۱) خوشبختانه در بیانات رئیسجمهور محترم، جناب آقای رئیسی، در تبلیغات انتخابات و غیره، تکیه بر روی ارزشهای اساسی انقلاب، مکرّر انجام گرفت - ایشان بر ارزش عدالت، مبارزهی با فساد و امثال اینها تکیه کردند - این مسیر درستی است؛ توصیهی مؤکّد ما این است که همین مسیر را دنبال کنند، که خب حالا هم در بیاناتشان بر روی این [ارزشها] تأکید کردند. آن مسیری که کشور را، ملّت را به حقوق اساسیِ خودش میرساند، کشور را در جایگاه اساسیِ خود قرار میدهد، همین تمسّک به ارزشهای اساسی انقلاب است. این ارزشها هم چیزهای ندانسته و موهومی نیست؛ در بیانات امام که ملاحظه کنید، [میبینید] کاملاً واضح و روشن و جزو بیّنات فرمایشات امام (رضوان الله علیه) است؛ اینها را باید ملاک قرار بدهند و دنبال بکنند. و نفْس پیگیری این اهداف موجب این میشود که مردم هم همّت کنند و وارد میدان بشوند و مسائل را دنبال کنند.
۲) مسئلهی اصلی، کلید اصلی، اینجا است: حضور مردم در همهی مسائل، حلکنندهی مشکلات است. آن چیزی که حضور مردم را تأمین بکند، مردم را تشویق به حضور در عرصه و در میدان بکند -میدانهای مختلف مورد ابتلای کشور - مغتنم است. و حضور مردم هیچ جایگزین دیگری ندارد؛ هنر اصلی انقلاب هم همین بود؛ هنر اصلی انقلاب این بود که جمهور مردم را از یک مجموعه و تودهی منفعل و مصرفی و فاقد یک نگاه ملّی و عمومی، تبدیل کرد به یک مجموعهی پُرانگیزه، علاقهمند، همّتدار، هدفدار، آرمانخواه، و وارد میدان کرد؛ کار بزرگ انقلاب این بود.
۳) یک توصیه به رئیسجمهور محترم این است که در شعارهای ایشان مسئلهی مردمی بودن و از مردم شنیدن و در میان مردم بودن تکرار شده؛ این را از دست ندهند؛ این چیز بسیار مهمّی است. «دولت مردمی» را که شعار ایشان بود، در واقعیّت محقّق کنند و به معنای واقعی کلمه با مردم، در کنار مردم، در میان مردم باشند. مردم یعنی همهی مردم؛ بدون امتیازهای طبقاتی و گروهی. البتّه حضور در میان مردم - که سابقهی این کار را هم ایشان دارند - نباید افراد را از ارتباط با نخبگان غافل کند. ارتباط با نخبگان هم در جای خود یک حرکت بسیار لازم و مفید است؛ تبادل نظر با نخبگان، و استفادهی از نظر نخبگان.
۴) دولت باید مظهر وفاق باشد. بعضی از این تغایرهای موهومی را که در بین مردم وجود دارد، بایستی با نگاه وفاقآمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهّمات را تضعیف کرد. حالا ممکن است این نگاهها، این اختلاف نظرها بهکلّی از بین نرود لکن بایستی از تأثیرگذاری آنها در حرکت جامعه جلوگیری کرد.
۵) گفتوگوی صادقانهی با مردم هم یکی از همین کارهایی است که به مردمی بودن کمک میکند؛ حرف زدن با مردم از روی صداقت، با قطع نظر از پیرایههای سیاسی و مانند اینها؛ صادقانه با مردم حرف بزنند، مشکلات را به مردم بگویند، راهحلها را به مردم بگویند، توقّعات را از مردم ابراز کنند و کمکهای لازم را به مردم تقدیم کنند. حرف زدن با مردم یکی از کارهای مهمّی است که دولت مردمی بایستی [به آن] متعهّد باشد.
۶) یک توصیهی دیگر، نگاه به ظرفیّتها است. این روزها شما در اظهارات، مقالات، نوشتهها، گفتهها نگاه میکنید که دائم از کمبودها و مشکلات گفته میشود؛ خب بله، کمبودها زیاد است، مشکلات هم زیاد است، [امّا] ظرفیّتها زیادتر از مشکلات است؛ ظرفیّتهای فراوانی در کشور وجود دارد. ما در بخش آب، در بخش نفت، در بخش معادن، در بازار گستردهی داخلی، در مسئلهی همسایگان، در استعداد و آمادگیهای حیرتآور جوانان ظرفیّتهای فوقالعادهای داریم؛ اینها ظرفیّتهای ما است. بدون تردید این ظرفیّتها میتواند بر مشکلات غلبه کند، به شرط اینکه این ظرفیّتها درست شناخته بشود، به کار گرفته بشود و به آنها پرداخته بشود که تلاش شبانهروزی و خستگیناپذیر لازم است؛ و مطمئنّاً استفادهی از این ظرفیّتها به کمبودهای کنونی غلبه خواهد کرد.
۷) یک جنبهی دیگر از مردمی بودن عبارت است از مبارزهی با فساد. اگر ما به معنای واقعی کلمه میخواهیم در کنار مردم باشیم، باید بیامان با فساد و مفسد مبارزه کنیم که خب ایشان در مسئولیّت قبلی، حرکت مبارزهی با فساد را شروع کردند و اقدامات خوبی انجام گرفت؛ لکن اصل قضیّه اینجا است، [یعنی] بسترهای فساد، زمینههای فساد در قوّهی مجریّه تشکیل میشود؛ اینجا باید با فساد مبارزه کرد. این فرارهای مالیاتی، انحصارهای بیدلیل، سوءاستفاده از ارز ترجیحی، فعّالیّتهای ناسالم سوداگرانه، قاچاق و امثال اینها؛ اینها آن فسادهایی است که باید با اینها به معنای واقعی کلمه مواجه شد؛ با برنامه، با پیگیری. تجربهی ما در این سالها نشان میدهد که گاهی یک کاری را با شوق و همّت و انگیزه شروع میکنیم، منتها در قدم دوّم، آن انگیزهی قدم اوّل باقی نیست؛ این فایدهای ندارد. بایستی انگیزه و همّتی که انسان برای یک کار خرج میکند و به کار میبرد، ادامه پیدا کند تا وقتی به نتیجه برسد. مبارزهی با فساد به این شکل [لازم است].
۸) یک نکتهی مهمّ دیگر که این هم توصیهی ما است، این است که در مسئلهی مهمّ اقتصاد کشور، که امروز مسئلهی اساسی است، باید با برنامه پیش رفت؛ هر اقدامی که شما میکنید، جزئی از برنامهای باشد که قبلاً تنظیم کردهاید و آماده کردهاید؛ کارهای روزمرّه و اقدامات پیشبینینشده نمیتواند مشکلی را حل کند. بله، گاهی اوقات پیش میآید و گاهی در برخی از شرایط، دولتها ناگزیرند یک حرکت پیشبینینشده را در زمینههای اقتصادی یا غیر اقتصادی انجام بدهند - آن بحث دیگری است - لکن بهطور کلّی، هر حرکت اقتصادی، هر کار اقتصادی، هر اقدام اقتصادی بایستی متّکی باشد به برنامهی کلّیای که تنظیم شده، و بخشی از آن برنامه را در واقع تأمین کند. البتّه حلّ مشکلات اقتصادی زمانبَر است؛ این را مردم عزیز ما هم میدانند و بدانند که این مشکلات را نمیشود یکشبه یا در مدّت کوتاه حل کرد؛ نه، زمانبَر است؛ بایستی همّت کرد و این زمان را هر چه ممکن است کوتاهتر کرد. باید انشاءالله با کمک خدای متعال و هدایت الهی و دعای مستجاب ولیّاللّهالاعظم (ارواحنا فداه) این کارها پیش برود.
۹) یک توصیهی لازم اینجا وجود دارد و آن این است که در تشکیل دولت انشاءالله بایستی سرعت عمل به خرج داده بشود؛ یعنی شرایط کشور اقتضا نمیکند که تشکیل دولت تأخیر بیفتد. هم رئیسجمهور محترم در معرّفی وزرای پیشنهادیشان به مجلس و هم مجلس محترم در تصویب و اظهار نظر صریح در باب وزرا، انشاءالله شتاب به خرج بدهند و کار را سریع پیش ببرند تا انشاءالله زودتر دولت تشکیل بشود و مشغول کار بشود.
۱۰) مطلب آخر هم مسئلهی جنگ تبلیغاتی دشمن است. امروز بیشترین تحرّک دشمنان ما علیه ما بیش از تحرّکات امنیّتی و اقتصادی، تحرّکات تبلیغاتی و جنگ نرم و تبلیغات رسانهای است؛ برای اینکه بر افکار عمومی مردم مسلّط بشوند مبالغ هنگفت هزینه میکنند، کارهای بسیار انجام میدهند؛ فکرهای بسیاری را در مجموعههای فکری برای این کار استخدام میکنند تا بتوانند با جنگ روانی، با تبلیغات گوناگون، افکار عمومی کشورها را - از جمله بیشتر از همه امروز کشور ما را که هدف سوءنیّت قدرتهای بزرگ است - قبضه کنند و در اختیار بگیرند. وقتی افکار عمومی یک ملّت در اختیار بیگانه قرار گرفت، حرکت آن ملّت هم طبعاً طبق میل آن بیگانه پیش خواهد رفت. کار تبلیغاتی کار مهمّی است؛ ما در این زمینه ضعف داریم. حالا بگذریم از آن آدمهای غافلی که از رسانههای داخلی هم به نفع دشمن استفاده میکنند - که حالا آن محلّ بحث ما نیست - لکن [دربارهی] آن کسانی هم که قصد خیر در این زمینه دارند، ما کمکاری داریم. در زمینهی کار تبلیغاتی و حرکت تبلیغاتی درست و تمهیدات رسانهای باید قویتر و هوشمندانهتر عمل بکنیم.
حضرت آیتالله خامنهای - سخنرانی در مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران - ۱۴۰۰/۵/۱۲