خطبه بدون نقطه، سخنرانی‌ای است از امام علی(ع) که در آن، از حروف نقطه‌دار استفاده نشده است. بنا به روایتی که در کتاب مناقب از امام رضا(ع) نقل شده، ماجرای بیان این خطبه چنین است که جمعی از صحابه پیامبر(ص) درباره نقش حروف در کلام سخن می‌گفتند. آنها «الف» را پرکاربردترین حرف می‌دانستند. در این هنگام، امام علی(ع) خطبه‌ای بدون الف و خطبه‌ای بدون نقطه به زبان عربی ایراد کرد.فی‌البداهه ایراد شدن خطبه‌ها، مستند بودن به قرآن، فصاحت و بلاغت آنها را ستوده‌اند.
