امروزه دیگر فوتبال یک سرگرمی نیست، فوتبال تبدیل به یک تجارت پرسود در دنیا شده است. نقل و انتقالات گران‌قیمت در فوتبال دنیا، حق پخش تلویزیونی، تبلیغات پرسود که بزرگترین سرمایه‌داران در دنیا را به سمت خود جلب کرده است.
البته اگر از پول هنگفت عرب‌ها و روس‌ها صرف‌نظر کنیم که هزینه خرید بازیکنانی چون نیمار و خرید باشگاه‌های لیگ برتر جزیره شده است، گرچه همین هزینه‌ها و خرید‌ها نیز قاعدتا بازدهی مالی خود را از شیوه‌های مختلف خواهد داشت.
این باشگاه‌ها به طور معمول از راه‌های زیر درآمد دارند:
این شیوه‌های درآمدی که به طور معمول در دنیا وجود دارد و باشگاه‌های حرفه‌ای از این را‌ها درآمد کسب می‌کنند.
مدتی است که بحث درباره باشگاه‌های فوتبال ایرانی بالا گرفته است که باشگاه‌های ایرانی مخصوصا استقلال و پرسپولیس از بیت‌المال استفاده می‌کنند یا دائما بحث بدهکاری مطرح هست که بدهی چند ده میلیاردی دارند و درگیر دادگاه و محرومیت و بدهی مالیاتی و غیره هستند.
اما درآمد باشگاه‌های ایرانی از شیوه‌های معمول درآمدزایی در فوتبال ایران چگونه است؟!
حق پخش تلویزیونی
حق پخش انحصارا در اختیار صدا و سیماست و تقریبا هیچ درآمد عاید استقلال و پرسپولیس که سالانه حدود ۳۰ بازی لیگ و ۴ تا ۶ بازی جام حذفی و ۶ الی ۱۰ بازی در لیگ قهرمانان آسیا پخش مستقیم دارند نمی‌شود. یعنی هیچ!
در حالیکه در سایر کشورها حق پخش تلویزیونی تقریبا ۳۰ تا ۴۰٪ درآمد باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال را شامل می‌شود.
روز مسابقه
روز مسابقه؟! شرکت برهان مبین با ۸ تا گیت درصدش از فروش بلیط از یک باشگاه فوتبال بیشتر هست یعنی هیچی!
تبلیغات دور زمین هم تقریبا چیزی عاید باشگاه‌ها نمی‌شود.
تبلیغات و اسپانسر
اسپانسر به سختی پیدا می‌شه و اون هم تقریبا پول ناچیزی به باشگاه‌ها می‌رسه اونم به شرطی که اسپانسر سر موقع پرداخت داشته باشد.
برند
اولین چیزی که به ذهن من می‌رسه فروش پیراهن اصلی استقلال و پرسپولیس و سایر اقلام در میدان منیریه و دم ورزشگاه آزادی است، به نظر شما آیا از مغازه‌های میدان منیره و دم ورزشگاه آزادی به باشگاه‌ها پرداخت می‌شه؟!
مسائل دیگری نظیر کارت هواداری و غیره نیز هست که به نظر نمیاد از سامانه‌های ۳۰۹۰ و کارت هواداری فلان بانک چیزی به باشگاه‌ها برسه!
همین امسال باشگاه‌ها درگیر اسپانسری ۳۰۹۰ همراه اول و تغییر به ایرانسل ۳۰۳۰ شدند یعنی درآمدی نداشتند.
جدا از اینکه ممنوع بودن حضور بازیکنان فوتبال در تبلیغات برندها مانند کاری که مثلا رونالدو و مسی انجام می‌دهند باعث شده بازیکن نیز همه مبلغ مورد نظر را از باشگاه طلب کند.
آیا با درآمدهایی که ممکن است در سال به ۱۰۰ میلیارد تومان برسد ولی به چیزی به باشگاه‌ها نمی‌رسد هزینه سالانه ۲۰ میلیارد تومانی و بازیکنان پولساز ۱ میلیارد تومان و خرید بازیکن چند میلیون دلاری در فوتبال ایران یا استخدام سرمربی چند میلیون دلاری عجیب است؟!
واقعا فوتبال ایران از لحاظ درآمدزایی و حضور تماشاگران و ... کمتر از باشگاه‌های عربی است که از جیب بدون بازگشت اقدام به خرید بازیکنان چند میلیون دلاری می‌کنند؟!
چرا باشگاه‌های فوتبال این این حجم درآمد که چیزی عایدشون نمی‌شه باید به مجلس جواب پس بدن و نمایندگان مجلس درخواست تحقیق و تفحص استقلال و پرسپولیس را بدن؟!
با این اوصاف آیا بدهکار بودن باشگاه‌های فوتبال در ایران عجیب است؟!
باشگاه‌های پرطرفداری مثل استقلال و پرسپولیس الان صرفا ابزار دولت شدند، نه یک بنگاه اقتصادی که می‌تواند درآمد زیادی داشته باشد و جزء بنگاه‌های اقتصادی سودده باشد.
این فوتبال نیازمند جدا شدن از دولت و حضور مدیران ورزشی و اقتصادی، نه یک عده دلال که بدنبال گدایی شهرت هستند و کسب درآمد واقعی است.
باشگاه‌های پرطرفداری مثل استقلال و پرسپولیس الان صرفا ابزار دولت شدند، نه یک بنگاه اقتصادی که می‌تواند درآمد زیادی داشته باشد و جزء بنگاه‌های اقتصادی سودده باشد.
برای مطالعه بیشتر می‌توانید پیوندهای زیر را ببینید:
لیست ارزش‌مندترین باشگاه‌های فوتبال جهان در Forbes
باشگاه منچستر یونایتد ارزش‌مندترین باشگاه فوتبال جهان
گزارش Deloitte از درآمد باشگاه‌های فوتبال در سال ۲۰۱۷
درآمد باشگاه‌های فوتبال در دو دهه گذشته در ویکی‌پدیا
گزارش چگونگی درآمد ۲۰ باشگاه اول فوتبال دنیا در فصل ۲۰۱۲-۲۰۱۳
گزارش گاردین از درآمد باشگاه‌های فوتبال لیگ برتر انگلیس در سال ۲۰۱۷
حق پخش تلویزیونی لیگ برتر در فصل ۲۰۱۶-۲۰۱۷
در یک پست مجزا در مورد «چرا فوتبال و چرا بقیه ورزش‌ها نه» می‌نویسم.
