هیالورونیک اسید چیست ؟
هیالورونیک اسید ( HA ) یا هیالورونیت نوعی کربوهیدرات ( یک ترکیب شیمیایی آلی ) می باشد که به طور طبیعی در بدن انسان ساخته می شود . این ماده ( پلیمری تشکیل شده از واحدهای د-گلولورونیک اسید و ان - استیل گلوکزآمین ) کربوهیدراتی با زنجیره بلند می باشد و می تواند با آب ترکیب شده و حالتی چسبناک و ژله مانند ایجاد کند . بیشترین غلظت این ماده در بدن در پوست ، داخل مفاصل و چشم قرار گرفته است . ژل تولید شده یکی از مهم ترین ترکیباتی است که در طب امروز و در تحقیقات بالینی متعدد مورد استفاده و مطالعه قرار دارد و در زمینه های مختلف پزشکی از جمله پوست بسیار مورد توجه می باشد .
هیالورونیک اسید می تواند با آب ترکیب شده و در بخش های مختلف بدن از جمله مفاصل (هیالورونیک مفصلی) و ماهیچه ها به عنوان لوبریکانت عمل کند . ویژگی های مناسب ساختاری هیالورونیک اسید به گونه ای است که استفاده آن در درمان های پوستی به عنوان یک مرطوب کننده عالی می باشد ، تا جایی که هیالورونیک اسید را به عنوان مرطوب کننده طبیعی می شناسند . هیالورونیت ترکیبی طبیعی است که در پوست یافت می‌شود و عملکردهای بسیاری دارد ؛ مانند حفظ رطوبت ، انعطاف پذیری ، کمک به بافت برای ترمیم ، حفظ عوامل پوست مانند کلاژن و الاستین، و کمک به ایجاد مانعی حفاظتی در برابر میکروارگانیسم‌ها .
خاصیت جذب آب :
اسید هیالورونیک می‌تواند در مقایسه با حجم خود مقدار بسیار زیادی آب را جذب کرده و متمرکز نماید ( هر گرم از این ماده حدود 6 لیتر آب به خود جذب می‌کند ) . به عنوان مثال ۹۸٪ زجاجیه چشم انسان از آب تشکیل یافته که به وسیلهٔ 2 % اسید هیالورونیک در محل متمرکز گشته است .
کاربرد های هیالورونیک اسید :
1 ) در پزشکی :
اسید هیالورونیک در پزشکی مصرف‌های بسیاری دارد و برای چنین مواردی از تاج خروس، تاج مرغ و تاج دیگر انواع ماکیان (هشدار: خطر آلرژی پروتئین پرندگان!) و همچنین از طریق پرورش استرپتوکوکها بدست می‌آید. این ماده در داروهای درمان آرتروز، خشکی چشم، خشکی بینی، بی‌اختیاری ادراری و همچنین عمل جراحی آب مروارید یا زجاجیه چشم به کار می‌رود .
2 ) در جراحی زیبایی :
اسید هیالورونیک در پزشکی ترمیمی و جراحی زیبایی کاربرد های بسیار زیادی دارد . با جاسازی این ماده در زیر چروک‌های پوست ( مانند اطراف چشم و خط لبخند ) یا هر بخش لازم از بدن ، حجم مورد نظر با تمرکز آب در منطقه تولید می‌شود . هیالورونیک اسید در زیر پوست تا ۸ ماه و در بافت‌های دیگر مانند سینه تا سه سال پایدار می‌ماند .
3 ) جوانسازی پوست :
پیری پوست از طریق پیری ذاتی و یا عوامل بیرونی ایجاد می شود بطوریکه تماس روزانه پوست با محیط بیرون و انواع آلاینده‌ها و نور آفتاب ، سبب تخریب سلول‌های پوست می‌گردد . خشکی پوست ، چشم و لب ، چین و چروک پوست و کاهش حالت کشسانی بافت پوست ( به دلیل کاهش تولید پروتئین های الاستین و کلاژن در روند پیری ) از علایم پیری پوست می‌باشد . محققان دریافتند که خشکی آخرین لایه پوست ناشی از قرار گرفتن در معرض خورشید در طولانی مدت ، نقش مهمی‌در تشکیل چین و چروک دارد .
مطالعات نشان می‌دهد که هیالورونیک اسید اثر مرطوب کنندگی قابل توجهی بر روی پوست دارد و سبب شفافیت و روشن شدن پوست می‌گردد و به طور واضح اثرات قابل توجهی در کاهش عمق چروک‌ها ( تا ۴۰ درصد ) ، هیدراتاسیون پوست ( تا ۹۶ درصد ) و استحکام و کشش پوست به میزان قابل توجهی ( تا ۵۵ درصد ) در پایان هشت هفته بر روی پوست شما می‌گذارد .
4 ) تسکین درد مفاصل :
هیالورونیک اسید در تمام استخوان‌ها ، بافت ها ، مفاصل ، تاندون‌ها و ساختارهای غضروفی در سراسر بدن یافت می‌شود . HA به استخوان‌ها در برابر سایش و شکستگی و کاهش درد نیز کمک می‌کند و باعث کاهش علائم و عوارض بیماری آرتریت روماتوئید یا آرتروز می شود .
نکته :
بطور طبیعی در یک زانوی سالم حدود دو میلی لیتر مایع شفاف و لزج وجود دارد که وظیفه عمده آن لغزنده کردن سطح غضروف مفصلی است که به آن مایع سینوویال ( Synovial fluid ) می گویند .
در زانویی که دچار آرتروز یا سائیدگی شده است خاصیت لزجی و لغزندگی این مایع کم شده و نمی تواند به درستی کار خود را انجام دهد . عامل عمده ای که موجب این خاصیت مایع سینوویال می شود ماده ای به نام اسید هیالورونیک است . غلظت این ماده در یک زانوی دچار آرتروز یا استئوآرتریت به نصف تا یک سوم تقلیل پیدا می کند . گرچه نحوه ی عملکرد هیالورونیک اسید ترزیق شده معلوم نیست و بعد از مدت کوتاهی از تزریق این ماده به داخل زانو ، بدن بسرعت آنرا از زانو خارج می کند ولی به نظر می رسد تزریق این ماده موجب می شود بدن انسان تحریک شود تا خودش هیالورونیک اسید بیشتری تولید کند .
5 ) کاهش خشکی چشم و علائم آن :
تقریبا از هر 7 نفر 1 نفر مبتلا به علائم خشکی چشم به علت کاهش تولید اشک و یا تبخیر بسیار سریع اشک می باشد . از آنجایی که هیالورونیک اسید مرطوب کننده طبیعی پوست می باشد از آن برای درمان خشکی چشم استفاده می کنند . به صورتی که لنزهای تماسی که حاوی اسید هیالورونیک آزاد هستند نیز به عنوان یک درمان احتمالی برای چشم خشک توسعه یافته اند . علاوه بر این ، قطره چشمی اسید هیالورونیک اغلب در عمل جراحی چشم استفاده می شود تا التهاب و بهبود زخم را کاهش دهد .
از جمله کاربرد های دیگر این ماده می توان به تسریع بهبود زخم ها ، پیشگیری از بیماری سندروم روده ی تحریک پذیر و محافظت در برابر بیماری های التهابی روده ، حفظ قدرت استخوان ها اشاره نمود .
موادغذایی غنی از HA :
1 ) سبزیجات :
سبزیجات مانند سیب زمینی ، سیب زمینی شیرین ، هویج و ریشه های نیلوفر آبی به بدن برای تولید این ماده کمک می کنند .
2 ) آب گوشت و مرغ پخته شده :
گنجاندن آبگوشت در رژیم غذایی شما یکی از بهترین راهها برای دریافت دوز اسید هیالورونیک طبیعی است. آبگوشت استخوان پس از پخت و پز آهسته مرغ ، گوشت گاو یا هر گوشت دیگری به مدت 24 ساعت ساخته می شود تا مواد مغذی از جمله اسید هیالورونیک موجود در استخوان ها در داخل مایع آزاد شوند .
3 ) سویا و فرآورده های آن :
سویا و محصولات آن به افزایش سطح هیالورونیک اسید کمک می کنند . شما براحتی می توانید مقداری توفو را بر روی سالاد ریخته و میل کنید و یا دانه ی سویا را در برنامه ی غذایی خود قرار دهید .
4 ) مرکبات ، گوجه و موز :
به غیر از مرکبات مانند پرتقال و گریپ فروت ، گوجه فرنگی و موز نیز به شما کمک می کنند تا مقدار روزانه اسید هیالورونیک را دریافت کنید . خوردن گریپ فروت به همراه صبحانه و میان وعده در پرتقال و گوجه فرنگی در طول روز منجر به پوستی بیشتر و درخشان خواهد شد.
5 ) سبزیجات دارای برگ سبز :
اگر برای خوردن سبزیجات خود به یک دلیل دیگر احتیاج دارید ، پس اینجا است. سبزیجات سبز برگدار به تولید اسید هیالورونیک در بدن کمک می کند . علاوه بر این ، غذاهایی مانند آووکادو ، آجیل ، میوه و دانه ها به افزایش تولید هیالورونیک در بدن شما کمک می کنند و باعث می شوند پوست شما جوان تر به نظر برسد .
