سقف های گیاهی یا سقف سبز (Green roof) مزایای متفاوتی را ارائه می دهند، با این حال ضد آب کردن مهم ترین جزء است.
سقف های گیاهی یا سبز مفهوم جدیدی نیستند. باغ های معلق بابل، که هزاران سال پیش ساخته شده است، یکی از نمونه های معروف آن است. این نمایش از سبزی پشت بام آنقدر دیدنی بود که همراه با اهرام مصر و پارتنون در یونان به عنوان یکی از «عجایب هفتگانه جهان باستان» شناخته شد.
سقف های سبز امروزه می توانند به همان اندازه چشمگیر باشند و محبوبیت زیادی پیدا کنند. به لطف مواد مدرن، نصب آنها آسان تر است. آخرین فن آوری ضد آب و نشت یابی به این معناست که مجموعه های سقفی با پوشش گیاهی می توانند ده ها سال خدمات بدون دردسر را ارائه دهند.
سقف سبز را می توان روی طیف وسیعی از سازه ها نصب کرد. تعدادی از آنها که در بالای پارکینگ های وسیع و مراکز تجاری واقع شده اند، مساحت های هکتاری را پوشش می دهند. برخی دیگر بر روی آپارتمان ها و اقامتگاه ها نصب شده اند تا فضایی برای استراحت، بازی یا پرورش سبزیجات فراهم کنند.
اکثر قریب به اتفاق سقف های سبز به دلایل کاربردی تری نصب می شوند. سیستم های سقفی گیاهی راه حلی اثبات شده برای مشکلات آزاردهنده شهری مانند رواناب طوفان، مصرف انرژی، مه گرفتگی، اثر جزیره گرمایی و سایر مسائل است.
شیکاگو از طرفداران اولیه سقف سبز بود و بیش از سایر شهرها دارای هکتارها سقف کاشته شده است. پورتلند، اورگان، به طور خاص بام های سبز را به عنوان راه حل های مدیریت آب باران، همراه با واشنگتن دی سی، شهر نیویورک و فیلادلفیا توصیه می کنند. سان فرانسیسکو به تازگی لایحه سقف سبز را تصویب کرده است که در بیشتر ساختمان های جدید مسکونی اجباری است. ا
ین قانون، از ۱ ژانویه ۲۰۱۷ لازم الاجرا شده است و سقف های جدید مستلزم استفاده از پنل های خورشیدی در حداقل ۱۵ تا ۳۰ درصد از مساحت کل سقف پروژه ها است. اگر سقف های سبز به خوبی همانطور که پیش بینی شده عمل کنند، احتمالاً برای مناطق مختلف شهری مناسب خواهند بود.
توصیف «مجموعه پشت بام سبز معمولی» دشوار است زیرا این عبارت همه چیز را شامل می شود، از مزارع چمن بومی گرفته تا مسیرهای پیاده روی پوشیده از درخت. آب و هوا، اندازه سقف، نوع ساختمان، بارهای قابل قبول سقف و موارد دیگر همه بر طراحی سقف سبز تأثیر می گذارد. با این حال، اجزای اصلی یکسان هستند.
به گفته گرگ ریموند، مدیر آمریکای شمالی برای سیستم های سقف گیاهی سوپما، «غشاهای ضد آب مهمترین جزء سقف گیاهی هستند. غشاهای ضد آب نه تنها باید مانع از ورود آب از بیرون به داخل ساختمان شوند، بلکه باید بتوانند در برابر آسیب های مکانیکی ابزارها و نفوذ ریشه های گیاه مقاومت کنند. علاوه بر این، این مصالح باید سالها بدون تعمیر یا تعویض دوام داشته باشند، زیرا برای انجام هر گونه تعمیر، سقف باغ باید تخریب شود.»
سایر اجزای مهم شامل سیستم های احتباس و زهکشی آب، عایق کاری، مانع ریشه، محیط رشد سبک و خود گیاهان هستند. ریموند می گوید: «این سیستم ها را می توان به عنوان سیستم های کاملاً ساخته شده یا به عنوان سطوح ماژولار سبک و به هم پیوسته نصب کرد که زمان نصب را کاهش می دهد و گزینه های گیاهی از پیش رشد کرده را ارائه می دهد.»
یکی از قابل توجه ترین تاسیسات سقف سبز، سقف مرکز موزیک شهر نشویل است. مرکز همایش ها و نمایشگاه ها دارای سقف سبز چهار هکتاری با «تپه هایی» است که از جغرافیای محلی تقلید می کند. آنها رواناب اضافی را برای آبیاری به مخزن جمع آوری ۳۶۰ هزار گالن آب باران هدایت می کنند. سقف همچنین دارای ناحیه ای به شکل گیتار است که ۸۴۵ پنل خورشیدی را در بر گرفته است. هر دو عامل در ساختمان پس از اتمام دارای گواهینامه LEED-Gold هستند.
مرکز شهر موسیقی نشویل دارای یک سقف سبز چهار هکتاری است که منعکس کننده توپوگرافی محلی است.
روبرت جی. سویدبرگ، معمار این پروژه گفت: «مرکز موسیقی شهر نقطه عطفی جدید برای نشویل است. سقف این سازه یک عنصر متمایز در این پروژه است. به نظر می رسد عالی است و عملکرد بسیار خوبی دارد.»
از یک غشاء PVC از سرنافیل به عنوان ضد آب در زیر سقف رویشی استفاده شد. همانطور که انتظار می رفت، نصب سقفی به این بزرگی در وسط یک کلانشهر با چالش های زیادی همراه بود. اندی بیکر، نایب رئیس شرکت سقف سازی بیکر در رالی، کارولینای شمالی، می گوید: «این منطقه در مرکز شهری شلوغ است. ما روزانه ۱۲ کامیون را در آن محیط تخلیه و مصالح را به پشت بام منتقل می کردیم که این امر نیازمند برنامه ریزی استراتژیک زیادی بود.»
طراحی معماری سقف نیز نگرانی هایی ایجاد کرده است. «تپه» های موج دار با یک سکوی آویزان ساخته شده اند و تا زمانی که محیطی مناسب نصب شود که سکو بتواند از آن پشتیبانی کند، باید با کابل محکم شود. بیکر توضیح می دهد: «نصب کابل ها ضروری بود زیرا ممکن بود سکوها قبل از بسته شدن ساختمان در حین باد های شدید دچار ارتعاش شوند و خسارت ببینند.»
پس از نصب جایگزینی کف سبک، کابل ها برداشته شدند. مزارع از ۱۴ نوع مختلف پوشش گیاهی تشکیل شده است که بیشتر آنها گیاهان ساکولنت هایی هستند که به راحتی می توان از آن ها مراقبت کرد.
با وجود موانع متعدد، سقف سازی بیکر توانست پروژه را به موقع و با بودجه معین شده به پایان برساند و توسط سیکا سرنافیل به عنوان پروژه منتخب سال ۲۰۱۳ انتخاب شد.
مری برت کلیپارد، مدیر بازاریابی و روابط عمومی در مرکز موسیقی شهر می گوید: «همه مجذوب سقف هستند. هر فصل متفاوت است و عالی به نظر می رسد.» او می افزاید: «سقف سبز به طرز باور نکردنی در زمینه ماتریس ابزار مفید عمل کرده است.
در طول اولین سال فعالیت خود، ما ۲۰ درصد انرژی کمتر و تقریبا ۴۰ درصد آب کمتری نسبت به یک ساختمان با طراحی معمولی مصرف کردیم. ما امیدواریم که ساختمان ها بتوانند با ویژگی هایی مانند سقف سبز در مصرف انرژی صرفه جویی کنند.»
در شیکاگو، هیدروتک با شرکت معماری برینستول + لینچ همکاری کرد تا یک فضای تفریحی منحصر به فرد روی پشت بام در یک مجتمع آپارتمانی لوکس ایجاد کند. ۱۲۰۰ متر مربع در جناح در دو طبقه در کنار برج مسکونی شش طبقه قرار دارد. این تراس رفاهی شامل پارک سگ، باربیکیو، صندلی های نشیمن و چمن مخصوص یوگا، بوک و کروکت است.
برایان کولز، توسعه دهنده می گوید: «قابل توجه ترین شیء یک واگن مترو بدون استفاده است که در یک استخر کم عمق قرار دارد. یک پل، سکوی تراس را به واگن قطار متصل می کند، که با نیمکت های پیک نیک و صفحات الماس با روکش کروم مجهز شده است.
هیدروتک محصولات ضد آب عرضه می کرد. دنیس یانز، مدیر بازاریابی مالی، می گوید استخر کم عمق با استفاده از غشای یکپارچه ۶۱۲۵ ضد آب نگه داشته می شود، که یک مجموعه سیال تقویت شده است که از غشای ضخیم، سخت، انعطاف پذیر و خود ترمیم کننده تشکیل شده است. این ساختمان در سال ۲۰۱۶ تکمیل شد و همه ۱۱۰ واحد یک و دو خوابه ظرف چهار ماه از افتتاح اجاره داده شدند.
شرکت Stormwater Capture به خود می بالد که یکی از بزرگترین فروشگاه های یکپارچه ای است که مصالح سقف های سبز را تأمین می کند.
این شرکت چندین سیستم مختلف را ارائه می دهد که یکی از معروف ترین آنها StormCap است که به معنای واقعی کلمه در زمان نصب باز می شود تا ۸۵٪ سقف سبز ایجاد شود. طراح مارک یانچوک، StormCap را برای دفتر مرکزی جدید جانسون در نیوبرانزویک نیوجرسی تعیین کرد. این در واقع مجموعه ای از سقف های سبز است که مساحت ۴۶۰۰ فوت مربع را در هفت پشت بام دهلیزی پوشش می دهد.
کریستینا سنجوگ، ناظر بازاریابی و ارتباطات در شرکت Stormwater Capture ، می گوید: «یکی از دلایل اصلی استفاده از سقف سبز در طراحی ساختمان، کاهش رواناب طوفان و حفاظت از حوضه های آبریز محلی بود. سقف سبز همچنین به افزایش عمر روکش سقف کمک می کند و ساختمان و محیط اطراف را در روزهای گرم سردتر نگه می دارد.»
این سیستم که ضخامت آن حدود ۴ اینچ است، پس از استقرار لایه عایق و ضد آب نصب می شود. (سقف های سبز را می توان با عایق، بالا یا زیر لایه ضد آب نصب کرد.) یک مانع ریشه بر روی غشای سقف گذاشته می شود، سپس یک کفپوش زهکشی، فیلتر پارچه ای و لایه احتباس آب ایجاد می شود. StormCap از یک لایه پشم معدنی احتباس آب استفاده می کند که نیاز به آبیاری دائمی را برطرف می کند.
این ساختمان در دسامبر ۲۰۱۷ تکمیل شد و اولین ساختمان در این ایالت بود که موفق به دریافت LEED-Gold (در میان ساختمان های موجود) شد.
