بله، دمانس یک وضعیت کلی است که تغییرات ناشی از آن باعث کاهش عملکرد ذهنی، حافظه، تفکر، رفتار و قدرت انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود. به عبارت دیگر، دمانس به مجموعه‌ای از علائم و عللی اشاره دارد که منجر به اختلالات شدید در تفکر و رفتار فرد می‌شود.
آلزایمرز یک نوع خاص از دمانس است که معمولاً با اختلالات حافظه شروع می‌شود و به تدریج تاثیرات خود را بر سایر قدرت‌های شناختی فرد افزایش می‌دهد. بیماری آلزایمر در سالمندان و در سنین بالا بیشتر شیوع دارد، اما در موارد نادر ممکن است در سنین جوان‌تر نیز ظاهر شود. آلزایمرز به طور عمده تحت تاثیر حافظه قرار می‌گیرد و می‌تواند تدریجاً منجر به کاهش توانایی‌های کلامی، مهارت‌های ریاضی، تفکر و حتی عدم تشخیص صحیح واقعیت‌های پیرامون شود.
دمانس به مجموعه‌ای از حالت‌های کلی اشاره دارد که تغییرات در فرآیندهای شناختی و رفتاری فرد را شامل می‌شود و ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود، از جمله آلزایمرز، پارکینسون، آسیب مغزی و...
بنابراین، آلزایمرز یک نوع خاص از دمانس است و این دو اصطلاح در واقع ترکیبی از اشکال مختلف از تغییرات شناختی و رفتاری در سالمندی هستند.
با بخش آلزایمر خانه سالمندان پارسایان بیشتر آشنا شوید.
دمانس در سالمندان می‌تواند به صورت یک مجموعه از علائم و نشانه‌ها ظاهر شود که به تدریج باعث کاهش توانایی‌های شناختی و رفتاری فرد می‌شود. این علائم می‌توانند درجات مختلف شدت داشته باشند و به طور کلی شامل موارد زیر می‌شوند:
1. کاهش حافظه: یکی از نشانه‌های اصلی دمانس، کاهش حافظه است. فرد ممکن است فراموشی‌های مکرری در مورد رویدادها، افراد و اطلاعات اساسی داشته باشد.
2. گیجی و تردید: فرد ممکن است در مکالمات گیج شده و نتواند به درستی به سوالات پاسخ دهد یا تردیدهایی در مورد موضوعات ساده داشته باشد.
3. مشکلات در تفکر و برنامه‌ریزی: فرد ممکن است دچار مشکلات در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و حل مسائل شود.
4. کاهش توانایی در تشخیص مکان و زمان: فرد ممکن است دچار مشکلات در تشخیص محیط اطراف، زمان، تاریخ و حتی نام فصول سال شود.
5. تغییر در تفکر و رفتار: دمانس می‌تواند منجر به تغییرات در رفتار افراد شود. افراد ممکن است اغلب سردرگم، ترسناک یا عکس العمل‌های خاصی نشان دهند.
6. مشکلات در زبان و ارتباط: افراد ممکن است مشکلاتی در صحبت کردن، فهمیدن زبان، استفاده از واژگان مناسب یا تشکیل جملات داشته باشند.
7. کاهش توجه و تمرکز: افراد دچار مشکلات در تمرکز و توجه به موضوعات مختلف می‌شوند و ممکن است سریعاً از یک موضوع به موضوع دیگر بپردازند.
8. کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره: افراد ممکن است نتوانند فعالیت‌های روزمره مانند پوشیدن لباس، تغذیه، استحمام و دیگر فعالیت‌های معمول را به درستی انجام دهند.
9. تغییر در شخصیت: فرد ممکن است تغییراتی در شخصیت خود نشان دهد، مانند واکنش سریع یا بی‌توجهی به نکات اجتماعی.
10. تجربه چالش‌ها در مسائل کاری: افراد ممکن است در انجام وظایف کاری یا خانگی مشکلات بیشتری داشته باشند و نتوانند به درستی با چالش‌های روزمره مقابله کنند.
لطفاً توجه داشته باشید که این علائم ممکن است با توجه به نوع دمانس و فرد به فرد متفاوت باشند. در صورتی که فردی یا عزیزی در معرض اینگونه علائم قرار دارد، بهتر است با یک پزشک متخصص تماس بگیرید تا تشخیص دقیق و مراقبت‌های لازم را تعیین کنید.
مراقبت از سالمندان مبتلا به دمانس نیازمند توجه، شفقت و برنامه‌ریزی خوبی است. در ادامه، به برخی از راه‌ها و نکاتی که به شما در مراقبت از سالمندان با دمانس کمک می‌کند، اشاره خواهم کرد:
1. آگاهی و تفهیم: ابتدا با مشکل دمانس آشنا شوید و نیازهای سالمندان دمانسی را درک کنید. آگاهی از علائم، تغییرات و نحوه برخورد با آنها به شما کمک می‌کند تا بهترین مراقبت را ارائه دهید.
2. محیط امن و آرامش‌بخش: فضای اطراف سالمند باید ایمن و آرامش‌بخش باشد. از وسایلی مانند قفل‌های کودکانه برای کنترل دسترسی به وسایل خطرناک استفاده کنید.
3. برنامه‌ریزی و بازی به ترتیب انجام بده: . این روش، افراد با دمانس را تشویق می‌کند که به ترتیب خاصی وظایف را انجام دهند، که می‌تواند به آنها در انجام کارهای روزمره کمک کند و احساس موفقیت و استقلال را به آنها برگرداند. برای کاهش تردید و سردرگمی سالمند مبتلا به دمانس، روزانه برنامه‌ریزی کنید. استفاده از زمان، تقویم یا ساعت‌های مچی ممکن است بیشتر به سالمند کمک کند.
4. کمک به حافظه: از روش‌هایی مثل لیست‌ها، نوشته‌ها و تصاویر برای یادآوری مهم‌ترین اطلاعات و رویدادها استفاده کنید.
5. فعالیت‌های شناختی: فعالیت‌هایی مانند انجام پازل، بازی‌های فکری و حل معماها می‌توانند مغز را فعال نگه دارند.
6. تغذیه مناسب سالمندان: مراقبت از تغذیه سالمندان بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید که غذاهای غنی از مواد مغذی، آب و میوه‌ها را مصرف می‌کنند.
7. فعالیت‌های فیزیکی: تشویق سالمند به انجام فعالیت‌های روزانه مانند پیاده‌روی، یوگا یا تمرینات خفیف می‌تواند به حالت جسمانی و روحی‌شان کمک کند.
8. حمایت احساسی: شفقت، محبت و توجه به سالمند با دمانس بسیار مهم است. حرف زدن با احترام، لبخند زدن و شنیدن مشکلاتشان می‌تواند احساس حمایت و ارتباط مثبتی برای آنها ایجاد کند.
9. مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی: شرکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند مراجعه به مراکز تفریحی و سرگرمی یا فعالیت در گروه‌های اجتماعی می‌تواند احساس ارتباط و تعلق به جامعه را تقویت کند.
10. حمایت از مراقبت‌کنندگان: اگر شما یا دیگر افراد خانواده وظیفه مراقبت از سالمند دمانسی را بر عهده دارید، از اهمیت مراقبت و توجه به خودتان هم اطمینان حاصل کنید. شما نیاز دارید تا از استراحت کافی برخوردار باشید یه موقع از دیگران درخواست کمک کنید یا از فردی که وظیفه مراقبت را به عده دارد همیشه حمایت کنید.
همچنین، دریافت مشاوره و خدمات از مرکز سالمندان یا مشاوره با پزشکان و متخصصین بهداشتی نیز می‌تواند به شما در مراقبت بهتر از سالمند مبتلا به دمانس کمک کند.
