شخیص سریع و مناسب سپسیس جزو مشکلات روزمره بخش‌های اورژانس و ICU است. پروکلسیتونین آزمایش جدیدی است که امروزه برای تشخیص افتراقی عفونت باکتریایی و ویروسی، تشخیص زودرس عفونت گسترده باکتریایی، قارچی و سپسیس کاربرد وسیعی یافته‌است.
سپسیس فاقد علائم و نشانه‌های اختصاصی است. کشت میکروبی نیز مستلزم صرف وقت بوده و پاسخ التهابی سیستمیک بیمار را نشان نمی‌دهد. در بین جدیدترین بیومارکرهای سپسیس، PCT بالاترین صحت تشخیص را دارد. میزان PCT به سرعت در عرض ۶ تا ۱۲ ساعت پس از حمله عفونی، با عوارض سیستمیک افزایش می‌یابد.
علاوه بر ارزش تشخیصی PCT در سپسیس، PCT در پایش روند شدت پاسخ التهابی سیستمیک نیز مفید است. PCT پرو هورمون کلسی‌تونین است که از سلول های C-Cell تیروئید ترشح می‌شود.
← در نوزادانی که ۴۸ ساعت از عمرشان می‌گذرد مقادیر PCT به صورت فیزیولوژیک افزایش یافته است.
← در بعضی اطفال و کودکان به دلایل نامشخص ممکن است مقادیر PCT آنها بین ۰٫۱۵-۰٫۵ng/ml باشد.
← آسیب شدید، سوختگی وسیع، شکستگی چند ارگان، و عمل جراحی بزرگ، می‌تواند منجر به افزایش پروکلسیتونین در غیاب سپسیس شود. بعد از حذف محرک مخرب، میزان PCT شروع به کاهش می‌کند.
در بیمارانی که تحت درمان با آنتی‌بادی‌های OKT3، اینترلوکین، TNF-α و دیگر دارو‌های محرک آزادکننده سیتوتوکسین هستند ممکن است مقادیر PCT افزایش یافته باشد.
← عفونت بیماران با قارچ مهاجم، حمله حاد با پلاسمودیوم فالسیپاروم و پلاسمودیوم مالاریه منجر به افزایش می‌شود.
← بیماران دارای شوک قلبی طولانی‌مدت یا شدید، آنومالی اعضای بدن، کارسینومای برونش، کارسینومای سلول‌های سی‌مدولای تیروئید، سیروز کبدی کودکان و بیمارانی که تحت درمان با دیالیز صفاقی هستند ممکن است دارای مقادیر افزایش یافته PCT باشند.
← کاهش مقادیر PCT به‌طور قطع دلیلی بر عدم حضور عفونت باکتریال نیست.
← کاهش مقادیر PCT ممکن است در اوایل عفونت و در طی استقرار عامل عفونی مشاهده شود. بنابراین بررسی سریالی PCT در افراد مشکوک از نظر بالینی حائز اهمیت است.
← مانند همه تست‌های ایمونومتریک، احتمال نتایج مثبت کاذب در بیماران با آنتی‌بادی‌های هتروفیلیک وجود دارد. بنابراین نتایج آزمون که با تصویر بالینی متناسب نیست باید با آزمایشگاه به بحث گذاشته شود.
← پدیده هوک (Hook effect) در غلظت‌های پروکلسیتونین بیشتر از ۲۵۰۰ng/ml ممکن است رخ داده باشد که منجر به مقادیر اندازه‌گیری‌شده کمتر از میزان واقعی آن می‌شود. در صورتی که شک بالینی به این رخداد وجود دارد، تست مجدداً باید پس از رقیق‌سازی تکرار شود.
اطلاعات بیشتر
پروکلسی تونین دارای ۱۱۶ اسید آمینه و پیش ساز کلسی‌تونین است. در اثر شکست پروکلسیتونین به یک پپتید ۵۷ اسید آمینه‌ای از قسمت N- ترمینال به نام کلسی‌تونین (CT) و یک پپتید ۲۱ اسید آمینه‌ای از قسمت C- ترمینال به نام کاتاکلسین (CCP-1) تبدیل می‌شود. تولید این گروه از پپتیدها به‌طور طبیعی به سلول C تیروئید و سلول‌های عصبی محدود شده است.
در سپتیسمی کشنده، مقادیر PCT بطور گسترده‌ای در بدن منتشر می‌شود. در موارد غیر‌عفونی، محرک‌های غیر‌التهابی منجر به افزایش PCT می‌شوند.
در عفونت‌های شدید، مارکر اختصاصی PCT نسبت به سایر مارکرهای التهابی مانند (سیتوکین‌ها، اینترلوکین و واکنش‌دهنده‌های فاز حاد) افزایش قابل‌توجهی داشته و دارای پایداری بیشتری نسبت به آنهاست.
در صورتی که عفونت برطرف شود، میزان PCT طی ۲۴ تا ۳۵ ساعت (نیمه‌عمر) حذف می‌شود. بنابراین در موارد مشکوک باید چندین بار چک شود. از موارد غیر عفونی که می‌تواند منجر به افزایش سطح PCT شود می‌توان به جراحی قلب، ضربه شدید، سوختگی شدید و شکستگی چند اندام بدن اشاره کرد. اگر علت عفونت ثانویه وجود نداشته باشد مقدار PCT به‌سرعت پایین می‌آید.
شما می توانید از سایت رپید تست کیت pct را تهیه کنید
