با بررسی محتوایی کسب‌وکارهای بزرگ و رقیب می‌توان درک روشن‌تری نسبت به موضوع محتوا و استراتژی‌های آن داشت. دیجی‌کالا یکی از محبوب‌ترین و مشهورترین فروشگاه‌های آنلاین ایران است. دیجی‌کالا کانال‌های محتوایی متفاوتی دارد که بسته به نوع مخاطب و پرسونا، استراتژی و محتواهای گوناگونی در آن‌ها نشر داده می‌شود. در این مقاله به بررسی یکی از مجله‌های خبری دیجی‌کالا، یعنی دیجیکالامگ می‌پردازیم و محتواهای سایت و اینستاگرام آن را بررسی می‌کنیم. اساس بررسی حاضر، کیفیت و نوع محتواهای ارائه‌شده در سه مرحله قیف فروش است.
یادم است آن روزها که دیجی‌کالا هنوز به این شهرت نرسیده بود، لبتاپی از سایت سفارش دادم و مجبور شدم برای تحویل گرفتن آن حضوری بروم. بله؛ دیجی‌کالا یک‌شبه به این شهرت نرسید. این روزها دیگر فروشندگان مترو هم برای تبلیغ، قیمت محصولات خود را با دیجی‌کالا مقایسه می‌کنند؛ گویا دیجی‌کالا تبدیل به مرجعی برای قیمت گرفتن و دیدن و نقد محصولات شده است.
این فروشگاه آنلاین که از سال 1393 فعالیت خود را شروع کرد، امروزه بیش از 70 درصد سهم خرید آنلاین را از آن خود کرده است. اما چگونه؟ بی‌شک یکی از دلایل موفقیت دیجی‌کالا به‌روز بودن و هم‌گام شدن با نبض بازار است. در این بین، نقش بازاریابی محتوا را نباید نادیده گرفت.
دیجیکالامگ رسانه‌ای است که در سال 1394 توسط وب‌سایت دیجی‌کالا ایجاد شد. در این وب‌سایت و همچنین اینستاگرام آن، مطالبی درباره‌ی موضوعات گوناگون فناوری، بازی‌های کامپیوتری، فرهنگ و هنر، کتاب و سبک زندگی قرار داده می‌شود.
با توجه به تنوع و گستردگی محتواهای تولیدشده در این سایت، مخاطب این موضوعات طیف وسیعی از افراد را در بر می‌گیرد؛ از خانم‌های خانه‌دار گرفته تا گیمرها. کسانی که علاقه‌مندند از به‌روزترین مطالب خبردار شوند، در پی آگاهی خویش‌اند و کسانی که در پی حل مشکلی خاص و پیدا کردن جواب برای پرسش‌های خود هستند. این مطالب می‌تواند از ساده‌ترین چیزها مثل راهنمای خرید تاید تا پیچیده‌ترین چیزها مثل بررسی عناصر فلسفی یک کتاب باشد. اما روشن بودن و سادگی توضیحاتْ و مهم‌تر از همه کارآمد بودن، کلید اصلی این موارد است.
دیجیکالامگ در دو بستر وب‌سایت و اینستاگرام فعالیت دارد.
در مرحله اول قیف فروش، مخاطب باید هرچه بیشتر با برند و هویت آن آشنا شود. از جمله نقاط قوت دیجیکالامگ در مرحله اول قیف فروش می‌توان از این موارد نام برد:
1. عنوان جذاب: مقاله‌های سایت عنوان جذابی دارند و مخاطب را به سوی خود می‌کشند. در عنوان‌ها از کلید طلاییِ عدد، زیاد استفاده شده است: 26 فیلم برتر، 10 گوشی میان‌‌رده و... . همچنین عنوان‌ها کپی‌رایتینگ خلاقانه‌ای دارند مثلاً «خداحافظی با هوآوی؛ آشتی با گوگل» که در مورد جدا شدن برند آنر از هوآوی است. در نتیجه مخاطب مشتاق به دیدن محتوا می‌شود.
2. وجود توضیحاتی مختصر در زیر هر عنوان: این توضیحات مخاطب را با چیزی که قرار است بخواند آشناتر می‌کند.
3. تنوع محتوا و قالب‌های گوناگون: محتواهای تولیدشده متنوع‌اند و در قالب‌های گوناگونی (متن، فیلم، عکس و اینفوگرافیک) تهیه شده‌اند که با توجه به نیاز مخاطب در هر مرحله از خرید است (مطالب عمومی، مطالب آموزشی و راهنمای خریدها).
4. هشتگ‌ها: یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب و خاص دیجیمگ، دنبال کردن هشتگ‌های خاص موضوعی است. با استفاده از هشتگ‌های تعبیه‌شده در سایت، می‌توان هرکدام از دسته‌بندی‌های موضوعی سایت را دنبال کرد تا اخبار آن دسته را بیشتر دید.
4. نمایش مطالب مرتبط: در هریک از مقاله‌های سایت، لینک‌های داخلی مرتبط با موضوع و همچنین مقالات جذاب مرتبط پیشنهاد شده است. برای مثال در انتهای صفحه‌ی مقاله‌ی معرفی یک فیلم، از ما دعوت می‌شود که فیلم‌های دیگر را با موضوع مشابه مشاهده کنیم. به این صورت، مخاطب مدت‌زمان بیشتری را در سایت می‌گذراند و به عبارتی، درگیر سایت می‌شود (کم‌کم داریم به مرحله‌ی دوم قیف فروش می‌رویم).
5. ویدئوهای خلاقانه: دیجیکالامگ ویدئوهای معرفی جذاب و خلاقانه‌ای تولید می‌کند. مثلاً آنباکس پیچ گوشتی شارژری بوش با شعر و آهنگ؛ حتی اگر مخاطب قصد خرید این محصول را نداشته باشد به خاطر شعر و خلاقیت تا انتها با این ویدئو همراه می‌شود.
6. اینستاگرام دیجیکالامگ اخبار تکنولوژی را که وایرال و همه‌گیر شده معرفی کرده است. مثلاً شاهدیم پستی با عنوان «توییت ایلان ماسک باعث شد بیت‌کوین سقوط کند» خیلی بیشتر از پست‌های آموزشی کامنت گرفته‌اند و مشارکت بالایی داشته است. اما وارد موضوعات بی‌ربط و گاهاً زرد نشده است. در عکس زیر تنوع این موضوعات دیده می‌شود.
7. متن‌های اینستاگرام مناسب با حوصله‌ی مخاطب اینستاگرام، تا جای ممکن کوتاه‌اند و بیشتر از عکس‌های جذاب و باکیفیت استفاده شده است. تمرکز اصلی روی نیاز مخاطب است و راهکارهای خوبی می‌دهد؛ مثلاً ترفندهای اکسل، اکستنشن‌های مفید کروم برای دانش‌آموزان و دیگر موارد. نمایش و بررسی تریلرهای فیلم‌ها از دیگر موارد است.
8. به‌روز بودن محتواها: محتواها به‌روز می‌شوند و مطالب جدید زودبه‌زود در سایت و اینستاگرام قرار می‌گیرند.
1. کم بودن تعداد اینفوگرافیک‌ها: به نسبت دیگر محتواهای تولیدشده، اینفوگرافیک‌های کمی در سایت قرار گرفته است. افرون بر این، اینفوگرافیک‌ها در دسته‌بندی و فیلتر جست‌وجو قرار نگرفته و دیجیکالامگ خیلی روی این جنس از محتوا سرمایه‌گذاری نکرده است.
2. نداشتن پادکست اختصاصی: پادکست راهی فوق‌العاده برای تثبیت نام برند در ذهن مشتری است. در دیجیکالامگ محتوای پادکست داریم؛ اما بیشتر بازنشر پادکست دیگران آمده و خود دیجیمگ چیزی تولید نکرده است. دیجیمگ به خاطر اعتبار دیجی‌کالا و مخاطبان فراوان خود می‌تواند با انتخاب یک موضوع مثلاً تکنولوژی، مشتریان وفادار خود را به وجود آورد.
3. نداشتن ای‌بوک: دیجی‌کالا همیشه پیشگام استفاده از محتواهای جذاب بوده است. امتحان این نوع محتوا، ایده خوب و مفیدی به نظر می‌رسد و دیجیکالامگ می‌تواند درباره‌ی موضوعی خاص به طور تخصصی ای‌بوک به وجود آورد؛ مثلاً درباره‌ی ماشین‌لباسشویی و در انتهای کتاب راهنمای خرید یا معرفی چند نمونه محصول با لینک‌دهی به دیجی‌کالا قرار دهد.
4. وجود نداشتن دسته‌بندی‌های دقیق: محتواهای تولیدشده سایت در دسته‌بندی‌های مختلفی جا گرفته‌اند، اما بعضی جاها دسته‌بندی خیلی کلی است و ممکن است مخاطب را گیج و از موضوع موردنظر دور کند.
مثلاً در دسته‌بندی سبک زندگی، شاهد سلامت جسم، سلامت ذهن، رژیم و تغذیه، ورزش و سفر، مد و زیبایی، خانه و زندگی، مادر و کودک، آموزش آشپزی و راهنمای خرید هستیم. در صورتی که راهنمای خرید هر کالا باید در دسته‌ی خودش بیاید و بهتر است راهنمای خرید گوشی در قسمت تکنولوژی بیاید نه سبک زندگی! علاوه بر این، اگر مخاطب در دسته‌بندی‌ها، به طور خاص با دسته‌بندی مد و زیبایی یا مادر و کودک مواجه شود احتمال اینکه کنجکاو شود بیشتر است؛ اما در دسته‌ی کلی سبک زندگی ممکن است جذب این موضوع نشود.
افزون بر این، دسته‌ی «کتاب و ادبیات» هیچ زیرشاخه‌ای ندارد و این باعث می‌شود محتواهای گذشته به چشم نیاید. آوردن و تقسیم کردن موضوعی کتاب‌ها می‌تواند نظم بیشتری به موضوع دهد و مخاطبان را بر حسب سلیقه‌شان از هم تفکیک کند.
و در آخر با کلیک روی هر کدام از دسته‌بندی‌ها، ابتدا چند مقاله آورده می‌شود و سپس محتواها. بهتر بود اول موضوعات با شکلی منظم می‌آمدند و کاربر به زیرشاخه‌ی مورد نظر خود هدایت می‌شد و پس از آن نوع محتوا (عکس، فیلم، متن) را تفکیک می‌کرد تا به بهترین نتیجه برسد.
1. وجود کال تو اکشن‌های مناسب: در مقالات سایت، کال تو اکشن یا اقدام‌های مناسب و بجایی آمده است. مثلاً اگر فردی دنبال علائم روی ماشین لباسشویی یا لباس‌ها و معنی آن‌ها باشد و با این مقاله مواجه شود، در سمت راست مقاله تبلیغ پودر لکه‌بر و تاید شده است؛ یعنی سایت فهمیده مخاطب به شست‌وشو و پاکیزگی اهمیت می‌دهد و به همین دلیل به دنبال معنای این نشانه‌هاست پس تبلیغ پودر لکه‌بر ممکن است او را جذب کند.
2. خبرنامه: سایت خبرنامه‌ای دارد که البته توضیحاتی داده نشده که قرار است مخاطب با وارد کردن ایمیل خود، چه چیزی دریافت کند.
3. ویدئوهای آموزشی: ویدئوهای آموزشی یکی از مهم‌ترین بخش‌‌های مرحله دوم قیف فروش است. بیشتر محتواهای آموزشی دیجیمگ در حوزه آشپزی است و کمی هم به تکنولوژی پرداخته شده است. دیجیمگ می‌تواند محتواهای کاربردی دیگر را هم به ویدئو هم تبدیل کند.
4. وبینارها: تعدادی وبینار در سایت دیده می‌شود اما متعلق به ماه‌ها قبل است و لایوهایی هم در اینستاگرام هست که البته خیلی ویو نمی‌خورد.
5. مطالب کاربران (UGC): دیجی‌کالا مگ تلنت یکی از پروژه‌های جالب دیجی‌کالاست. در این پروژه از مخاطبانی که افرادی که توانایی ساختن ویدیوهای حرفه‌ای «آنباکس»، «نقد و بررسی» و «مقایسه» را برای کالاهای موجود در دیجی‌کالا دارند، دعوت می‌شود و در ازای تولید محتوای ویدئویی، مبلغی به آن‌ها پرداخت شده است. این محتواها تحت عنوان، محتوای کاربران قابل‌پیگیری است.
6. اتاق خبر: در دسته‌بندی محتواهای دیجیمگ، بخش جداگانه‌ای به نام اتاق خبر وجود دارد که تمام اخبار دیجی‌کالا شامل مصاحبه، رویدادها، جشنواره، اطلاع‌رسانی، بیانیه مطبوعاتی و دیگر رسانه‌ها در آن قرار گرفته است. در هر بخش به طور کامل، درباره دیجی‌کالا و معتبر بودن آن نوشته شده است.
7. سؤالات متداول: در انتهای سایت گزینه‌ای به نام سؤالات متداول وجود دارد که کاربر به سایت خود دیجی‌کالا هدایت می‌شود. پرسش‌ها دسته‌بندی دقیقی دارند.
1. درباره ما: علی‌رغم متن جذاب درباره ما، نوشته به‌روز نشده است و در واقع محتواهای تولیدشده کنونی سایت مناسبتی با این متن ندارد. طبق توضیح خود دیجیمگ در درباره ما:
«دیجی‌کالا مگ از فناوری‌های پیش رو می‌گوید، از دانش فراسوی امروز و از سرگرمی‌هایی که می‌تواند سبک زندگی آینده‌ی ما را بسازد..... با دیجی‌کالا مگ فردای دنیای فناوری برایتان روشن‌تر می‌شود. فردا این‌جا آغاز می‌شود.»
اما در عمل سایت محتواهای عمومی تولید می‌کند (تکنولوژی، فرهنگ و هنر، کتاب و ادبیات و بازی). وقتی از جین آستین و غرور و تعصب حرف می‌زنیم، دیگر خبری از دنیای فناوری نیست! شعار اینستاگرام و سایت نیز با هم یکسان نیست و مغایر با محتواهای آن است. در بیوی اینستاگرام دیجیمگ نوشته «مجله‌ی تکنولوژی» که البته گاهی شاهد محتواهای دیگر هستیم البته به میزان خیلی کمی؛ اما در سایت عملاً با محتواهای عمومی طرف هستیم و مباحث فقط محدود به تکنولوژی نمی‌شود.
2. نمایش ندادن تخفیف‌ها در کال تو اکشن: همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، در کنار مقالات کال تو اکشن‌های مناسبی قرار گرفته شده است و محصولات تبلیغ شده‌اند. این محصولات تخفیف خورده‌اند، ولی قیمت اولیه آن‌ها ذکر نشده است تا مخاطب جذب شود.
3. ثبت‌نام در سایت: با ثبت‌نام در سایت، مخاطب در واقع در سایت دیجی‌کالا عضو می‌شود و از امکانات خاصی برخوردار نمی‌شود.
4. عدم لینک‌دهی مناسب: با اینکه نام وب‌سایت و اینستاگرام هر دو به نام دیجیمگ است، اما از هیچ‌کدام لینکی برای هدایت به دیگری دریافت نمی‌کنیم.
همان‌طور که می‌دانید، دیجیمگ یکی از سایت‌های زیرشاخه دیجی‌کالاست. بنابراین خود مستقل اقدام به فروش نمی‌کند و تمام خریدها به سایت دیجی‌کالا منتقل می‌شود. لذا در ادامه نقاط قوت و ضعف سایت دیجی‌کالا بررسی شده است.
1. نظرات کاربران: یکی از رازهای موفقیت دیجی‌کالا، کامنت‌مارکتینگ است. بسیاری برای دیدن نظرات وارد دیجی‌کالا می‌شوند و خریداران عکس و فیلم محصولات را نیز به اشتراک می‌گذارند.
2. نقد و بررسی محصول
3. پرسش و پاسخ کاربران
4. امکان مقایسه محصولات
5. ارسال پیامک فرم نظرسنجی پس از خرید
1. وجود نداشتن داستان مشتری: دیجی‌کالا در برخی موارد درباره برخی از برندها داستان‌سرایی کرده است و داستان به وجود آمدن برند تعریف شده است. اما خبری از داستان مشتری نیست.
2. ایمیل‌مارکتینگ ضعیف: بعد از خرید، ایمیلی مبنی بر شارژ مجدد محصول یا تخفیفات فرستاده نمی‌شود.
از حق نگذریم دیجیمگ محتواهای خوب و کاردرستی تولید می‌کند و به هدف خود یعنی هدایت کاربر به خرید می‌رسد؛ اما بهتر است کمی در اصولی که هنگام پایه‌گذاری دیجیمگ به وجود آورده تجدید نظر کند؛ چیزهایی مثل شعار اصلی، شبکه‌های اجتماعی، دسته‌بندی موضوعات، لینک‌دهی و به وجود آوردن قالب‌های جدید.
ممنونم که تا اینجای مطلب با من همراه بودید. لایک کردن و نظرات شما به من دلگرمی می‌دهد تا مطالب بیشتری تولید کنم.
