شاخص گذرنامه هنلی یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که هر ساله گذرنامه‌های کشورهای مختلف را بر اساس تعداد مقاصدی که دارندگان آن‌ها می‌توانند بدون نیاز به ویزا به آن‌ها سفر کنند، ارزیابی می‌کند. این شاخص با استفاده از داده‌های انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) تهیه شده و توسط تیم تحقیقاتی شرکت هنلی و همکاران تحلیل و تکمیل می‌شود. در سال ۲۰۲۵، این شاخص نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی در رتبه‌بندی گذرنامه‌ها بوده است.
رتبه‌بندی گذرنامه‌ها در سال ۲۰۲۵بر اساس گزارش شاخص هنلی در سال ۲۰۲۵، گذرنامه سنگاپور با امکان سفر به ۱۹۵ کشور بدون نیاز به ویزا، در صدر فهرست قرار دارد. این رتبه نشان‌دهنده روابط دیپلماتیک قوی و اعتماد سایر کشورها به سنگاپور است. در جایگاه دوم، گذرنامه ژاپن قرار دارد که دارندگان آن می‌توانند بدون نیاز به ویزا به ۱۹۳ کشور سفر کنند.
کشورهای فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کره جنوبی و اسپانیا به طور مشترک در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. بریتانیا در جایگاه پنجم و ایالات متحده آمریکا در رتبه هفتم قرار دارند. این جایگاه‌ها منعکس‌کننده وضعیت روابط بین‌المللی، ثبات اقتصادی و سیاست‌های مهاجرتی این کشورها است.
وضعیت گذرنامه ایران در سال ۲۰۲۵بر اساس این شاخص، گذرنامه جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۵ در رتبه ۹۶ قرار دارد. دارندگان این گذرنامه می‌توانند بدون نیاز به ویزا به ۴۴ کشور سفر کنند که عمدتاً در قاره‌های آفریقا و آمریکای جنوبی، از جمله ونزوئلا، بولیوی و اکوادور واقع شده‌اند. این رتبه نشان‌دهنده محدودیت‌هایی است که برای شهروندان ایرانی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر وجود دارد.
عوامل مؤثر بر قدرت گذرنامه‌هاقدرت یک گذرنامه تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تأثیرات قدرت گذرنامه بر شهروندانقدرت یک گذرنامه تأثیر مستقیمی بر آزادی سفر شهروندان دارد. کشورهایی که دارای گذرنامه‌های قوی‌تری هستند، شهروندانشان می‌توانند بدون نیاز به ویزا به کشورهای بیشتری سفر کنند که این امر مزایای مختلفی را به همراه دارد:
راهکارهای بهبود جایگاه گذرنامه ایرانبرای بهبود رتبه گذرنامه ایران، اقدامات متعددی می‌تواند مؤثر باشد:
نتیجه‌گیریشاخص گذرنامه هنلی ۲۰۲۵ تفاوت‌های قابل توجهی را در قدرت گذرنامه کشورهای مختلف نشان می‌دهد. در این میان، گذرنامه سنگاپور با بالاترین دسترسی بدون ویزا در صدر قرار دارد، در حالی که گذرنامه ایران در رتبه ۹۶ قرار گرفته است. بهبود موقعیت ایران در این رتبه‌بندی مستلزم تقویت روابط دیپلماتیک، افزایش ثبات اقتصادی و بازنگری در سیاست‌های مهاجرتی است. چنین اقداماتی می‌تواند به افزایش آزادی سفر شهروندان و بهبود فرصت‌های بین‌المللی آن‌ها کمک کند.
