به گزارش اکوموتیو، استان تهران 410 استارت‌آپ را در خود جای داده است و استان خراسان رضوی در رتبه‌ی دوم با حدود 31 استارت‌آپ و استان البرز در رتبه‌ی سوم با حدود 13 استارت‌آپ قرار دارد. دلیل این عدم توازن بزرگ چیست؟ چرا تهران توانسته اکوسیستم مناسبی برای استارت‌آپ‌ها ایجاد کند؟
این پدیده منحصر به ایران نیست و حتی در اکوسیستم بزرگ نوآوری ایالات متحده نیز چنین پدیده‌ای قابل مشاهده است. اکثر استارت‌آپ‌های آمریکایی در "هاب‌های استارت‌آپی" سیلیکون ولی، نیویورک و سیاتل مستقر هستند. به این رفتار اکوسیستم نوآوری، رفتار خوشه‌ای جغرافیایی گفته می‌شود و اولین بار در کتاب "مزیت رقابتی" آقای مایکل پورتر مطرح شد. ولی دلیل این پدیده چیست و چه مزایایی دارد؟
استارت‌آپ‌ها تمایل دارند تا در یک منطقه متمرکز شوند که به این رفتار آن‌ها، رفتار خوشه‌ای جغرافیایی گفته می‌شود.
بازارها و صنایع مختلف تمایل دارند تا در یک منطقه‌ی خاص متمرکز شوند. برای مثال، مغازه‌ی برندهای لباس در کنار یکدیگرند یا بسیار به هم نزدیک هستند. این رفتار را در مال‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای به وفور می‌توان دید. ولی چرا این رقبا در کنار هم قرار می‌گیرند؟ چون، انسان‌ها تنوع و قدرت انتخاب را ترجیح می‌دهند و این اصل برای کسب و کارها، کارگران و کارمندان، صنایع و حتی کارآفرینان صادق است. این نوع رفتار خوشه‌ای، ساختن زیرساخت لازم برای گسترش کسب و کارهای یک سکتور خاص از اقتصاد را راحت‌تر می‌کند.
موفقیت، موفقیت می‌آورد. محیط کارآفرینی با نوآوری، همکاری و ریسک‌پذیری شناخته می‌شود که این مشخصه‌ها فریم‌ورک کاری لازم برای استارت‌آپ‌ها را فراهم می‌سازد. بسیاری از استارت‌آپ‌ها توسط کارمندان سابق شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های جاافتاده بنیان‌گذاری می‌شوند. نتورکینگ و یا پیدا کردن منتورهای خبره تاثیر بسزایی در موفقیت و شکست استارت‌آپ دارد که در یک خوشه‌ی جغرافیایی نوآوری بسیار راحت‌تر پیدا می‌شود. برای مثال، پیدا کردن سرمایه‌ی خطرپذیر وقتی در دو قدمی تعداد زیادی وی سی هستید بسیار راحت‌تر است تا وقتی که در شهر کوچکی به صورت استارت‌آپی منفرد هستید. همچنین، از بازار کار متخصص‌تر و بااستعدادتر و رقابتی‌تر نیز بهره می‌برید. از جمله مزایای دیگر برای استارت‌آپ‌ها در یک خوشه‌ی جغرافیایی نوآوری، قوانین و سیاست‌های محلی نسبت به استارت‌آپ‌ها است که کار آن‌ها را تسهیل می‌کند که الحمدالله در تهران یا هر جای دیگر در ایران خبری نیست!! نزدیکی جغرافیایی، فعالیت‌های استراتژیک من جمله اتحاد استراتژیک را تسهیل می‌کند.
وقتی استارت‌آپی در محیطی رقابتی در بین خبرگان و نخبگان اکوسیستم نوآوری پیروز بیرون می‌آید، پتانسیل بالاتری برای موفقیت در بازار دارد. البته این تمرکز جغرافیایی مضراتی نیز به همراه دارد از جمله استخدام نیروی کار خبره را سخت‌تر و گران‌تر می‌کند. همچنین، بودن در خوشه‌ی جغرافیایی نوآوری موفقیت را تضمین نمی‌کند.
