اگر تا الان فکر می‌کردید که تنها ایران و کره‌ی شمالی به دنبال شبکه‌ای داخلی برای انتقال داده در کشورشان هستند، در اشتباه بوده‌اید! آن‌چه که در زیر می‌آید، معرفی شبکه‌های بومی متفاوتی است که در سرتاسر جهان راه‌اندازه شده است.
کشور ژاپن یکی از بهترین کشور ها از نظر کیفیت دسترسی به اینترنت و پهنای باند بوده و میباشد. اما با این حال به شبکه جهانی اکتفا نکرده و بسیار زود اقدام به طراحی و پیاده سازی شبکه داخلی خود نموده است.
شبکه ملی ژاپن از همان سال های ۲۰۰۰ کم کم در ژاپن مطرح میشود و در سال ۲۰۰۱ میلادی ، این کشور سند پیش‌نویسی را تحت عنوان « راهبرد ژاپن الکترونیکی» ارایه می‌دهد. در این راهبرد علاوه بر زیرساختها به خدماتی مانند کارهای اداری، زندگی روزمره که در کشور ما به نام دولت الکترونیک شناخته میشود هم در بر داشت. و از همان زمان با پیگیری بسیار زیاد آن را ادامه داد. تا این که در سال ۲۰۰۶ میلادی اسناد ۶ پروژه کلان در راستای شبکه ملی را به انجام رسانید .
بنا بر آمار جهانی ، چین در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۴۰ میلیون نفرکاربر اینترنتی را ثبت کرده است! واقعیت این است که اگر چین به فکر راه اندازی شبکه بومی خود نمی افتاد ، تامین اینترنت با کیفیت برای این جمعیت تقریبا غیر ممکن بود!
از سال ۲۰۰۰ میلادی بگو مگوی طراحی یک شبکه ارتباطی داخلی در این کشور مطرح شد. و تا الآن با پویایی ادامه دارد. میتوان گفت این شبکه اوایل با دو هدف به وجود آمد:
1. تهدیدهای سایبری: این کشور به خاطر شرایط خاصش همواره در خطر انواع تهدیدهای سایبری قرار دارد. علاوه بر این حجم داده بسیار زیادی توسط جمعیت چین تولید میشود که اگر این داده ها از کشور خارج شود و به دست سازمان‌های جاسوسی برسد، مخاطرات بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت. (این حرف در باره کشور ما هم صدق می‌کند.)
2. محتوای غیر اخلاقی :کنترل فضای مجازی این کشور با این جمعیت و حجم محتوا کار بسیار پیچیده‌ایست و لزوم راه اندازی شبکه داخلی برای این منظور به خوبی دیده میشود. مخاطب اصلی این طرح جوانان و نوجوانان هستند.
با این حال شبکه ملی اطلاعات چین بسیار بزرگ‌تر و جامع‌تر از بقیه کشورهاست و چیزی از اینترنت جهانی کم ندارد. جالب است بدانید که تمام سرویس‌های بر بستر اینترنت مانند موتورهای جست‌وجو، شبکه‌های اجتماعی، پیامرسان‌ها، نقشه و ... در چین با کیفیت بالا بومی‌سازی شده‌اند و معادل خارجی آنها فیلتر می باشد . حتی خود ما هم بی‌آنکه بدانیم از این سرویس‌ها استفاده کرده‌ایم! نرم‌افزارهای ویچت، زاپیا و تیک تاک همه اپلیکیشن های چینی هستند که در بستر این شبکه ملی فعالیت خود را آغاز کرده و در عرصه بین‌المللی هم به موفقیت رسیده‌اند.
این شبکه به چین در حوزه فناوری‌های نوین هم کمک می‌کند. به عنوان مثال بسیاری از کارشناسان معتقد هستند چین به سبب داده‌های داخلی‌ای که با این شبکه جمع می‌کند، در یکی از زمینه های هوش مصنوعی (Machine learning) به کشوری پیشتاز تبدیل خواهد شد.
· کره جنوبی
شاید بارها شنیده اید که بیشترین سرعت اینترنت جهان را کره جنوبی دارد ولی از علت آن بی خبرید! کره جنوبی برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۸ میلادی اینترنت با سرعت بالا را معرفی کرد و در اواخر دهه نود میلادی طراحی شبکه پهن باند داخلی را با سرعت دو مگابیت بر ثانیه برای هر فرد آغاز کرد.
هدف طراحی چنین شبکه‌ای افزایش سرعت تبادل داده، ارتقای خدمات و سرویس ها، ساختن فضای مجازی سالم متناسب با فرهنگ این کشور بود.
این پروژه قسمت های گوناگونی داشت. از ایجاد مراکز داخلی گرفته تا توسعه سرویس‌هایی مثل پست الکترونیک، شبکه‌های اجتماعی و موتور جستوجوی ملی.
یکی از نمونه های موفق این سرویس‌های داخلی در کره جنوبی میتوان به پیامرسان KAKAO TALK اشاره کرد. در مورد این پیامرسان گفته میشود ماهانه ۴۹ میلیون کاربر فعال دارد و به لحاظ محبوبیت اولین پیامرسان این کشور به شمار می‌رود. این پیامرسان حتی تعداد قابل توجهی از کاربران دیگر کشور ها را جذب کرده است!
شبکه اجتماعی Naver Band نیز یک پروژه موفق در کره جنوبی به شمار می‌رود. این اپلیکیشن به لحاظ کارایی مانند فیس بوک طراحی شده و بنا بر آمار، ماهانه ۱۷ میلیون کاربر فعال دارد.
در نتیجه‌ی تلاش‌هایی که برای این شبکه صورت گرفت، کره جنوبی توانست ۸۰ درصد ترافیک مصرفی کاربرانش را به درون مرزهای خودش منتقل کند، باعث رشد شرکت‌هایش در حوزه ICT شود و کیفیت ارتباطات را بهبود چشمگیری دهد. بی‌جهت نیست کره‌ی جنوبی از نظر آمادگی الکترونیک و پهنای باند رتبه نخست را در دنیا دارد.
دولت استرالیا مقداری دیرتر از سایر موارد ذکر شده به ایجاد شبکه ملی خود اقدام کرد. این کشور از سال ۲۰۰۹ طراحی شبکه ملی خود را شروع کرد و در ابتدا هدف از چنین طرحی گسترش فناوری اطلاعات و توسعه کشور در زمینه ICT بود . برای این امر سازمانی دولتی به نام National Broadband Network یا به اختصار NBN متولی پیاده‌سازی این پروژه بزرگ شد.
برای بهره برداری نهایی از این شبکه یک بازه زمانی ۱۰ ساله در نظر گرفته شد و از همان ابتدا پیش‌بینی می‌شد به واسطه این پروژه سالانه ۲۵ هزار شغل مستقیم ایجاد شود و بتواند تا سال ۲۰۱۴ در زمینه هایی مانند تجارت الکترونیک و سلامت الکترونیک ۷۰ هزار شغل غیر مستقیم ایجاد کند.
پیاده سازی این شبکه تا به امروز بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار (بیش از ۸۷۵ هزار میلیارد تومان) هزینه داشته و پیش‌بینی میشود تا سال ۲۰۲۱ بتواند ۹۳ درصد از جمعیت ۲۰ میلیون نفری استرالیا را پوشش دهد.
در فوریه ۱۹۹۶ کابینه آلمان اقدام به تصویب طرحی تحت عنوان «Info-2000» کرد. کانون توجه طرح مذکور موضوعاتی نظیر توسعه بازار ارتباطات از راه دور، برقراری چارچوب مشترک ملی و قانونی، وضع مقررات حراست از اطلاعات شخصی در حوزه ارتباطات از راه دور و اقدام و حمایت استفاده از امضاهای دیجیتالی در معاملات تجاری بود.
در ژوئن سال ۲۰۰۶ طرح فعالیتی تحت عنوان «Deutschland-Online» توسط دولت فدرال و ایالت‌ها و دولت‌های محلی برای داشتن حکومت مدرن و مدیریت کارآمد تصویب شد که در آن استفاده از IT و اینترنت نقش مهمی داشتند. هدف اصلی این طرح ایجاد دولت الکترونیک یکپارچه در سراسر آلمان بوده است.
این طرح از تعدادی پروژه تشکیل شده است که یکی از آنها به ایجاد زیرساخت مورد نیاز می‌پردازد. این پروژه «Deutschland-Online Infrastructure» یا DOI است که یک زیرساخت ارتباطی امن و مبتنی بر اینترنت در سطح محلی، منطقه‌ای ایجاد می‌کند و مرکزی برای مدیریت سرویس‌ها، پروژه‌های حرفه ای آینده و همچنین ارتباط با اروپا به شمار می‌رود.
روسیه از همان دوران اتحاد جماهیر شوروی در صدد بود که در تمامی زمینه ها استقلال خویش را حفظ کند. این کشور در زمینه فضای مجازی نیز همین رویکرد را پیش گرفته و پی آن است تا به حداکثر استقلال در فضای مجازی برسد.
شبکه ملی روسیه با نام Runet شناخته میشود. میتوان گفت اهداف راه‌اندازی این شبکه بسیار مانند شبکه ملی چین میباشد. با این تفاوت که از نظر کنترل جریان داده‌ها از داخل و خارج از کشور و هدف آنها صرفاً کنترل دسترسی به اینترنت در یک منطقه جغرافیایی خاص نیست. بلکه هدف واقعی، تأمین ابزارهای لازم برای اعمال سطح حاکمیتی در حوزه دیجیتالی است که در دنیای فیزیکی نیز صورت می‌گیرد. در چنین شرایطی، دولت، کنترل مستقیم زیرساخت های اینترنت را در خاک خود به عهده می‌گیرد و به آن اجازه دفاع از سیستم ها در برابر حملات خارجی با هدف تضمین تمامیت ارضی مشابه حوزه فیزیکی را می‌دهد.
این شبکه صرفا شامل زیرساختها نیست ، بلکه در زمینه سرویس‌ها نیز فعال ظاهر شده است. به عنوان مثال محبوب ترین شبکه اجتماعی در روسیه سرویسی به نام VKontakte میباشد. که سال ۲۰۰۶ راه اندازی گردید و تا به الآن بیش از ۶۵ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد. سرویس موتور جستوجوی Yandexنیز پرکاربردترین موتور جست‌وجو در روسیه میباشد و روزانه به بیشتر از ۷۰ میلیون کاربر فعال سرویس می‌دهد.
شبکه ملی روسیه، هنوز به طور کامل اجرا نشده، اما تا همین‌جا به خوبی توانسته حمایت دولت را کسب کند؛ تا حدی که بسیاری از زیرساخت‌های آن، آماده شده است. هدف آنها، ایجاد شبکه‌ای است که ترافیک داخلی را درون کشور، نگه دارد و ترافیک بین‌المللی را ااز طریق مراکز مبادله شناخته‌شده، کنترل و بررسی نماید.
همان‌طور که دیده‌شد بسیاری از کشورهای پیشرفته‌ی جهان سال‌هاست که در کشور خود به دنبال توسعه شبکه داخلی خود بوده‌اند. تحلیلی که از این شبکه‌ها میتوان داشت این است که کشورهای شرقی با جدیت بیشتری این توسعه را دنبال کرده‌اند و این احتمالا به دلیل دغدغه‌ای است که این کشورها برای حفظ فرهنگ بومی و دیرین خود در مقابل فرهنگ مهاجم غربی داشته‌اند.
محمد فاتح.
