انقلاب فرزندان خود را میبلعد. اینکه این جمله رو فرانس فانون نویس آلمانی گفته و یا از دل داستانهای کهن یونان برداشته شده مهم نیست، مهم اینه که جمله ناقصه!
«انقلاب میتواند هم فرزندان و هم پدران خود را ببلعد»
این کاملتره! مهدی بازرگان هم یکی از نمونههای کامل این گزار هست. کسی که اگر چه به مرگ طبیعی مرد، اما زیست سیاسیش در فضای انقلابی کشته شد.
در چهل و پنجمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، خالی از لطف نیست که زندگی نامه یکی از مهمترین و تاثیر گذاز ترین افراد انقلابی را که همه ما ایشان را با اندیشه های نابشان میشناسیم با هم مرور کنیم و با طرز فکر ناب ایشان بیشتر آشنا بشیم.
باستانیِ پاریزی وی را از آن جهت که شاید مؤمن‌ترین فرد در میان اولین فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی دانشگاه تهران بوده، مؤمن آل هندسه می‌نامد. به ادعای صادق زیباکلام، بازرگان مهره اصلی اصلی جریان اسلام‌گرایی مدرن در ایران بود.
تحصیل بازرگان در فرانسه تأثیر زیادی در اندیشه او گذاشت. حضور در محافل مذهبی فرانسه او را به این نتیجه رساند که مذهب و تجدد منافاتی با یکدیگر ندارند. بازرگان در کتاب مدافعات می‌نویسد زمانی که با هم‌قطارانش به کلیسای نوتردام می‌رفتند و انسان‌های «شیک و فرنگی» را در حال ذکر و رکوع می‌دیدند، همگی از «نماز خواندن» فرنگی‌ها متعجب می‌شدند. بازرگان در کتاب دین و تمدن دربارهٔ پیشرفت غرب می‌نویسد: «محرک اصلی این تمدن چیزی جز خدا و دین نمی‌توانست باشد» اما این سؤال پیش می‌آمد که اگر دین علت‌العلل پیشرفت اروپایی‌ها بود، چرا دین در جوامع دیندارتری مانند ایران و پاکستان باعث پیشرفت نشده بود؟ پاسخ بازرگان به این مسئله، تعین بخش رویکرد تفسیری بعدی او در خوانش و تفسیر متون مقدس بود.
علت پیشرو بودن دین در جوامع اروپایی از منظر بازرگان، کنار زدن تفاسیر سنتی و برخورد قشری با متون مقدس بود. راه حل بازرگان برای انسداد پیشرفت در جوامع عقب مانده کنار گذاشتن تفاسیر سنتی و قشری بود.
منبع : مهدی بازرگان - ویکی‌پدیا
با این همه آنچه که بازرگان را در پیش چشم حقیر بزرگوار و میسازد، علاوه بر تمام سخنانی که از پیش از انقلاب نقل محافل سیاسی بوده، آخرین سخنان وی در پایان عمر سیاسی خود بود که میگفت :
آنچه که من فهمیدم، دین نه برای سیاست است و نه برای اقتصاد.
با در نظر داشتن فردی که تمام عمر تلاش میکرده به روشی درست و تفکر مهندسی، دین و سیاست را کنار هم بچیند و از آن طریق حکومتی ایده آل بسازد، این جملات بسیار بعید بوده و نشاندهنده ذهن منعطف و تفکر منطقی بی نظیرشان بوده.
گوش دادن به این پادکست برای هر کسی که دلش برای این مملکت میسوزد، جزو اوجب واجبات است.
تهیه شده توسط پادکست مورخ
