دلایل انزوای اجتماعی در سالمندان و خطرات تنهایی

انزوای اجتماعی در سالمندان یکی از مشکلات جدی است که می‌تواند سلامت جسمی و روانی آن‌ها را به خطر بیندازد. انزوای اجتماعی به معنای قطع یا کاهش روابط اجتماعی فرد با دیگران است. اغلب مطالعات تایید می‌کنند؛ تنهایی و انزوا به اندازه مصرف 15 سیگار در روز یا اعتیاد به الکل می‌تواند خطرناک باشد و خطر ابتلا به زوال عقل را 64 درصد افزایش می‌دهد.

دلایل انزوای اجتماعی در سالمندان

1- مرگ همسر: مرگ همسر یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند باعث انزوای اجتماعی سالمندان شود. سالمندانی که همسر خود را از دست می‌دهند، اغلب احساس تنهایی و افسردگی می‌کنند و ممکن است از برقراری روابط جدید با دیگران خودداری کنند.

2- عدم ازدواج: سالمندانی که هرگز ازدواج نکرده‌اند و فرزندی ندارند نسبت به سالمندان متأهل، بیشتر در معرض انزوای اجتماعی هستند. این افراد ممکن است شبکه اجتماعی کوچک‌تری داشته باشند و از حمایت عاطفی همسر و فرزندان محروم باشند.

3- بازنشستگی: بازنشستگی می‌تواند باعث کاهش فعالیت‌های اجتماعی سالمندان شود. سالمندانی که بازنشسته می‌شوند، ممکن است فرصت کمتری برای تعامل با دیگران داشته باشند و به تدریج از دوستان و آشنایان خود دور شوند.

4- بیماری: بیماری‌های جسمی و روانی می‌توانند باعث انزوای اجتماعی سالمندان شوند. سالمندانی که به بیماری‌های جسمی مبتلا هستند، ممکن است به دلیل مشکلات حرکتی یا نیاز به مراقبت‌های ویژه، از حضور در اجتماعات اجتماعی خودداری کنند. همچنین، سالمندانی که به بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اضطراب مبتلا هستند، ممکن است از برقراری روابط اجتماعی با دیگران اجتناب کنند.

علائم اضطراب در سالمندان و روش‌های کنترل آن را بدانید.

5- مشکلات حرکتی و معلولیت‌: سالمندانی که دچار معلولیت هستند، نسبت به سالمندان سالم، بیشتر در معرض انزوای اجتماعی هستند. این افراد ممکن است محدودیت‌های جسمی یا ذهنی داشته باشند که می‌تواند مانع از شرکت آن‌ها در فعالیت‌های اجتماعی شود.

6- مشکلات مالی: محدودیت‌های مالی نیز از عوامل انزوای اجتماعی سالمندان هستند. سالمندانی که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی که هزینه‌بر هستند، خودداری کنند.

7- مشکلات حمل و نقل: مشکلات حمل و نقل می‌توانند یکی از عوامل ایجادکننده انزوای اجتماعی در سالمندان باشند، زیرا ممکن است موجب محدودیت دسترسی آن‌ها به فعالیت‌های اجتماعی و ارتباط با دیگران شود.

8- نبود خانواده نزدیک و اقوام درجه اول: اگر سالمندان از خانواده‌شان فاصله داشته باشند یا فرزندان و نسل‌های جوان به دلیل مهاجرت به دیگر نقاط جغرافیایی دورتر از آن‌ها زندگی کنند، ممکن است دچار انزوا شوند.

خطرات تنهایی بر زندگی سالمندان

• تنهایی احتمال مرگ را 26 درصد افزایش می‌دهد.
• تنهایی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، دیابت، و افسردگی افراد مسن می‌شود.
• تنهایی خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب، و اختلالات خواب در سالمندان را افزایش می‌دهد.
• تنهایی باعث کاهش رضایت از زندگی، احساس تنهایی، و ناامیدی سالمندان می‌شود.
• افراد تنها 5 درصد علائم شدیدتر سرماخوردگی را گزارش می‌دهند نسبت به کسانی که کمتر تنها هستند.
• بین 10 تا 43 درصد از سالمندانی که در جامعه زندگی می‌کنند از نظر اجتماعی دچار انزوا هستند.
• سالمندان تنها 59 درصد بیشتر در خطر زوال جسمی و روانی را هستند.

این آمارها نشان می‌دهند زندگی برای سالمندان که تنها هستند چقدر دشوارتر می‌شود. این افراد نه تنها با مشکلات بهداشتی بیشتری مواجه می‌شوند، بلکه این مشکلات اغلب احساسات تنهایی یا انزوا را در سالخوردگان تشدید می‌کنند.

خطرات تنها زندگی کردن سالمندان را بدانید و برای برطرف کردن آن سریع اقدام کنید.

راهکارهای کاهش انزوای اجتماعی در سالمندان

برای کاهش انزوای اجتماعی در سالمندان، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• حمایت از سالمندانی که به هر دلیلی تنها هستند: سالمندانی که به دلایل ذکر شده فرزندی ندارند یا همسرشان را از دست داده‌اند یا اصلا ازدواج نکرده‌اند، باید مورد حمایت خانواده و دوستان قرار گیرند. این افراد باید فرصت‌های کافی برای تعامل با دیگران و جامعه را داشته باشند.
• ترغیب سالمندان به فعالیت‌های اجتماعی: سالمندان باید به فعالیت‌های اجتماعی مانند حضور در گروه‌های حمایتی، کلاس‌های آموزشی، و فعالیت‌های داوطلبانه تشویق شوند.
• ارائه خدمات حمایتی به سالمندان: خدمات حمایتی مانند خدمات مراقبت در منزل، خدمات حمل و نقل، و خدمات رفاهی می‌تواند به سالمندان کمک کند تا از خانه خارج شوند و با دیگران ارتباط برقرار کنند.
• دریافت خدمات از مراکز مراقبت از سالمندان: خانه‌های سالمندان می‌توانند نقش مهمی در کاهش انزوای اجتماعی سالمندان ایفا کنند. این مراکز می‌توانند با ارائه خدمات مختلف، به سالمندان کمک کنند تا از خانه خارج شوند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و احساس تنهایی کمتری داشته باشند.

خدمات سرای سالمندان برای کاهش انزوای اجتماعی

• برگزاری فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی: خانه‌های سالمندان با برگزاری فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی مانند جشن‌ها، مهمانی‌ها، کلاس‌های آموزشی، و فعالیت‌های ورزشی، به سالمندان کمک می‌کنند تا با دیگران ارتباط برقرار کرده و از خود مراقبت کنند.
• ایجاد محیطی دوستانه و حمایت‌گر: سرای سالمندان خوب همیشه محیطی دوستانه و حمایت‌گر برای سالمندان ایجاد می‌کند تا افراد مسن احساس تنهایی و طرد شدن نکنند.
• تشویق سالمندان به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی: کارکنان خانه‌های سالمندان افرادسالخورده مقیم در مرکز را تشویق می‌کنند تا در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنند.
• خدمات توانبخشی: یک مرکز مراقبت از سالمندان درجه 1 حتما خدمات توانبخشی به سالمندان ارائه می‌دهد تا بتواند استقلال افراد را افزایش داده و تا قادر به انجام فعالیت‌های اجتماعی باشند.
• خدمات مشاوره و روانشناسی: خانه‌های سالمندان خدمات مشاوره و روانشناسی به سالمندان ارائه می‌کنند تا آنها بتوانند با احساس تنهایی و افسردگی مقابله کنند.