کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی حاصل سخنرانیهای علی شریعتی در حسینیه ارشاد در رمضان سال ۱۳۵۰ش است. این کتاب در سال ۱۳۵۱ش برای اولین بار به چاپ رسید. شریعتی در این کتاب به آموزهها و تاریخ اسلام، نگاه منظومهای داشته و قرائتی انقلابی از تاریخ شیعه ارائه داد. او تاریخ شیعه را به دو دوره علوی (انقلابی) و صفوی (مصلحت گرا) تقسیم میکند و بر پایه همین دو واژه مسایل اجتماعی-سیاسی را قضاوت میکند. اصطلاح شیعه علوی و صفوی بعد از انتشار این کتاب در جدالهای سیاسی ایران مورد استفاده قرار گرفت.
دکتر علی شریعتی