از شهر، دود، بوق و قیل‌و‌قال خسته شده‌اید و دلتان می‌خواهد در نواحی اطراف شهرها و یا در روستاها مثل اوشان و فشم، کردان، شمال کشور، تهران دشت و یا هر جای دیگری ویلا داشته باشید؟ اگر جوابتان بله است باید بدانید که اولین اقدام برای این‌کار خرید یک زمین مناسب است تا بعد هم یک ویلا در آن بسازید. البته حتما قبل از تمام کردن معامله و خرید زمین، نگاهی به جزئیات طرح هادی روستایی محل مورد نظرتان بیندازید. حتما می‌پرسید این طرح چیست و چه کمکی به شما می‌کند؟ با ما همراه شوید تا پاسخ این سوال را پیدا کنید و یا میتوانید با ما تماس بگیرید تا مشاوران ما به شما کمک کنند.
زمین‌ها در روستاها و شهرهای دور و کوچک معمولا بر اساس سند شورایی خرید و فروش می‌شوند. یعنی اسنادی که رسمی نیستند و فقط توسط شورای محلی یا شورای روستایی تأیید و مهر شده‌اند. ایراد اساسی اسناد روستایی، مشخص نبودن کاربری زمین در آن‌ها است. همین مفهوم کاربری باعث می‌شود که شما نیازمند اطلاع از طرح هادی روستایی باشید.
طرح هادی روستایی توسط کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه می‌شود. طرح هادی روستایی در حقیقت یک نوع نقشه راه برای توسعه یک روستا محسوب می‌شود. وزارت راه و شهرسازی، آیین نامه اجرایی تهیه و تصویب طرح‌های هادی روستایی بر اساس ماده ۷ اساسنامه بنیاد مسکن (لینک آیین‌نامه) را تدوین و ابلاغ می‌کند. در تعریف این طرح هم این‌طور آمده است:
طرح هادی روستایی طرحی است که ضمن سامان‌دهی و اصلاح بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تأسیسات و تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی روستایی را بر حسب مورد در قالب مصوبات طرح‌های سامان‌دهی فضا و سکونت‌گاه‌های روستایی یا طرح‌های جامع ناحیه‌ای تعیین می‌کند.
چگونه باید جزئیات طرح هادی روستایی را استعلام کنیم؟ همان‌طور که قبلا گفتیم مرجع تهیه این طرح، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است و شما برای به دست آوردن آخرین نسخه این طرح باید به دهیاری‌ها یا شهرداری‌ها بروید. مسئولان این نهادها هم موظف هستید جزئیات این طرح را در اختیار شما قرار دهند. توجه داشته باشید واقع شدن زمین در یک شهرک و یا ساخت و سازهای اطراف آن الزاما به منزله بافت مسکونی زمین نیست و بهتر است همیشه برای استعلام طرح هادی روستایی از مراجع قانونی کمک بگیرید. نکته مهم اینکه نظر نهایی درباره قرار داشتن زمین در طرح، ازسوی کارشناس بنیاد مسکن صادر می‌شود.
قوانینی که وزارت راه و شهرسازی برای ساخت خانه در روستا (یا هر نوع ملک دیگر) تحت عنوان طرح هادی تصویب کرده است، اهداف مشخصی دارند. وزارت‌خانه با این قوانین تلاش می‌کند تا زمینه توسعه و عمران روستاها را با توجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی فراهم کند. تأمین عادلانه امکانات با ایجاد تسهیلات اجتماعی، تولیدی و رفاه، از دیگر اهداف طرح هستند که توسعه و ساخت‌وساز را در روستاها آسان‌تر می‌کند.
طرح هادی روستایی درواقع با این هدف تصویب و اجرا شد که وضعیت فیزیکی روستاها هدایت شود و ساخت خانه در روستا بدون نظارت و در هر مکانی که مالکان دوست دارند، انجام نشود. اجرای صحیح طرح، قطعا به بهبود وضعیت مسکن روستاییان هم کمک خواهد کرد.
در آیین‌نامه وزارت راه و شهرسازی برای این طرح، شوراهایی تعیین و تعریف شده‌اند که وظایف تصمیم‌گیری و اجرا را برعهده می‌گیرند. همان‌طور که گفته شد، مسئولیت اصلی را بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برعهده دارد که شورای مرکزی و شورای تصویب را متشکل از مسئولان استانی تشکیل می‌دهد.
به خاطر داشته باشید که طرح هادی روستایی قابل تغییر است. یعنی شما میتوانید درخواست تغییر کاربری یک زمین روستایی را هم داشته باشید. براساس توافق انجام شده میان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سازمان امور اراضی، هر گونه تغییر کاربری‌های اراضی داخل طرح‌های هادی روستایی با موافقت سازمان امور اراضی انجام خواهد شد. پس شما برای ارائه چنین درخواستی باید به این سازمان بروید.
شاید در نگاه اول، هزینه ساخت خانه در روستا در نگاه برخی از افراد پایین به نظر برسد. به‌هرحال قیمت زمین در روستاها بسیار کمتر از شهرها است و به‌خاطر امکانات کمتر، تقاضا برای خرید زمین هم آن‌چنان بالا نیست. ازطرفی همان‌طور که گفته شد ساخت خانه در روستا در هر زمینی امکان ندارد. به بیان دیگر شاید زمین ارزان مدنظر شما، داخل بافت نباشد و امکان کاربری مسکونی به شما ندهند. درنتیجه با چالش‌های بیشتر و شاید هزینه‌های تغییر کاربری مواجه شوید.
