در این نوشته من از نکات ابتدایی استخدام شروع میکنم و به صورت یک پروسه با تیترهای دارای ترتیب به نکات عملی تر میرسم:
شروع به کار
از زمانی که انسانی وارد دوره بزرگسالی میشه احساس نیاز میکنه برای ایجاد ارزشمند بودن و رفع نیازهای مادی و فعالیت در اجتماع و دلایل دیگه، که بره دنبال یک کار. سنی و موقعیتی که شخص برای استخدام اقدام میکنه خیلی روی شرایط فرد تاثیر میزاره. مثلا در سن کم و نداشتن تحصیلات فرد باید بیشتر دنبال کارای کژوال اصطلاحا باشه و نمیتونه انتظار مزایا و شرایط کاری خیلی خوبی رو هم داشته باشه. اگر چه با داشتن تمرکز میشه به سرعت به شرایط راضی کننده ای رسید. بالعکس بعضیا ابتدا میرن دنبال تحصیلات و بعد کار، در این حالت فرد تایم طلایی رو برای طی کردن استپ های اولیه در شغلش از دست میده و اون تحصیلات یک شمشیر دولبه هست. اگر فردی درست درس خونده باشه میتونه اطلاعات پایه رو برای استارت کار بدست آورده باشه و اون اطلاعات براش بشه مزیت یا اینکه فرد کاملا مدرک گرا بوده و اون مدرک باعث میشه سطح انتظارش بالابره و نتونه به راحتی کار گیر بیاره یا مورد قبول کارفرما قرار بگیره چون کارفرما احساس میکنه این فرد احتمالا به خاطر تحصیلاتش انتظارات بالایی داشته باشه. بهترین حالت از نظر من در صورتی که فردی امکان تحصیل داشته باشه، شروع کار به صورت همزمان با تحصیلاته. در این حالت فرد به اصطلاح خاک خوریاش رو دوره دانشجویی میکنه و با پایان تحصیلاتش به سطح قابل قبولی رسیده و انتظارات کارمند و کافرما از هم منطقی تر و بهم نزدیک میشه.
البته هستن کسایی که تحصیلات آکادمیک براشون جذاب نیست چون خودآموزن، این افراد پیشرفتشون هیچ وقت متوقف نمیشه و حد و مرزی برای اطلاعتشون وجود نداره. خودآموزی نیاز به تمرین داره و شاید بهترین گزینه باشه. البته در شرکتهای دولتی و خصولتی متاسفانه مدرک مهم هست. از دید منی که تحصیلات تکمیلی دانشگاهی در ایران رو تجربه کردم، حضور در دانشگاه بسته به دید فرد میتونه مفید یا وقت تلف کردن باشه. کسی که بخواد به همه چی میرسه و دانشگاه بستر نسبتا خوبیه برای شروع مسیر.
کارورزی
ابتدای کار ممکنه شما به دوره کارورزی نیاز داشته باشید. کارورزی میتونه یک دوره طلایی باشه و بشه استارت کلی مهارتهای خوب و روابط کاری خوب یا کلا فرد به هدفش نرسه یا کارفرما ازش سو استفاده کنه و بشه یک خاطره بد و شخص احساس کنه سرش کلاه رفته تو این دوره. برای اینکه این اتفاق نیفته باید وظایف و حقوقتون رو بدونید:
کارورزی پیش آدم آشنا باعث میشه یا حقتون رو بخوره و نتونید چیزی بگید یا لوستون کنه. پس بهتره با این فرض که من قرار نیست تا ابد با کارفرماهای آشنا کار کنم پس لازمه بتونم گلیم خودمو از آب بکشم بیرون، بزنید به دل بازار کار.
بعضی از کارفرماها برای انجام کارهاشون با هزینه کمتر کارورز میگیرن بدون اینکه یک درصد بشه احتمال داد قراره بعدش استخدامش کنن. کارفرما مثلا سه ماه مفت کار میکشه و بعد رها میکنه و میره سراغ کارورز بعدی. پس مواظب باشید تو این دام نیفتید. ببینید چند نفر از نیروهاشون کارورزشون بودن.
از صحبت کردن در مورد مسائل مالی، حقوقتون، ساعت کاریتون و هر سوال دیگه اصلا رودربایستی نداشته باشید. ایده آل ترین اخلاق آدم های حرفه ای رک بودن همراه با حفظ ادبه. اینکه شما می تونید حقتون رو مطالبه کنید و آگاهید در نگاه کارفرما یک مزیته!
بهتره برای جلوگیری از بلاتکلیفی و سو استفاده، ابتدای دوره هدف از دوره کارورزی و زمانش رو مشخص کنید. مثلا شما قراره طی یک ماه فلان مهارت رو کسب کنید، یا طی سه ماه یک پروژه رو تحویل بدید.
زمان و هدف دوره کارورزی بستگی به کار شما و صنف شما داره، در این باره تحقیق کنید.
در مورد حقوق احتمالی بعد از دوره کارورزی بپرسید. ممکنه انتظار شما از مبلغ درخواستیتون خیلی بیشتر از چیزی باشه که در نهایت کارفرما قصد داره به شما پرداخت کنه. البته این رو فراموش نکنید که شما با گذارندن دوره کارورزی به صورت رایگان مهارتی رو کسب کردید، پس اخلاق و عرف حکم میکنه برای اون کارفرما با مبلغی کمتر از حقوق عرف بازار مطابق با مهارتتون مدتی کار کنید.
برای دوره کارورزی تایم رفت و آمد رو رعایت کنید. علاوه بر تایم نتیجه گرا باشید و هر چند وقت یکبار ببینید چی عاید خودتون و کارفرما شده. خوش برخورد باشید و سعی کنید در تیم مشارکت کنید.برای پرسیدن سوالاتتون از متخصص قبلش حتما سرچ کنید، اگر به نتبجه نرسیدید بپرسید چون نباید اون شخص رو خسته کنید. پشتکار داشته باشید و کارها رو نصفه رها نکنید. اما اگر احساس کردید برای اون شغل ساخته نشدید با خودتون و کارفرما روراست باشید و کار دیگه ای رو امتحان کنید.
طبق قانون وزارت کار بیمه به شما تعلق میگیره طبق توافق با کارفرما بهتره که بیمه براتون رد بشه.
اگر احساس کردید حقی ازتون ضایع شده سعی نکنید با قلدری و تهدید طرف مقابل رو راضی به انجام خواستتون کنید و در کل در کارتون صداقت و ادب داشته باشید چون توی هر صنف آدما به مرور همدیگه رو میشناسند و این میتونه در طولانی مدت برای شما گرون تموم بشه.
رزومه
رزومه ای که می نویسید باید دارای این شرایط باشه:
کوتاه باشه
ساده و منظم باشه
ترجیحا انگلیسی زبان یا دو نسخه انگلیسی و فارسی باشه، این رزومه دو پیام داره: من زبان انگلیسی بلدم، من میخوام با کسایی که حرفه ای هستن و انگلیسی بلدن کار کنم.
هوشمندانه و متناسب با خواسته های اکثر کارفرمایان مهارت کسب کنید و در رزومتون قید کنید.
گاهی اشاره مختصر به مهارت های مشخص نمیتونه مزیت شما رو به نسبت بقیه رقبا در رزومه نشون بده. در پایان نوشتن رزومه چک کنید رزومه گویای مزایای شما و شخصیتتون هم باشه
دروغ ننویسید چون لو میرید و اخراج میشید.
انتخاب کارفرما (شرکت) مناسب:
منبعی که لیستی از آگهی های استخدام به شما بده بستگی به صنفتون داره که میتونه شامل منابع فیزیکی و آنلاین باشه که جستجو کردن در منابع آنلاین بسیار راحتره و شرکتهای حرفه ای تر اونجا آگهی میزارن.
بر فرض شما به سایت جابینجا یا ایران تلنت و ... مراجعه میکنید. برای انتخاب شرکتهای مناسب به این نکات دقت کنید:
در شرکتهای استارتاپی و نوپا این موقعیت این وجود داره که خیلی چیزای متنوع رو امتحان کرد و کسب تجربه کرد. ضمن اینکه چون استارتاپها در حال گذارند حقوقهای خوبی میدن. (هر چند امسال معادلات اقتصادی کمی تغییر میکنه چون همه ی شرکتها تحت فشارند)
در شرکتهای بزرگ بالای 50 نفر، میتونید نظم و سمتهای شغلی دارای وظایف مشخص و حرفه ای تر رو ببینید. ضمن اینکه برند اونها میتونه توی سابقه شغلی شما در رزومه بسیار مناسب باشند.
قبل از ارسال رزومه حتما سایت شرکت رو چک کنید. اطلاعاتی در مورد حوزه کاری دقیق، آدرس، اطلاعات تماس و ... به شما میده. اگر شرکتی آدرس سایتش رو گذاشته اما بالا نیست یا خیلی داغونه رزومه نفرستید چون نشون میده برای جذب نیرو و نمایش خوبی از برندشون کمترین تلاشی نکردند پس بعیده برای نیرو انرژی خاصی بزارن.
در صورتی که 80 درصد مهارتهای ذکر شده رو در آگهی استخدام دارید و به همکاری با اون شرکت علاقه مندید رزومه بفرستید. ارسال فله ای رزومه فایده ای نداره. اگر به درستی رزومه بفرستید با کمترین ارسال نتیجه میگیرید.
حالت ایده آل برای یک رزومه اینه که شما رزومه تون رو فراخور هر آگهی استخوام تغییراتی بدید. می تونید متناسب با هر رزومه مهارتهای مدنظر کارفرما رو در رزومتون Bold کنید و به بالای لیست بیارید.
مصاحبه:
برای مصاحبه هم ترجیح میدم نکاتی رو به صورت تیتر وار بگم:
اگر برای شرکت در یک جلسه مصاحبه مطمئن نیستید قول ندید.
در صورت به وجود اومدن مشکلی اگر نمی تونید توی مصاحبه شرکت کنید حتما اطلاع بدید.
قبل از شرکت در مصاحبه در مورد اون شرکت، رقباش، سرویسش و سمت شغلی تون آخرین اطلاعات رو مرور کنید.
پوشش متناسب رو رعایت کنید. این پوشش به جو اون شرکت و سمت شما که براش به مصاحبه میرید بستگی داره. چیزی بپوشید که توش احساس راحتی کنید.
پروسه شغلی تون رو با جزئیات در مورد مهارتهاتون و تجربیاتتون مطرح کنید.
در زمان مناسب حقوق درخواستی، مزایا، سنوات، عیدی، ساعت کاری، محاسبه مرخصی و محل کار رو به دقت بپرسید و ازشون رقم بخواید.
از همکاری حرف خوبی شنیدم که خیلی مهمه، حقوق و مزایایی که دریافت میکینید در ازای زمان، تمرکز و روان و روحیه شما پرداخت میشه، اگر با طرز فکر مدیری مشکل دارید، مدل کاریشون رو نمی پسندید، لزومی نداره تا مجبور نیستید به هر قیمتی پذیرفته بشید چون بعدش پشیمان میشید.
از رد شدن در مصاحبه سرخورده نشید، به معنای واقعی: هر مصاحبه برای شما کلاس درس هست. حین مصاحبه نوت بردارید، بعد از مصاحبه به گاف هایی که دادید فکر کنید، در مورد مطالب و مهارتی که پرسیدن اما اطلاعاتی نداشتید مفصل تحقیق کنید. انتظار میره بعد از هر مصاحبه رزومه شما و خود شما تغییری مثبت کرده باشید.
خانومهای عزیز در روز مصاحبه به محیط کار و جو کاری دقت کنید و مطمئن بشید مناسب خواسته شماست.
بپرسید که قراره به طور مستقیم با چه کسانی کار کنید و باهاشون ملاقات کنید و بپرسید فرد ماهرتر از شما چند نفر در تیم وجود داره. این نکته در آینده شغلی شما بسیار تاثیر گذاره. اگر شخص ماهرتری در تیم نباشد شما دائم دست و پا می زنید و سرعت رشدتون کم میشه.
استخدام:
اگر در مصاحبه پذیرفه شدید برای استخدام اطمینان حاصل کنید که شما هم از انتخابتان مطمئنید و بعد بپذیرید. بارها پیش اومده نیرویی به شرکت وارد شده و پروژه رو شروع کرده و اصطلاحا زخمی کرده کار رو و رفته. این قضیه هم برای شرکت گرون تموم میشه و میتونه در بدترین حالت اعلام خسارت کنه هم کم کم کارمند توی صنف اسمش بد در میره و خراب میشه.
معمولا در ایران در شرکتها حسابداری رو دو دفتره کار میکنند، حقوق ها به اداره مالیات و بیمه حداقل حقوق وزارت کار اعلام میشه.بنابراین لازم دو فرمت قرارداد رو امضا کنید. اولی با حداقل حقوق وزارت کار که به عنوان مبنا در مدارک شرکت قرار میگیره و دومی حقوق واقعی شماست که یک نسخه به عنوان مدرک باید به شما داده بشه.(معمولا شرکتها از دادن نسخه دوم سرباز میزنند و می پیچونن). در قرارداد به "خالصی دریافتی "تون دقت کنید تا همون مبلغ توافقی در مصاحبه باشه.
در صورتی که شرکتی تک دفتره کار بکنه بر روی حقوق شما 7% حق بیمه کارمند کسر میخوره که با توجه به حقوق واقعیتون مبلغ قابل توجهی میشه و 23% هم کارفرما باید بپردازه که کارفرما رو تحت فشار مالی قرار میده چون برای کل کارمندان مبلغ بالایی میشه. با توجه به مبلغ حقوق، به صورت پلکانی درصدی هم باید از حقوقتون به اداره مالیات بپردازید که اونم مبلغ زیادی میشه پس کارمندان و کارفرمایان توافقی و اکثرا دو دفتره کار میکنند.
یک نکته مهم در مورد اعلام حقوق وزارت کار به اداره بیمه وجود داره، میانگین حقوق اعلامی کارمند در سالهای پایانی کار مبنای حقوق بازنشستگی قرار میگیره بنابراین در سالهای انتهایی دوره شغلیتون بهتره مبلغ واقعی برای بیمتون اعلام بشه.
سنوات به صورت توافقی به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت میشه و طبق فرمول مصوب وزارت کار محاسبه میشه که می تونید در گوگل سرچ کنید و ببینید. عیدی هم با فرمولی مصوب وزارت کار محاسبه میشه و حتی اگر شما یک ماه جایی مشغول باشید حقتونه یک دوازدهم مبلغ یک سال عیدی و سنوات بگیرید.
معمولا شرکتها برای اطمینان از حسن انجام کار سفته ای رو دریافت میکنند. این نکات رو در نوشتن سفته مد نظر داشته باشید:
سفته باید حتما موعد سررسید داشته باشه
در حواله شرکت و غیر قابل انتقال به غیر باشه
قید بشه جهت ضمانت حسن انجام کار
قسمت سمت چپ سفته که شماره سریال سفته درون اون قرار داره رو پر کنید و جدا کنید و پیش خودتون نگه دارید.
مبلغ سفته و شماره سریالش در قراردادتون قید بشه
یک نکته مهم دیگه اینه که در ابتدای عقد قرارداد برگه تسویه حسابی امضا نکنید. فرم تسویه حساب رو فقط در پایان همکاری و بعد از دریافت چک تسویه حساب امضا کنید.
نکاتی برای حرفه ای تر شدن:
حتی اگر کار خوبی در حال حاضر دارید دائم رزومه های شغلی مرتبط رو چک کنید تا از روند بازار در مورد مهارتهای مورد نیاز بی اطلاع نمانید.
در صورت امکان در مصاحبه های شرکت به عنوان فرد ماهر از سمت کارفرما شرکت کنید
میدونم خیلی از مطالب برای بعضیا بدیهیاته اما خیلی اوقات همه اونها انجام نمیشن و از طرفی بسیار مفیده برای تازه کارها. این مطلب ادامه داره. در ادامه نکات جا افتاده رو ذکر میکنم و به سمت نوشتن نکات مفید برای کارفرما در استخدام میرم...
