گرتهبرداری نوعی وامگیری زبانی است که در آن، صورت ترکیبی یا اصطلاحات زبان دیگری، تجزیه میشود و برای هر یک از کلمههای آن اصطلاح، یک معادل قرار داده میشود و عبارت به زبان وامگیرنده ترجمه میشود.
این اتفاق بیشتر زمانی رخ می دهد که معادل آن واژه با اصطلاح در زبان ما نباشد.
گرته برداری شامل اصطلاحات و ترکیبات بیگانه به دو صورت وارد زبان می شود مانند: صعب العبور، مرضی الطرفین، بی تفاوتی، دفع الوقت و ده ها ترکیب دیگر که از قرن ها پیش از زبان عربی و دیگر زبان ها قرض گرفته شده است. در یک قرن اخیر از زبان های غربی نیز تعداد زیادی اصطلاحات عیناً وارد زبان فارسی شده است مانند: کودتا، پیک نیک، کارت پستال، پلی کپی، گاردن پارتی، اسید آمینه، نیترو گلیسیرین و ... که اصطلاحات پزشکی و علمی هستند.
فهرست گرتهبرداریها در زبانهای مختلف آمدهاست:
بی شک در قسمت دوم این پست موارد بیشتری از گرته برداری را قرار خواهیم داد.
منابع: