بی شک برای شما هم پیش آمده که قصد مسافرت داشته باشید و بخواهید غذا و یا نوشیدنی خود را تا رسیدن به مقصد و یا تا زمان مصرف خنک و تازه نگهدارید. احتمالا در این مورد اولین چیزی که به ذهن شما می رسد یخدان ها مسافرتی هستند . بله یخدان ها این وسایل ساده که که با سیستم عایق بندی خاص خود موجب می شوند بتوان تا چندین ساعت غذا ، دارو ، سبزیجات ، مرغ و گوشت ، ماهی و نوشیدنی و..... را در دمای دلخواه نگهداری کرد.
یخدان ها معمولا انواع و اشکال مختلفی دارند و در ابعاد های متفاوتی نیز تولید می شوند. ولی به طور کلی یخدان های موجود در بازار معمولا در دو نوع عرضه می شوند. یخدان یونولیتی و یخدان مسافرتی پلاستیکی که سیستم کار این یخدان ها تقریبا مشابه و ساده است. مقداری یخ در کف آن ها قرار داده و مواد غذایی را داخل آن قرار می دهیم و محیط داخل یخدان تا ساعت ها معمولا خنک می ماند. علت این خنک ماندن در هر دو مدل یخدان ساده است و فوم پلی استایرن یا همان یونولیت به کار رفته در بدنه یخدان است. یخدان ها یونولیتی کاملا از همین فوم تولید می شوند ولی یخدان ها مسافرتی یا همان یخدان ها پلاستیکی معمولا یونولیت در زیر بدنه پلاستیکی قرار دارد. البته در برخی انواع یخدان ها پلاستیکی از انواع دیگر فوم نظیر پلی اتیلن هم گاهی استفاده می شود.
در حقیقیت یونولیت یا هر نوع فوم دیگر با دو مکانیزم موجب خنک ماندن داخل یخدان می شود:
در نتیجه به واسطه این دو مکانیزم مواد غذایی داخل یخدان تا ساعت ها خنک می میاند.
حال سوالی که مطرح می شود این است که دقیقا یخدان یونولیتی یا یخدان مسافرتی چند ساعت می توانند خنک بمانند؟ یا اگر بخواهیم دقیق تر این سوال را بپرسیم یخدان ها چند ساعت می توانند مواد غذایی ما را خنک و تازه نگهدارند؟ در پاسخ به این سوالات باید گفت این امر به موارد زیادی بستگی دارد. به عنوان مثال گرما محیط حجم مواد غذایی ، وضعیت مواد غذایی ( یخ زده بودن یا نبودن ) و درجه حرارت آن ها در زمانی که داخل یخدان قرار داده می شوند ، حجم یخی که داخل یخدان ریخته می شود و بسیاری از موارد دیگر موجب می شود که یخدان بتواند از چند ساعت تا نزدیک 24 ساعت خنک بماند.
البته این خنک ماندن تعریف کلی دارد و بستگی دارد ما به چند درجه سانتی گراد سرما نیاز داشته باشیم. به هر حال هر چه از زمان پر کردن یخدان بگذرد میزان سرمای درونی آن آرام آرام بعد از چندین ساعت کاهش خواهد یافت و نمی توان توقع داشت بعد از 24 ساعت نظیر همان سرمای 4 ساعت اولیه در یخدان باقی مانده باشد.
در پاسخ به این سوال می توان گفت هریک از این یخدان ها مزایا و معایب خود را دارند. به عنوان مثال یخدان های یونولیتی ارزانتر و سبک تر هستند ولی در عوض دوام پایینی دارند. ولی یخدان های مسافرتی پلاستیکی دوام بالا دارند ولی قیمت بالاتری دارند.
انتخاب در میان این دو نوع یخدان بستگی به هدف ما از تهیه یخدان دارد. اگر نیاز به یک یخچال موقتی داشته باشیم و نمی خواهیم هزینه بالایی کنیم باید به سراغ یخدان یونولیتی برویم ولی اگر یک یخدان دایمی بخواهیم که دوام بالا داشته باشد و هزینه نیز چندان مهم نباشد احتمالا یخدان پلاستیکی برای ما مناسبتر است.
یخدان ها کاربردهای گسترده ای دارند. از حمل مواد غذایی گرفته تا حمل انواع مواد دارویی تا نمونه های آزمایشگاهی یخدان ها یکی از محصولاتی هستند که کاربرد دارند. اگر بخواهیم به ویژه در فصل تابستان همیشه آب و نوشیدنی خنک داشته باشیم یخدان های کوچک و متوسط عرضه شده در مجموعه پارت فوم یکی از بهترین راهکارها می باشد. اما اگر قصدمان رفتن به کمپینگ، آفرود و مسافرت با خودرو به صورت گروهی است یخدان های بزرگ و متوسط معمولا کاربرد دارد و حتی گاهی در مسافرت ها و کمپینگ های پرجمعیت یخدان های بسیار بزرگ پر استفاده است.
البته باید به ابعاد ماشین نیز در انتخاب یخدان دقت نمود. خودروهای شاسی بلند معمولا هر نوع یخدانی در آن جا می شود ولی خودروهای کوچک معمولا یخدان های متوسط به پایین در آن ها جا می شود.
ازطرفی دیگر اگر قصدمان از تهیه یخدان انتقال دارو و یا نمونه های آزمایشگاهی به تعداد کم حجم باشد به ویژه برای مسافرت های هوایی می توانیم از یخدان های بسیار کوچک و میکرو عرضه شده توسط مجموعه پارت فوم استفاده کنیم. این یخدان ها معمولا برای حمل تک دارو ، آمپول و واکسن و نمونه های تکی بسیار مناسب هستند و حجم کمی را اشغال می کنند.
یخدان ها با وجود ساده بودن مانند هر وسیله دیگر قواعد نگهداری خاص خود را دارند. و عدم استفاده صحیح از آن ها می تواند موجب خرابی یخدان ها یا عدم کارایی آن ها و یا کارکرد بد و نامناسب آن ها گردد. در ادامه به برخی از این موارد می پردازیم:
1. یخ را مستقیم در یخدان قرار ندهید: چه یخدان پلاستیکی باشد و چه یونولیتی توصیه می شود یخ را مستقیم در داخل یخدان قرار ندهید. و یخ ها را داخل ظرف دیگر یا کیسه نایلون قرار دهید و یا از یخ های پک شده استفاده کنید. این کار از یک سو از خیس شدن مواد داخل یخدان جلوگیری می کند و از سوی دیگر از نشت احتمالی به ویژه در یخدان ها یونولیتی پیشگیری می نماید.
2.درب یخدان را زیاد باز نگذارید: این یک نکته مهم در نگهداشتن مواد غذایی در داخل یخدان برای ساعت طولانی است. هر بار که درب یخدان را باز می کنید مقدار زیاد از سرمای یخدان خارج می نماید و همین امر موجب می شود مدت زمان خنک ماندن یخدان کاهش یابد. پس بعد از خارج کردن مواد غذایی مورد نظر ، سریعا درب آنرا ببندید تا محیط یخدان برای سایر مواد غذایی خنک باقی بماند.
3. یخدان را پرت نکنید ، و در فضاهای تحت فشار و نزدیک اشیا تیز و برنده قرار ندهید: یخدان ها چه یونولیتی باشند و چه پلاستیکی در برابر ضربه حساس هستند پس تحت هیچ عنوان آن ها را پرتاب و یا از ارتفاع رها نکنید. چرا که این امر موجب شکستن یخدان می شود. همچین اشیا تیز و برنده به ویژه در داخل صندوق عقب ماشین ( نظیر جک ، پیچ گوشتی و.. ) به یخدان ها به ویژه انواع یونولیتی آن ها صدمه می زند و آن ها را سوراخ می کند. در نتیجه یخدان ها را از این وسایل دورنگهدارید. همچنین تحت فشار بودن یخدان ها در بار به ویژه انواع یونولیتی آن موجب شکستن یخدان خواهد شد.
4. بعد از پرکردن یخدان از کیپ بودن درب آن مطمئین شوید: این یکی از مواردی است که معمولا پیش میاید. یخدان پر از یخ است ولی به علت کیپ نبودن درب آن سرما داخل آن باقی نمی ماند. پس حتما بعد از پر کردن یخدان درب آن را به خوبی ببندید تا یخدان کارایی خود را حفظ نماید و بتواند تا چندین ساعت محفظه خود را خنک نگهدارد.
