محدودیت صادرات تراشههای هوش مصنوعی آمریکایی به برخی کشورها
در اتاقهای تاریک سیاست، جایی که تصمیمات بزرگ در سکوت گرفته میشوند، آمریکا در حال بررسی محدودیتهای جدیدی برای صادرات تراشههای هوش مصنوعی است. این تراشهها، که مغزهای الکترونیکی دنیای مدرن را تشکیل میدهند، اکنون به ابزارهای قدرت تبدیل شدهاند. دولت آمریکا نگران است که این فناوریها به دست کشورهایی بیفتد که ممکن است از آنها برای اهدافی استفاده کنند که با منافع ملی آمریکا همخوانی ندارد. به گزارش رویترز، کشورهایی مانند چین، روسیه و برخی از کشورهای خاورمیانه از جمله ایران و سوریه در فهرست این محدودیتها قرار دارند. تراشههای مورد نظر شامل مدلهای پیشـرفتهای مثل NVIDIA H100و AMD Instiinct MI250است که برای پردازشهای سنگین هوش مصنوعی طراحی شدهاند. نشانههایی از اضطراب دیده میشود، اضطرابی که پشت کلمات رسمی پنهان مانده است.
پروژه Stargate: سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری در هوش مصنوعی
در همان سرزمینی که سیاستگذاران در حال بستن درهای صادراتی تراشههای هوش مصنوعیاند، پروژهای دیگر در حال قد کشیدن است: Stargate. پروژهای که قرار است با سرمایهای افسانهای – ۵۰۰ میلیارد دلار – زیرساختهایی فراواقعی برای توسعه هوش مصنوعی بنا کند. این تناقض غریب، گویی خودِ داستان مدرنیته است: در یکسو، محدودیت و تحریم، در سوی دیگر، انبساط و ساختن. Stargate از دل آمریکا برخاسته، همان آمریکا که بهدنبال محرومسازی دیگران از این فناوری است؛ و اینجا صدای گنگی به گوش میرسد، صدای جنگی سرد در پوست آیندهای داغ.
شرکتهایی چون OpenAI، Oracle و SoftBank، متحد شدهاند تا برجهای شیشهای و کابلهای فیبر را تبدیل به قلعههایی برای سلطه داده کنند. این پروژه چیزی فراتر از سرمایهگذاری است؛ نوعی بازتعریف قدرت، شبیه سازمان انرژی اتمی اما برای مغزهای مصنوعی. بر اساس گزارش فوربس، هدف Stargate ایجاد مراکز داده مجهز به ابرکامپیوترها و شبکههای پرسرعت است تا آمریکا را به رهبر بلامنازع هوش مصنوعی تبدیل کند. جهان دارد باز هم از نو تقسیم میشود، اما اینبار نه بر اساس سرزمین، که بر اساس توانایی در ساختن ذهنهای دیجیتال.
آموزش هوش مصنوعی در مدارس امارات از سال تحصیلی ۲۰۲۶-۲۰۲۵
در گوشهای دیگر از جهان، امارات متحده عربی تصمیم گرفته است که آموزش هوش مصنوعی را از سال تحصیلی ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به برنامه درسی مدارس خود اضافه کند. این اقدام، گامی بلند به سوی آیندهای است که در آن دانشآموزان نه تنها مصرفکننده فناوری، بلکه خالق آن خواهند بود. آیندهای که از پس شیشههای هوشمند کلاسهای درس، طرحی از قدرت میسازد؛ نه به سبک سنتی، که در قالب کد و الگوریتم.
پلتفرم Fanar: تلاش قطر برای توسعه هوش مصنوعی بومی
قطر، با راهاندازی پلتفرم Fanar، گامی در جهت توسعه هوش مصنوعی بومی برداشته است. این پلتفرم، با تمرکز بر زبان عربی، تلاش میکند تا فناوری را با فرهنگ و زبان منطقهای هماهنگ کند. در دنیایی که فناوری اغلب از فرهنگهای غالب نشأت میگیرد، این تلاش قطر میتواند الگویی برای دیگر کشورها باشد. فنار مانند فانوسی است که در شب دیجیتال، نوری محلی میتاباند.
در نهایت، جهان در حال حرکت به سوی آیندهای است که در آن هوش مصنوعی نقش محوری ایفا خواهد کرد. تصمیماتی که امروز گرفته میشوند، مسیر فردا را تعیین خواهند کرد. در این مسیر، کشورها باید بین همکاری و رقابت، بین پیشرفت و حفظ هویت، تعادل برقرار کنند.
درخواست نخبگان دانشگاهی برای تحول در حکمرانی هوش مصنوعی در ایران
در فضای علمی کشور نیز صداهایی شنیده میشود که خواستار گذر از رویکردهای سطحی و بهرهبردارانه در قبال هوش مصنوعی هستند. کارگروه تخصصی هوش مصنوعی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، در نامهای سرگشاده به معاون اول رئیسجمهور، با اشاره به بیانات صریح رهبر انقلاب مبنی بر خطر شکلگیری نهادهایی شبیه به آژانس اتمی برای هوش مصنوعی در آینده، خواستار توجه جدی حاکمیت به لایههای عمیق این فناوری شدهاند. این دانشجویان تأکید کردهاند که «مصرفگرایی صرف» در حوزهای چنین راهبردی، میتواند تکرار تلخ وابستگیهای گذشته را در قالبی جدید بازتولید کند. از نگاه آنان، راه نجات، تقویت نهادی همچون سازمان ملی هوش مصنوعی با نظارت مستقیم ریاست جمهوری، تصویب قوانین فراگیر در مجلس و عبور از تعللهای مرسوم دستگاههای اجرایی است. صدایی از دل دانشگاه، که این بار نه صرفاً انتقادی، که آگاهانه و آیندهنگرانه است.
محدپویا هادیان دلجو؛ مهندسی برق۰۲
GPT4-
Grok3
