یادگیری یک زبان برنامه نویسی در نگاه نخست کمی دلهره‌آور است و شاید فرآیند پیچیده‌ای به نظر برسد، اما واقعیت این است که هر انسانی قادر است برنامه‌نویسی را یاد بگیرد. با توجه به تنوع و کثرت منابع آنلاین و آفلاین، انجمن‌ها و گروه‌های برنامه‌نویسی و حتی شبکه‌های اجتماعی کاربران به‌سادگی قادرند فرآیند یادگیری را آغاز کنند و هر زمان با مشکلی روبه‌رو شدند، از کمک برنامه‌نویسان مجرب بهره‌مند شوند.
در مقطع کنونی تنوع و گستردگی منابع آموزشی به‌اندازه‌ای زیاد شده است که حتی کودکان نیز می‌توانند مقدمات یک زبان برنامه‌نویسی را به‌خوبی فراگیرند. با وجود این، نخستین گامی که در این زمینه برمی‌دارید از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر اولین گام را به‌درستی بردارید و زبان مناسبی را انتخاب کنید، در ادامه به‌راحتی قادر خواهید بود دانش خود را بسط دهید و به‌سراغ یادگیری زبان‌های دیگر بروید. بسیاری از کاربران این سؤال را مطرح می‌کنند که ابتدا بهتر است فرآیند یادگیری چه زبانی را آغاز کنند؟ ما در این مقاله به معرفی شش زبان برنامه‌نویسی می‌پردازیم که قادر هستند سطح دانش شما را در زمینه برنامه‌نویسی بهبود بخشند.
امروزه از واژه ساده بودن در ارتباط با هر زبانی می‌توان استفاده کرد
چه عاملی باعث می‌شود فرآیند یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی برای افراد تازه‌کار ساده شود؟ برای این پرسش پاسخ‌های متعددی وجود دارد. به‌طور مثال، تعدادی از زبان‌های برنامه‌نویسی از یک ترکیب نحوی صریح و روشن استفاده می‌کنند که همین موضوع یادگیری آن‌ها را ساده می‌کند، در حالی که تعدادی از زبان‌ها به‌لحاظ نظری به مقدمات اولیه نیاز دارند تا افراد تازه‌کار با مقدمات و اصول برنامه‌نویسی آشنا شوند. با وجود این، تنوع منابع آموزشی باعث شده است امروزه حتی یادگیری سخت‌ترین و پیچیده‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی نیز به فرآیند ساده‌ای تبدیل شود.
جاوا اسکریپت
جاوااشتباه نکنید. جاوا اسکریپت با جاوا تفاوت دارد. جاوا اسکریپت یک زبان اسکریپت‌نویسی است، (شکل 1) در حالی که جاوا یک زبان برنامه‌نویسی مستقل و کامل به شمار می‌رود. جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی چندپلتفرمی است که بدون نیاز به هیچ گونه کامپایلری در مرورگرهای مختلف وب اجرا می‌شود. به‌کارگیری این زبان اسکریپت‌نویسی به‌اندازه‌ای ساده است که حتی از طریق برنامه نوت‌پد یا Sublime Text نیز قادر هستید کدهای جاوا اسکرپیت را بنویسید تا مرورگر آن‌ها را اجرا کند. اگر به برنامه‌نویسی تحت وب علاقه زیادی دارید، جاوا اسکرپیت یک شروع عالی به شمار می‌رود. ترکیب نحوی جاوا اسکرپیت به زبان سی شباهت زیادی دارد و شما را علاقه‌مند خواهد کرد تا دامنه یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی خود را گسترش دهید. همچنین، به این نکته توجه داشته باشید که جاوا اسکریپت کاملاً پویا و روان است و کاربردهای گسترده‌ای دارد. اگر زمان خود را روی یادگیری این زبان سرمایه‌گذاری کنید، ضرر نخواهید کرد. یادگیری جاوا اسکرپیت به معنای آن است که در آینده برای یادگیری زبان‌هایی همچون سی پلاس پلاس با مشکل خاصی روبه‌رو نخواهید شد.
شکل 1 - یک توسعه‌دهنده وب برای موفقیت در کار خود حتماً باید جاوا اسکریپت را فراگیرد.
تعدادی از برنامه‌نویسان همچون متیو موبری بر این باور هستند که انتخاب جاوا اسکریپت به‌عنوان نخستین زبان گزینه جالبی نیست. او این گونه استدلال می‌کند که جاوا اسکرپیت نمونه بارزی از یک منطق بد برنامه‌نویسی شی‌گرایی است، به دلیل اینکه این زبان بدون نوع‌گذاری است و خطاهای موجود در کدها پیش از اجرا قابل شناسایی نیستند. با وجود این، جاوا اسکرپیت به‌دلیل اینکه به ابزارهای ویژه‌ای نیاز ندارد و منابع متعددی برای یادگیری آن وجود دارد و از همه مهم‌تر یک زبان چندپلتفرمی است، گزینه ایدهآلی برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی است. جاوا اسکرپیت در زمینه توسعه برنامه‌های تحت وب به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین مزایای آن به مواردی همچون چندپلتفرمی، سازگاری بالا، عدم نیاز به کامپایلر و دروازه‌ای برای ورود به زبان‌های دیگر و از معایب آن نیز به شی‌گرایی ضعیف، نبود نوع‌گذاری و مشکل در خطایابی کدها می‌توان اشاره کرد.
Ruby On Rails
خواندن Ruby On Rails به‌سادگی امکان‌پذیر است و این زبان برای افرادی مناسب است که هیچ‌گونه پیشینه برنامه‌نویسی ندارند. (شکل 2) یک زبان اسکرپیت‌نویسی شی‌گرا و همچنین پویا است که امروزه در زمینه توسعه برنامه‌های تحت وب به‌شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. سایت‌هایی همچون گیت‌هاب و Groupon از کدهای روبی در شالوده خود استفاده کرده‌اند. یادگیری روبی کمی ساده است، زیرا نیاز ندارید تا بارگذاری مجموعه‌ای از دستورات را یاد بگیرید. به‌دلیل اینکه Ruby On Rails به‌عنوان یک چهارچوب شناخته می‌شود، باید به‌عنوان مجموعه‌ای از میان‌برهای روبی از آن یاد کرد. اما چرا باید Ruby On Rails را به‌عنوان گزینه مهمی مورد توجه قرار دهیم؟ به‌دلیل اینکه برای افراد تازه‌کار کاملاً مناسب است. علاوه بر این، بخش اعظمی از شرکت‌های نوبینان برای پیشبرد اهداف خود به‌دنبال برنامه‌نویسانی هستند که بر این زبان و چهارچوب مرتبط با آن تسلط داشته باشند. با یادگیری این زبان و چهارچوب مرتبط با آن حداقل این شانس را به دست خواهید آورد تا شغل مناسبی پیدا کنید. از جمله مزایای یادگیری ruby On Rails به کاربردی بودن، مجموعه میان‌برها و بازار کار خوب و از معایب آن نیز به این موضوع که در اصل مجموعه‌ای از میان‌برها است می‌توان اشاره کرد.
شکل 2 - Ruby On Rails یکی از چهارچوب‌های قدرتمند تحت وب به شمار می‌رود.پایتون
پایتون یکی از پرکاربرد‌ترین زبان‌های حال حاضر به شمار می‌رود. در نتیجه گزینه عالی برای مبتدیانی است که به‌دنبال یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی هستند. (شکل 3) ساز و کار پایتون به‌گونه‌ای است که به شما اجازه می‌دهد به‌شکل ساده‌ای برنامه‌های تحت دسکتاپ و تحت وب را با آن طراحی کنید. این زبان برنامه‌نویسی پویا از شی‌گرایی، روال‌ها و همچنین برنامه‌نویسی تابعی پشتیبانی می‌کند. پایتون یک زبان برنامه‌نویسی متن باز است، یادگیری آن رایگان است و یک انجمن اختصاصی نیز برای آن وجود دارد. البته یادگیری آن ممکن است با پیچیدگی‌هایی همراه باشد. به‌طور مثال، در زمان برنامه‌نویسی با این زبان باید به جزئیات و قواعد نام‌گذاری توجه کنید. انعطاف‌پذیر بودن و برخورداری از یک جامعه بزرگ از توسعه‌دهندگان باعث شده است تا پیچیدگی‌های این زبان به معضل بزرگی تبدیل نشود. این زبان در زمینه توسعه برنامه‌های کاربردی و برنامه‌های تحت وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایای پایتون به متن باز بودن و به‌کارگیری آن در ساخت برنامه‌های مختلف و از معایب این زبان به رعایت دقیق جزئیات و قواعدی که در ارتباط با نام‌گذاری وجود دارند می‌توان اشاره کرد.
شکل 3 - پایتون همانند یک آچار فرانسه است. یادگیری این زبان در بسیاری از حوزه‌ها به شما کمک می‌کند.
در نهایتجاوا یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است که هنوز هم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک زبان شی‌گرا و کلاس‌محور که به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد انواع مختلفی از برنامه‌های کاربردی همچون برنامه‌های دسکتاپ، برنامه‌های وب، مؤلفه‌های سیستم‌عامل و... را با استفاده از این زبان طراحی کنند. (شکل 4) سایت اینفوورلد در مقاله منتشر شده در ژانویه سال 2016 جاوا را محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی معرفی کرد. اما به‌دلیل اینکه ترکیب نحوی آن به زبان‌هایی همچون سی و سی پلاس پلاس نزدیک است، ممکن است دردسرهایی را برای افراد مبتدی به وجود آورد.به همین دلیل بخش اعظمی از کارگاه های آموزشی پیش ازآموزش جاوا زبان‌های سی/ سی پلاس پلاس را به علاقه‌مندان یاد می‌دهند. یادگیری جاوا نکاتی به مراتب فراتر از اصول برنامه‌نویسی را به شما آموزش می‌دهد. این زبان به شما یاد می‌دهد در زمان رویارویی با مشکلات نرم‌افزاری از منطق درستی برای حل مشکلات استفاده کنید. از جمله مزایای این زبان به محبوبیت بسیار بالا، قدمت و منابع آموزشی متنوع و از معایب آن به ترکیب نحوی نزدیک به زبان‌های سی/ سی پلاس پلاس و نیاز به تفکر تحلیلی بالا برای حل مشکلات می‌توان اشاره کرد.
شکل 4 - یادگیری جاوا به معنای آن است که برای ورود به دنیای برنامه‌نویسی اندروید با مشکل خاصی روبه‌رو نخواهید شد.سی و سی پلاس پلاس
سی و سی پلاس پلاس (C/C++) زبان‌های برنامه‌نویسی بزرگ و مقدماتی هستند. (شکل 5) این زبان‌ها عمدتاً در زمینه توسعه نرم‌افزارها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترکیب نحوی مورد استفاده در این زبان‌ها را می‌توانید در زبان‌های بسیاری مشاهده کنید. اگر این دو زبان را ابتدا یاد بگیرید، در ادامه برای یادگیری زبان‌هایی همچون جاوا یا زبان‌های دیگر با مشکل خاصی روبه‌رو نخواهید شد. سی پلاس پلاس برخلاف زبان سی از عناصر شی‌گرایی همچون کلاس‌ها استفاده می‌کند. اگر به‌دنبال آن هستید تا به یک توسعه‌دهنده بازی‌های ویدئویی تبدیل شوید، سی پلاس پلاس گزینه ایدهآلی به شمار می‌رود، زیرا بخش اعظمی از بازی‌های ویدئویی و موتورهای بازی با استفاده از این زبان ساخته شد‌ه‌اند. در زمینه طراحی برنامه‌های وب، موبایل و برنامه‌های دسکتاپ نیز می‌توانید از آن استفاده کنید. این دو زبان نه‌تنها به‌عنوان مقدمه‌ای برای ورود به دنیای برنامه‌نویسی شناخته می‌شوند، بلکه ارتباط نزدیکی با علوم کامپیوتر دارند. یادگیری سی پلاس پلاس در ابتدا کمی سخت است، اما زمانی که بر مشکلات چیره شوید، در‌های تازه‌ای از موقعیت‌های شغلی پیش روی شما گشوده خواهند شد. از جمله مزایای این زبان‌ها به پس‌زمینه غنی برای یادگیری علوم کامپیوتری و طراحی و ساخت بازی‌های ویدئویی قدرتمند و نرم‌افزارها و از معایب این زبان‌ها به‌سختی این دو زبان می‌توان اشاره کرد.
شکل 5 - یک توسعه‌دهنده بازی‌های ویدئویی باید با زبان سی پلاس پلاس به‌خوبی آشنا باشد.سی شارپ
اگر به‌دنبال آن هستید تا یک شروع ساده اما در عین حال قدرتمند را تجربه کنید، پیشنهاد ما به شما سی شارپ (C#) است. (شکل 6) کافی است محیط توسعه یکپارچه ویژوال استودیو را روی کامپیوتر خود نصب کنید تا تمام عناصر و مؤلفه‌های مورد نیاز برای کار کردن با این زبان در اختیار شما قرار گیرد. سی شارپ به‌منظور ساخت طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از توسعه برنامه‌های تحت وب گرفته تا ساخت برنامه‌های دسکتاپ و حتی برنامه‌های کنسول این زبان به شما در اکثر زمینه‌ها کمک می‌کند. ترکیب نحوی این زبان بر پایه زبان سی است و همانند دو زبان سی و سی پلاس پلاس تعامل نزدیکی با مباحث مربوط به علوم کامپیوتری دارد. زمانی که از ویژوال استودیو استفاده می‌کنید، این محیط توسعه یکپارچه به شما در کامل کردن خودکار دستورات کمک می‌کند و توضیح کوتاهی از دستورات را به شما نشان می‌دهد. برخلاف زبان‌هایی همچون سی یا روبی، زبان سی شارپ از کامپایلرها و مفسرهای مختلفی می‌تواند استفاده کند. از جمله مزایای این زبان به استفاده گسترده و بهره‌مندی از یک محیط توسعه یکپارچه (Visual studio .Net) و از جمله معایب آن نیز به کامپایلر پیچیده آن می‌توان اشاره کرد.
شکل 6 - سی شارپ به شما کمک می‌کند در زمینه توسعه برنامه‌های تحت وب موفق شوید.
موضوعی که در انتهای این مقاله باید به آن اشاره کنیم این است که ما در این مقاله به زبان نشانه‌گذاری ابرمتن HTML اشاره نکردیم. عاملی که باعث شد در این مقاله به HTML اشاره‌ای نداشته باشیم این است که HTML در اصل یک زبان نشانه‌گذاری است نه یک زبان برنامه‌نویسی. در نتیجه در یادگیری اصول برنامه‌نویسی حرفه‌ای کمک چندانی به شما نمی‌کند، بلکه تنها قادر است بخشی از مفاهیم پایه برنامه‌نویسی که عمدتاً در برنامه‌نویسی تحت وب کاربرد دارد را به شما یاد دهد.
پیشنهاد ما این است که HTML را همراه با CSS فراگیرید. ترکیب این دو با یکدیگر به شما کمک می‌کنند تا برای یادگیری جاوا اسکریپت با مقدمات اولیه آشنا شوید و جاوا اسکریپت را به‌سرعت فراگیرید.
