به کاربران عرضه می‌شود. بله، اپراتورهای موبایلی نیز می‌توانند به برخی از اطلاعات شما، دسترسی پیدا کنند. یعنی بازهم امکان ردیابی فعالیت‌ها شما و همچنین فروش اطلاعات شما به سایرین، وجود خواهد داشت. برخلاف اتصالات وای‌فای، دیتای موبایلی رمزنگاری می‌شود؛ یعنی از درجه ایمنی بالاتری برخوردار است.
به همین دلیل است که متخصصان امنیت همانند شرکت Norton، پیشنهاد می‌کنند که جهت دسترسی به اطلاعات حساس خود، به جای وای‌فای، از دیتای موبایلی استفاده کنید. عبارت “به جای وای‌فای”، فقط به‌معنای “روشن کردن دیتای موبایلی” نیست. بلکه به معنای “خاموش کردن وای‌فای” نیز خواهد بود. اکثر دستگاه‌های موبایلی در هنگام در دسترس بودن وای‌فای و دیتا و همچنین روشن بودن هر دو، از وای‌فای استفاده خواهند کرد.
سایر نکات امنیتی
پس از مقایسه وای فای با دیتا موبایل از لحاظ امنیت و حریم خصوصی، قصد داریم تا به سایر نکات امنیتی دیگر نیز بپردازیم. شرکت Norton بر این باور است که هیچ اتصالی به‌صورت کامل امن نیست. این قضیه حتی در هنگام استفاده از دیتای موبایلی نیز صادق است. به هر حال، راه‌کارهایی جهت افزایش امنیت فعالیت‌های اینترنتی شما وجود دارند.
حجم دیتای خود را مدیریت کنید
اکثر طرح‌های دیتای موبایلی، حجم محدودی دارند. حتی اکثر طرح‌های “نامحدود” نیز از این قضیه مستثنا نیستند. این موضوع بدین معنا است که پس از مصرف حجم خاصی، سرعت اینترنت شما کاهش می‌یابد. بنابراین بهتر است که حواستان به این موضوع باشد. همان‌طور که در بالا نیز بدان اشاره کردیم، لازم نیست که تمامی اقدامات یک کاربر عادی در سطح اینترنت، ایمن بوده و یا حتی لطمه‌ای به حریم خصوصی وی وارد نکنند. بنابراین بهتر است که دیتای موبایلی خود را جهت انجام امور بانکی، نگه داشته و از شبکه وای‌فای نیز جهت انجام اموری همانند جست‌و‌جوی نقل‌قول‌ها، استفاده کنید.
مراقب کوکی‌ها باشید
برخی از کاربران از کوکی‌ها وحشت دارند. لزومی به ترس نیست، فقط باید مراقب آن‌ها باشید. کوکی‌ها اطلاعات مربوط به بازدید شما را در وب‌سایت‌های مختلف، ذخیره می‌کنند. شاید در نگاه اول این قضیه کمی ترسناک باشد، اما بهتر است بدانید که اکثر وب‌سایت‌ها، کوکی‌های شما را ایمن نگه می‌دارند. همچنین کوکی‌های هر وب‌سایت نیز منحصربه‌فرد بوده و در اختیار سایر وب‌سایت‌ها قرار نمی‌گیرند. کاربران می‌توانند در قسمت تنظیمات مرورگر خود، این اطلاعات را مدیریت کنند.
از آنجایی که کوکی‌ها توسط وب‌سایت‌ها نگهداری می‌شوند، پس بیش از امنیت، باید نگران حریم خصوصی خود باشید. کوکی‌ها خطرات اضافی برای شما ایجاد نکرده و هکرها نیز به‌سادگی نمی‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کرده و یا اینکه آن‌ها را مورد استفاده قرار دهند. بنابراین آنچه که بیش از امنیت کوکی‌های شما اهمیت دارد، وب‌سایت مورد بازدید شما است.
از دو مرورگر یا اپلیکیشن استفاده کنید
چیزی که بیش از کوکی‌ها می‌تواند خطرآفرین باشد، ذخیره گذرواژه‌ها بر روی مرورگرهای اینترنتی است. اگر شما نیز از این ویژگی استفاده کنید، آنگاه هکرها به‌صورت بالقوه می‌توانند اطلاعات بیشتری را به دست آورند. راه‌کارهایی نیز در این زمینه وجود دارند. یکی اینکه مرورگر خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که نتواند گذرواژه‌های شما را در وب‌سایت‌های حساس (همانند وب‌سایت‌های بانکی)، به یاد آورد. راه‌کار دیگر نیز این است که در صورت امکان، از یک اپلیکیشن جداگانه بهره ببرید.
مثلا بهتر است که جهت انجام امور بانکی خود، از اپلیکیشن بانک موردنظر استفاده کنید (نه مرورگر اینترنت). اگر هم از اپلیکیشن جداگانه چندان راضی نیستید، شاید بهتر باشد که از یک مدیر پسورد استفاده کنید. استفاده از دو مرورگر جداگانه نیز می‌تواند یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی باشد. یکی از مرورگرها را به امور عادی همانند وب‌گردی و دیگری را نیز به امور مهم همانند پرداخت‌های بانکی، اختصاص دهید.
مرورگرهای استاندارد همانند گوگل کروم و یا سافاری برای اطلاعات کم اهمیت‌تر و مرورگرهایی همانند Tor را برای فعالیت‌های حساس، در نظر بگیرید. البته می‌توانید با استفاده از دو مرورگر استاندارد جداگانه نیز، از آمیخته شدن اطلاعات جلوگیری کنید. اگر راه‌کار یاد شده در بالا را با استراتژی استفاده از دیتای موبایلی به جای وای‌فای، ادغام کنید، آنگاه نتیجه بهتری خواهید گرفت. از مرورگر ایمن خود به همراه دیتای موبایلی استفاده کنید. با استفاده از وای‌فای نیز می‌توانید از مرورگر استاندارد خود، بهره ببرید.
مقایسه وای‌فای با دیتای موبایل از لحاظ امنیتاگر از ایمنی شبکه وای‌فای مورد استفاده خود، اطمینان کافی ندارید، آنگاه بهتر است که از دیتای موبایلی بهره ببرید. به هر حال بهتر است که در زمینه مدیریت اطلاعات خود، تمرکزگرا نباشید. مراقب وب‌سایت‌های مورد بازدید خود باشید. جهت انجام امور مختلف نیز بهتر است که از مرورگرها و اتصالات گوناگون بهره ببرید. در رابطه با فناوری 5G نیز باید بگوییم که نباید تنها سرعت بیشتر را در نظر گرفت. شبکه 5G در برخی از موارد مهم، متفاوت از 4G عمل می‌کند. برای نمونه، می‌توان به استفاده ترکیبی از دکل‌های دور برد و کوتاه برد اشاره کرد. این قضیه می‌تواند در آینده تأثیراتی را بر امنیت موبایلی داشته باشد.
