نوجوانان در حال تکمیل یک تحول بزرگ در وضعیت روانی‌شان هستند؛ این دوره با هیجان‌ها و آشفتگی‌های بسیاری همراه است. اکنون در همین شرایط، تصور کنید به طور هم‌زمان، برخی تغییرات نیز در روند زندگی‌شان ایجاد شود؛ به این ترتیب، در خواهید یافت آنها در این دوره، چه‌قدر می‌توانند در برابر بیماری روانی و به طور ویژه افسردگی آسیب‌پذیر باشند. برخی از نوجوانان به واسطه مشکلات ژنتیکی و فیزیکی شرایط سخت تری را در دوران رشد و بلوغ خود تجربه میکنند. برخی دیکر به واسطه قرار گرفتن در شرایط محیطی خاص مانند جدایی والدین یا از دست دادن عزیزان یا سایر تجربیات منفی دچار مشکلات و ناهنجاری های روحی و روانی میشوند. از تمام مسایل درونی و بیرونی که بگذریم دنیای فناوری به عنوان یک عامل مستقل دریچه جدیدی را در برابر والدین گشوده که با مسایل و مشکلات زیادی برای تربیت فرزندان خود مواجه هستند. رشد و گسترش سریع دنیای فناوری به ویژه شبکه های اجتماعی همواره سوالات زیادی را درباره تاثیر شبکه های اجتماعی بر افسردگی نوجوانان به وجود می آورد. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا به این سوال مهم پاسخ دهیم.
اگر نوجوان از تمام تعاملات اجتماعی اجتناب می‌کند، مادر و پدر باید نگران وضعیت وی شوند. با دقت به رفتارهای نوجوان‌تان توجه کنید تا از وجود تعاملات اجتماعی به اندازه‌ی کافی در زندگی‌شان اطمینان حاصل کنید. اگر آنها از خانواده دوری میکنند، ولی با همسالان‌شان نیز تعامل ندارند، ممکن است دچار انزوا شده باشند. این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی یا اضطراب اجتماعی باشد و نوجوان باید فورا تحت اقدامات درمانی قرار بگیرد.
هرچند بسیاری از آدم‌ها از این موضوع اطلاعی ندارند، اما افسردگی اغلب می‌تواند خود را به عنوان خشم، به ویژه در مردان، پنهان کند. اگر فرزند شما سطح خشم بالایی را تجربه می‌کند، دقت کنید و ببینید که آیا دیگر علائم افسردگی نیز در آنها دیده می‌شود یا نه. ممکن است علائم، بیش از آن‌چه تصورش را می‌کنید باشد.
بنا به تحقیقات صورت گرفته، “بیست درصد نوجوانان قبل از اینکه بالغ شوند، افسردگی نوجوانی را تجربه خواهند کرد.” افسردگی می‌تواند به عواقبی مانند آسیب زدن به خود، رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد مخدر یا مصرف الکل و حتی خودکشی منجر شود. اگر فکر می‌کنید که نوجوان شما علائم افسردگی را تجربه می‌کند، مهم است که بلافاصله به او کمک کنید و به افراد حرفه‌ای مراجعه کنید.
رسانه‌های اجتماعی هرگز تا این حد محبوبیت نداشته‌اند، زیرا بیش از نیمی از جمعیت جهان در این سایت‌های شبکه‌ای که اخبار بدون توقف را پخش میکنند، فعال هستند، اخباری که بیشتر آنها منفی است.یک مطالعه نشان داد افرادی که دیر وقت فیسبوک را چک میکنند بیشتر احساس افسردگی و نارضایتی دارند. یک مطالعه در دانشگاه پنسیلوانیا در سال 2018 نشان داد که هرچه افراد زمان کمتری را در شبکه‌های اجتماعی بگذرانند، علائم افسردگی و تنهایی کمتری دارند. یک مطالعه در سال 2015 نشان داد کاربران فیسبوک که در هنگام حضور در این شبکه حسادت می ورزند، بیشتر علائم افسردگی را نشان می‌دهند. محدود کردن زمانی که در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنید و اولویت قرار دادن ارتباطات در دنیای واقعی می‌تواند برای سلامت روان مفید باشد.
قبل از شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، بیشتر کودکان فقط نگران زورگویی در محیط مدرسه بودند. اما شبکه‌های اجتماعی به آزارگران راهی جدید برای آزار و اذیت قربانیان خود داده‌است.
زورگوها فقط با یک کلیک می‌توانند ویدئویی از تمسخر، کتک زدن یا تحقیر فرد مورد هدف خود پخش کنند. دسته‌های دختران و پسران بد نیت می‌توانند صفحه رسانه‌های اجتماعی همسالان‌شان را مورد هجوم قرار دهند، نظرات منفی بگذارند یا اطلاعات غلط منتشر کنند. در برخی موارد، زورگوها قربانیان خود را متقاعد کرده‌اند که خودشان را بکشند.
در حالی که بسیاری از مدارس سیاست‌ها و قوانینی ضد زورگویی در مورد رفتار آنلاین دانش آموزان دارند، اما هنوز هم نظارت بر رفتارهای سوء استفاده در شبکه‌های اجتماعی برای مربیان و والدین می‌تواند دشوار باشد.
بدتر از همه این است که قربانیان زورگویی اغلب می‌ترسند که با پدر یا مادر، معلم یا مدیر در مورد این بدرفتاری‌ها صحبت کنند. این امر می‌تواند باعث شود کودک حتی بیش از قبل منزوی شود و بدون حمایت عاطفی که برای کنترل یک وضعیت سمی و بالقوه ناپایدار نیاز دارد، زندگی را پیش ببرد.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی خطرات بهداشت روان را به همراه دارد، اما این بدان معنی نیست که باید کاملاً از آن دوری کنید. کارشناسان توصیه میکنند که از وب‌سایت‌های شبکه‌ای در حد متوسط استفاده کنید.
وقتی در شبکه‌های اجتماعی هستید، یک تایمر تنظیم کنید یا برنامه‌ای را روی تلفن یا رایانه‌تان نصب کنید که مدت زمانی را که در یک شبکه می‌گذرانید، ردیابی کند.
بدون استفاده از این تایمرها یا برنامه‌ها، قبل از اینکه حتی خودتان متوجه شوید، ساعت‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنید. برای محدود کردن وقت‌تان در شبکه‌های اجتماعی، می‌توانید فعالیت‌های دنیای واقعی را نیز برنامه‌ریزی کنید که به شما کمک می‌کند تا بر محیط و دنیای واقعی تمرکز کنید. کتاب بخوانید، فیلم تماشا کنید، به گردش بروید، بازی کنید، نان بپزید یا با یک دوست تلفنی صحبت کنید. زمانی را هم برای لذت بردن از زندگی در حالت آفلاین اختصاص دهید!
پریسا جعفری
