اغلب ما ، هر آنچه که بهطور کلی از دین اسلام ، درک و دریافت کردیم این است که خداوند برای کسانی انتخاب می کنند در مسیر نور قدم بگذارند و طی مسیر کنند و به اصطلاح مومن میشوند ، قواعد و قوانین بسیار زیاد که بعضاً بسیار هم سخت گیرانه به نظر می رسد ، در نظر گرفته
گاهی این واجبات و آنچه که گناه محسوب می شوند ، مستحبات ، مکروهات ، سبب شده که بعضی از ماها فکر کنیم ، چه دین سنگین و سختی داریم !
اما علت و حقیقت این امر آنست دین اسلام دینی است که آمده تا روح را به کمال اعلای خود برساند و روح هر چقدر به خداوند (مبدأ) نزدیک تر می شود ، مسئولیت آن بیشتر می شود .
ما در جوامع امروزی خودمان می دانیم مسئولیت ریس جمهور با مسئولیت ما که شهروند هستیم یکسان نیست و همینطور مسئولیت نماینده ایی که برای شهر خود انتخاب میکنیم با ریس جمهور و همینطور با مسیولیت او نسبت به تمام شهر یا کشور یکسان نیست .
به این ترتیب روحی که تصمیم میگیرد تا حدود نفسانی خود را بشکند و خارج شود ، بزرگی و وسیع بودن روح را انتخاب کرده که هرکس به اقتضای ظرفیت و گروه روحی ، مسئولیت های خود را دارد که پس از عبور از مراحل ، خودکار در او فعال می شود و همینطور در سیر و سلوک عارفان ، هر مرحله ایی مسئولیت ها و وظایف جداگانه ایی دارد که سالک ملزم به رعایت آنست .
حافظ عزیز حقیقت مسئولیت روح را با بیانی عارفانه و عاشقانه این گونه شرح می کند ؛
«هر که در این بزم مقرب تر است ، جام بلا بیشترش میدهند .» هرچقدر روح به مبدأ نزدیک تر می شود ، مسئولیت او در معناهای متفاوت بزرگتر و بیشتر می شود .