
وقتی اولین بار دیدیم که ChatGPT یک کد کامل HTML و CSS را در سه ثانیه نوشت، همهمان یک لحظه لرزیدیم. آن لحظه سکوتِ ترسناکی در ذهن تمام طراحان سایت و برنامهنویسان شکل گرفت: «آیا دوران ما تمام شده است؟» امروز میخواهیم بدون تعارف، برسی کنیم که هوش مصنوعی دقیقاً قرار است با شغل طراحی سایت چه کند. آیا ما به زودی فسیل میشویم یا به ابرانسان تبدیل خواهیم شد؟
در ماههای اخیر، تیترهای زرد همه جا را پر کردهاند: "هوش مصنوعی جایگزین برنامه نویسان شد"، "پایان عصر گرافیستها". اما بیایید کمی از هیاهو فاصله بگیریم و به واقعیت نگاه کنیم.
تاریخ همیشه تکرار میشود.
وقتی ماشینحساب اختراع شد، همه گفتند شغل حسابداری نابود میشود. آیا شد؟ خیر. حسابدارها از "انجامدهندگان ضرب و تقسیم" به "تحلیلگران مالی" ارتقا پیدا کردند.
وقتی فتوشاپ آمد، نقاشان سنتی نترسیدند؟ بله. اما فتوشاپ باعث شد شغلهای جدیدی مثل "طراح UI" متولد شود که قبلاً وجود نداشت.
هوش مصنوعی (AI) هم همین است. او نیامده که "جای" شما را بگیرد؛ آمده که "زیردست" شما باشد. اما... یک «اما»ی بزرگ وجود دارد که در ادامه میگویم.
چرا طراحان سایت در خط مقدم این جنگ هستند؟
طراحی سایت یکی از شغلهایی است که بیشترین همپوشانی را با هوش مصنوعی دارد. چرا؟ چون بخش زیادی از کار ما "الگو" (Pattern) است.
هدر همیشه بالاست.
فوتر همیشه پایین است.
فرم تماس همیشه چند فیلد مشخص دارد.
هوش مصنوعی خوراکش الگوهاست. ابزارهایی مثل GitHub Copilot یا هوش مصنوعیهای جدید Wix و Elementor میتوانند این الگوها را در کسری از ثانیه بچینند.
دیگر کسی برای نوشتن div و span پول نمیگیرد. نوشتن کدهای پایه (Boilerplate) که قبلاً ۲ ساعت وقت میگرفت، حالا با یک پرامپت (دستور متنی) در ۱۰ ثانیه انجام میشود. اگر تخصص شما فقط "تبدیل PSD به HTML" است، بله، باید نگران باشید.
پیدا کردن یک ویرگولِ جا افتاده در ۵۰۰۰ خط کد، قبلاً شکنجه بود. الان AI مثل یک عقاب بالای سر کد شماست و میگوید: "هی رفیق! خط ۴۰۲ رو اشتباه بستی." این یعنی سرعت توسعه سایتها ۱۰ برابر میشود.
دیگر لازم نیست منتظر مشتری بمانید تا متن "درباره ما" را بفرستد. هوش مصنوعی متنهای واقعی، عکسهای یونیک (نه از گوگل) و ساختار سئو شده را برای شما آماده میکند.
حالا میرسیم به بخشی که خیال شما را راحت میکند. چرا هوش مصنوعی نمیتواند جایگزین یک طراح سایتِ واقعی شود؟
طراحی سایت یعنی حل مشکل یک انسان.
هوش مصنوعی نمیفهمد چرا مشتری اصرار دارد دکمهی خریدش "قرمز جیغ" نباشد چون "حس بدی میدهد!".
AI منطق دارد، اما احساس ندارد. درکِ نیاز پنهانِ مشتری، مذاکره سر قیمت، و فهمیدن اینکه "سایتِ شیک" از نظر این مشتری خاص یعنی چی، کار انسان است.
هوش مصنوعی بر اساس "دادههای گذشته" کار میکند. او کاری را انجام میدهد که قبلاً هزار بار انجام شده.
اما طراحیِ ترندهای جدید، شکستنِ قوانین و خلقِ چیزی که تا به حال وجود نداشته (مثلاً سبک طراحی Brutalism وقتی اولین بار آمد)، کار ذهن عصیانگرِ انسان است. AI پیرو است، شما رهبر.
سایتهای شرکتی ساده مثل قالبهای آماده را شاید AI بزند. اما یک پلتفرم اختصاصی؟
اتصال دیتابیسهای پیچیده، امنیت سایبری، بهینهسازی برای سرورهای خاص و معماری نرمافزار (Software Architecture)، نیاز به مهندسی دارد که بتواند تصویر بزرگ (Big Picture) را ببیند. AI هنوز در دیدنِ جزئیات گیر کرده است.
هوش مصنوعی برای همه بیخطر نیست. این شغلها در دنیای وب در خطر انقراض هستند:
کپیپیستکارها: کسانی که فقط قالب آماده نصب میکنند و هیچ دانش فنی ندارند. (چون خودِ مشتری هم میتواند با AI این کار را بکند).
نویسندگان محتوای زرد: کسانی که متنهای بیکیفیت و ماشینی مینوشتند.
پشتیبانهای لایه یک: رباتهای چت (Chatbot) الان بهتر از انسانها به سوالات "رمز عبورم را فراموش کردم" جواب میدهند.
اگر میخواهید در ۵ سال آینده، نه تنها بیکار نشوید بلکه درآمدتان ۱۰ برابر شود، باید تبدیل شوید به:
مهندس پرامپت (Prompt Engineer) در وب: کسی که بلد است چطور با زبانِ AI صحبت کند تا بهترین کد و طرح را بگیرد.
معمار تجربه کاربری (UX Architect): کسی که به جای درگیر شدن با کد، روی روانشناسی کاربر و مسیر فروش تمرکز میکند.
ناظر کیفی و استراتژیست: کسی که خروجیِ AI را میگیرد، اصلاح میکند، روح میدمد و تحویل میدهد.
هوش مصنوعی دشمن شما نیست؛ هوش مصنوعی همان لباسِ «مرد آهنی» (Iron Man) است.
اگر تونی استارک (شما) داخل آن نباشد، آن لباس فقط یک آهنقراضه است. اما اگر شما آن را بپوشید، میتوانید پرواز کنید، دیوارها را بشکنید و کارهایی بکنید که قبلاً در خواب هم نمیدیدید.
میخواهید آن کارگری باشید که با بیل مکانیکی (AI) میجنگد؟
یا میخواهید رانندهی آن بیل مکانیکی باشید؟
آینده متعلق به طراحانی نیست که از AI استفاده نمیکنند؛ آینده متعلق به طراحانی است که AI را به بردگی میگیرند.