یک چیلر صنعتی را تصور کنید. غولآسا، پیچیده و دقیق. روزها و شبها کار میکند تا محیطی مطبوع و قابل تحمل بسازد؛ بدون هیچ ادعایی. اما درست همانطور که انسان بدون مراقبت ذهنی و جسمی فرسوده میشود، این دستگاه نیز بدون نگهداری، خیلی زود از پا میافتد.
شاید باورتان نشود، اما در دل تعمیر و نگهداری همین تجهیزات صنعتی، مفاهیمی پنهان است که میتواند مسیر توسعهی فردی ما را هم روشن کند.
چیلرهایی که به طور منظم سرویس نمیشوند، اغلب با یک خرابی ناگهانی غافلگیر میشوند؛ درست مثل آدمهایی که آنقدر تحت فشار کار، استرس یا نادیده گرفتن نیازهایشان پیش میروند، تا جایی که ناگهان از هم میپاشند.
نکته سادهای در دنیای فنی وجود دارد: «پیشگیری همیشه ارزانتر از تعمیر است». و این اصل، در زندگی انسان هم صادق است.
آیا ما برای جسم و ذهنمان برنامهای داریم؟ آیا به جای واکنش نشان دادن، یاد گرفتهایم پیشگیری کنیم؟
یک چیلر جذبی یا تراکمی، برای حفظ کاراییاش نیاز به چکاپ دارد: تمیز شدن کویلها، آزمایش روغن کمپرسور، بررسی نشتی، پایش کیفیت محلولها. بیتوجهی به این جزئیات، مساویست با خرابی پرهزینه.
انسان نیز همین است. ذهن ما اگر بهموقع پاکسازی نشود، با افکار منفی و فرسودگی احاطه میشود. اگر تغذیه، خواب، رابطهها، اهداف، سلامت روان و مسیر شغلیمان را به حال خود رها کنیم، روزی میرسد که مثل چیلر خاموش، از ادامهی مسیر ناتوان شویم.
پس بیایید از امروز برای خودمان چکلیستهایی بنویسیم. نه برای دستگاهی، بلکه برای انسانیتمان.
در یکی از پروژهها، چیلری از کار افتاده بود. بررسیها نشان داد که مدتی است پمپ Purge کار نکرده، خلأ دستگاه از بین رفته، رسوبگرفتگی در کندانسور ایجاد شده و... در واقع، خرابی از مدتها قبل شروع شده بود، فقط کسی به آن گوش نداده بود.
چند بار تا به حال نشانههای ضعف و خستگی را نادیده گرفتهایم؟ چند بار ذهنمان هشدار داده که توقف کن، ولی ما نادیده گرفتیم؟
یاد بگیریم که «خرابیهای بزرگ، با نشانههای کوچک شروع میشوند.»
مهم نیست که چیلر شما از برند Trane باشد یا Carrier. مهم این است که آیا طبق دستورالعمل همان برند، سرویس میشود یا نه.
در توسعه فردی هم همین است. مهم نیست که شما چه کتابی میخوانید، چه دورهای میروید، یا با چه کسی مشورت میکنید؛ مهم این است که آیا نسخهی مناسب خودتان را پیدا کردهاید؟ آیا بر اساس مدل ذهنی خاص خودتان، در مسیر رشد حرکت میکنید؟
همانطور که کیفیت آب روی عمر چیلر تأثیر میگذارد، کیفیت ورودیهای ذهن ما (رسانهها، رابطهها، حرفهایی که میشنویم) بر سلامت روان ما مؤثر است.
همانطور که فیلترها باید تعویض شوند، باورهای کهنه و آسیبزنندهی ما نیز باید بازبینی شوند.
همانطور که چیلر برای عملکرد درست، به ابزارهای پیشرفته نیاز دارد، ما هم برای زندگی هدفمند، به ابزارهایی مانند خودآگاهی، برنامهریزی و مربی رشد نیاز داریم.
بله، شاید عجیب باشد، اما چیلرها هم حرفهایی برای گفتن دارند. آنها به ما یاد میدهند که نگهداری، فقط مخصوص ماشینآلات نیست؛ این یک فلسفه است. فلسفهی حفظ تعادل در میان فشارها، ادامه دادن با پایداری، و اهمیت دادن به خود.
پس اگر تا امروز فقط درگیر رفع خرابیها بودهای، حالا وقت آن است که وارد فاز پیشگیری شوی. برای جسمت، روحت، شغلت، رابطههایت… مثل یک چیلر خوب، با برنامه و دقیق زندگی کن.
و اگر روزی خسته شدی، اشکالی ندارد. فقط کافیست به خودت گوش بدهی و از تیم متخصص زندگیات کمک بگیری. درست مثل همان روزی که موسوی از تهویه هوشمند کمک گرفت و چرخ کارخانهاش دوباره به حرکت افتاد.