پمپ وکیوم (liquid ring vacuum pump) از جمله مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزاتی است که می‌تواند مصارف صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متفاوتی داشته باشد. این پمپ‌ها می‌توانند بر اساس پارامترهای متعددی همچون نحوه عملکرد، میزان فشار مکش، تعداد مراحل کار، سرعت و ... به انواع مختلفی تقسیم شوند. پمپ وکیوم آب در گردش نیز نوعی از پمپ‌های خلأ است که برای خنک کاری و سیلینک از آب استفاده می‌کند و با توجه به مزیت‌هایی که دارد از محبوبیت بسیار زیادی در صنایع مختلف برخوردار است. در ادامه مطلب به بررسی این پمپ‌ها، ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.
پمپ خلأ آب در گردش که با نام پمپ خلأ آبی نیز شناخته می‌شود نوعی از پمپ‌های خلأ است که با استفاده از یک عملکرد ساده و بدون تماس و بدون استهلاک قطعات می‌تواند برای انتقال بخارات، گازهای معمولی، گازهای آلاینده و... مورد استفاده قرار بگیرد. در حقیقت وظیفه اصلی این پمپ‌ها ایجاد خلأ و حذف مولکول‌های هوا است. سیستم خنک‌کننده این پمپ‌ها از آب استفاده می‌کند و اصلی‌ترین اجزای آن شامل مواردی همچون سیلندرها، روتورها، شفت، پروانه و ... هستند.
مکانیسم عملکرد این پمپ به این شکل است که پروانه در داخل سیلندری که حاوی آب است قرار گرفته و با انجام حرکات دورانی باعث ایجاد رینگ مایع می‌شود. در حقیقت گردش پروانه در داخل آب، حجم فضای بسته میان سیلندرها، پروانه‌ها و جداره داخل باعث افزایش گردش آب در یک طرف و در نهایت ایجاد مکش (خلأ) می‌شود و در طرف دیگر نیز حجم کاهش می‌یابد و باعث ایجاد تراکم هوا و بخار آب می‌شود.
پمپ‌های وکیوم آب در گردش در حقیقت نوعی از پمپ‌های دوار و از نوع تک محوره و جابجایی مثبت هستند که می‌توانند در شرایط کاری سخت مورد استفاده قرار بگیرند. این پمپ‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای کار مداوم و بدون توقف مناسب هستند. به صورت کلی هر کدام از انواع پمپ‌های هوا می‌توانند مزیت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و پمپ وکیوم آبی نیز از این قاعده خارج نخواهد بود. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های پمپ خلأ آب در گردش می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
· این پمپ‌ها دارای هزینه‌های نگهداری بسیار کمتری در مقایسه با سایر پمپ‌های خلأ هستند.
· با توجه به حجم صدای بسیار پایینی که دارند هیچ‌گونه آلودگی صوتی برای افراد ایجاد نخواهند کرد.
· دارای استهلاک کمی بوده و از طول عمر بسیار خوبی برخوردارند.
· قدرت ایجاد خلأ بالایی داشته و از راندمان بالایی برخوردار است
· مصرف انرژی بسیار کمی دارند و ...
همچنین این پمپ‌ها در کنار تمامی ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند می‌توانند مزیت‌های متعددی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر خواهند بود:
· عدم ایجاد آلودگی و کمک به محیط زیست
· مقاومت بالا در برابر کاویتاسیون
· وزن سبک و حمل‌ونقل و جابجایی راحت
· داشتن زمان تخلیه بسیار کوتاه
· برخورداری از قیمت مناسب
· عدم نیاز به محیط‌های بزرگ و ...
همان‌طور که گفته شد سیستم ساده پمپ‌های خلأ آبی و تک محوره بودن آنها، عدم اصطکاک بین قطعات مکانیکی و همچنین استهلاک بسیار کم این پمپ‌ها باعث شده است که محبوبیت بسیار زیادی در صنایع و مشاغل مختلف داشته باشند. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای پمپ وکیوم آب در گردش می‌تواند به موارد زیر اشاره داشت:
· استفاده در بیمارستان‌ها و دندانپزشکی‌ها برای دستگاه‌های ساکشن
· استفاده در صنعت شیشه، چوب، پلاستیک، نساجی، پلیمر، کاشی و سرامیک
· استفاده در صنعت دامداری برای شیردوش‌ها
· استفاده در صنعت غذا و داروسازی
· استفاده در کارخانه‌های تولید مواد غذایی برای وکیوم کردن
· استفاده در صنعت الکترونیک
استفاده در فرآیندهای خشک کردن و گاز زدایی و همچنین فرآیندهای اکسیژن زدایی و بوزدایی و ...
سیستم و عملکرد ساده پمپ‌های خلأ در گردش باعث شده است که محبوبیت و جایگاه ویژه‌ای در صنایع و مشاغل مختلف داشته باشند و همین امر باعث شده است که شرکت‌های تولید کنند انواع مختلفی از این پمپ‌ها را تولید کنند. از جمله رایج‌ترین و کاربردی‌ترین پمپ‌های وکیوم در گردش می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد که هر کدام می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته و در موقعیت‌های مختلفی استفاده شوند.
· پمپ خلأ رینگ مایع با کوپلینگ غیرمستقیم
· پمپ وکیوم رینگ مایع با کوپلینگ مستقیم
· پمپ خلأ آب در گردش با مکانیکال سیال
· پمپ وکیوم آبی تک مرحله یا تک پروانه
· پمپ خلأ آب در گردش با پکینگ
· پمپ وکیوم آبی دو مرحله یا دو پروانه
همان‌طور که گفته شد پمپ وکیوم آب در گردش به سبب ویژگی‌ها و کاربردهای متعددی که دارد در انواع مختلف تولید می‌شود و می‌تواند استفاده‌های متعددی داشته باشد. قیمت این دستگاه‌ها می‌تواند تحت تأثیر عوامل و فاکتورهای مختلفی قرار داشته باشد به همین دلیل نمی‌توان قیمت مقطوعی برای آن عنوان نمود. از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی که می‌توانند در قیمت این دستگاه‌ها مؤثر باشند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
· برند و شرکت سازنده پمپ خلأ
· نوع پمپ و نحوه عملکرد آن
· نوسانات نرخ ارز
· حجم مخزن پمپ
· اندازه و ابعاد
· نحوه طراحی پمپ
· هزینه‌های جابجایی و حمل‌ونقل
· استانداردها و ضمانت‌نامه پمپ خلأ و ...
جمع‌بندی نهایی
پمپ‌های خلأ آب در گردش از جمله پمپ‌هایی هستند که از آب برای خنک کردن سیستم خود استفاده می‌کنند و به دلیل ویژگی‌هایی همچون طول عمر بالا، هزینه نگهداری پایین، سروصدای کم، راندمان عالی و ... محبوبیت بالایی در صنایع مختلف دارند. این پمپ‌ها می‌توانند انواع مختلفی همچون پمپ وکیوم رینگ مایع با کوپلینگ مستقیم، پمپ خلأ آب در گردش با مکانیکال سیال، پمپ وکیوم آبی تک مرحله یا تک پروانه و ... داشته باشند.
