با ترکیب خاک رس و آب، گل سفالگری به عنوان ماده اولیه ساخت ظروف سفالی به دست می آید. این هنر که ذوق بشری لازمه شکل دهی آن است موجب آرامش انسان می شود. هنرمند سفالگر خاک بی‌جان را با آب در هم می‌آمیزد و به دل آتش می‌سپارد تا به ظرفی ارزشمند و هنرمندانه تبدیل شود.
سفالگری در ایران سابقه طولانی دارد، سفال در واقع اولین محصول هنری و صنعتی بشر و حاصل نیاز انسان و توانایی او در به کارگیری عوامل طبیعت برای برطرف کردن این نیازها است.
از آن جایی که مواد اولیه‌ی ساخت ظروف سفالی شامل خاک، آب و آتش در سرزمین‌های محل سکونت بشر یافت می‌شده است، نشانه‌های تولید آن را در تمامی نقاط مسکونی انسان مشاهده می‌کنیم.
به رغم ورود تکنولوژی و صنایع جدید به زندگی بشر، همچنان ظروف سفالی و ظرافت های هنری به کار رفته در این صنایع ساخت بشر طرفداران خود را دارد.
وقتی گذرتان به مراکز تجاری فروش صنایع دستی بیافتد بی شک یکی از آثاری که در میان دیگر صنایع چشم نوازی می کند، صنایع سفالی است.
همچنان که مطلع هستید، امروزه ظروف غذاخوری و پخت و پز با انواع متریال هایی چون فلز، پلاستیک، کریستال، سفال، سرامیک و چینی ساخته می شوند.
از آنجایی که در ظروف فلزی، مقداری از فلز ظرف به مواد غذایی سرایت می کند و در بلند مدت باعث بروز بیماری های خطرناک می شود، کارشناسان تغذیه توصیه اکید دارند که یا به طور کلی از این ظروف استفاده نشود و یا اینکه استفاده از آن ها مستمر و همیشگی نباشد. به عنوان مثال، استفاده از ظروف آلومینیومی در دراز مدت باعث ابتلا به بیماری آلزایمر می شود. همچنین جوش آوردن آب در کتری آلومینیومی، استعداد بروز بیماری هایی مانند : کولیت، زخم معده، یبوست، خشکی دهان و تغییر رنگ زبان را در انسان تقویت می کند. در مقابل ظروف آلومینیومی، ظروف مسی قرار دارند که سرایت مقادیر مشخصی از فلز مس موجود در آن ها به غذا، برای سلامتی انسان مفید است. اما اگر میزان سرایت مس بالا برود، خطراتی در پی خواهد داشت.
در خانه‌های امروزی ایران از ظروف آرکوپال و چینی و پیرکس استفاده می‌شود. همه ما این ظروف را بیشتر از ظروفی که بخشی از هویت خود ماست می‌شناسیم. در حالیکه ایده بسیاری از این ظروف که به دست خارجی‌ها ساخته می‌شود از ظروف ایرانی وام گرفته شده است.
سفالگری در ایران قدمت 7هزار ساله دارد. این ظروف با خاک و آب ساخته می‌شود و می‌توان آنها را با طرح‌های خاصی تزئین و استفاده کرد. ترکیب مواد اولیه سرامیک با سفال متفاوت است. خاکی که برای سرامیک استفاده می‌شود با ظروف سفالی تفاوت دارد اما یک نکته در هردو یکی است آن هم استفاده از مواد ارگانیک برای ساخت این ظروف است.
ظروف سفالی و سرامیک برای سرو غذا در خانه بسیار مناسب است چراکه از مواد ارگانیک ساخته و سپس پخته می‌شود و همانطور که گفتم طراح طرح‌های خاص را روی آن اجرا می‌کند. بنابراین چنین ظروفی بهداشتی‌تر هستند و نگهداری غذا در آنها بسیار بهتر و تمیزتر از ظروف پلاستیک و شیشه‌ای است که این روزها استفاده می‌کنیم.
این ظروف که اصالت ایرانی دارد می‌تواند نشان‌دهنده طرز تفکر هر فرد و نوع نگاه او به زندگی هم باشد. کسانی که از ظروف دست‌ساز سفال و سرامیک برای سرو غذا استفاده می‌کنند در واقع از ظروفی استفاده می‌کنند که رنگ‌های شادی دارد و غذا را بسیار زیباتر نشان می‌دهد.
البته ظروف سفالی برای مواد غذایی مثل لبنیات و مایعات بهتر است چراکه دما را مناسب نگه می‌دارد و مایعی که در این ظروف می‌ماند خنک‌تر از ظروف دیگر است.
همچنین مواد غیرطبیعی و شیمیایی که در ظروف امروزی به کار می‌رود و گفته می‌شود بر سلامت بدن و ایجاد بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان تاثیر می‌گذارد در این نوع ظروف وجود ندارد.
این ظروف را می‌توان حتی در ماکروویو و ماشین‌های ظرفشویی هم قرار داد و مشکلی ایجاد نمی‌شود و البته قابلیت خاصی که این ظروف دارد این است که چون با دست ساخته می‌شود تک‌نسخه است و برای هر خانواده می‌توان طرح و رنگ مورد دلخواه او را روی ظروف قرار داد که خاص همان خانواده هم باشد.
حتی می‌توان اکسسوری‌هایی که در خانه به کار می‌رود را هم با ترکیبی خاص از سفال و سرامیک درست کرد تا نمونه دیگری در دنیا نداشته باشد. البته طراحان و سفال‌گران باید طرح‌های خود را به‌روز کنند تا هم هویت ایرانی در آن دیده شود و هم کاربرد داشته باشد و نیاز روز مردم را برآورده کند. خوشبختانه در این سال‌ها قدم‌‌های خوبی برداشته شده و امیدوارم روزبه روز هم بهتر شود. به‌نظرم این نوع طراحی‌ها روی سفال و سرامیک قطعا وارد زندگی مردم می‌شود.
س.ب : ( 3.7.17.18.19 )
