پلکسی و پلی کربنات دو نوع پلاستیک شفاف هستند که به طور معمول برای ساخت وسایل نورپردازی، سقف های شفاف، و پوشش های حفاظتی در صنایع مختلف استفاده می شوند. تفاوت اصلی بین پلکسی و پلی کربنات، در جنس و ساختار آنها است.
پلی کربنات یک پلاستیک ترموپلاستیک است که از مواد شیمیایی به نام بیسفنل آ و کربنات با فرمول شیمیایی (C16H14O3) n تشکیل شده است. این ماده بسیار مقاوم در برابر ضربه، خراش، تغییرات آب و هوایی و اشعه UV است و به دلیل این ویژگی ها، برای ساخت محصولاتی مانند شیشه های ایمنی، سقف های شفاف و پوشش های حفاظتی مورد استفاده قرار می گیرد.
از سوی دیگر، پلکسی یک نوع پلاستیک ترموپلاستیک است که به صورت پلکسی گلس (plexi glass) نیز شناخته می شود. پلکسی از مواد شیمیایی مختلفی ساخته می شود، اما اکثراً از پلی متیل متاکریلات (PMMA) ساخته می شود.
پلکسی به دلیل شفافیت و سبکی خود برای ساخت وسایل نورپردازی، تابلوهای روان، سقف های شفاف و پوشش های حفاظتی استفاده می شود. پلکسی نیز مانند پلی کربنات، مقاوم در برابر ضربه و شکست است، اما در مقایسه با پلی کربنات، نرم تر و حساس تر به خراش است.
بنابراین، تفاوت اصلی بین پلی کربنات و پلکسی، در جنس و ساختار آنها است. هر دو ماده مقاوم در برابر ضربه هستند، اما پلی کربنات مقاومت بیشتری در برابر شکستن و ضرب دیدگی دارد.
برای ان که بهتر تفاوت پلکسی و پلی کربنات را درک کنیم، بهتر است بدانیم، پلکسی چیست؟ "پلکسی" یا "پلکسی گلاس" یک نوع جدید از مواد شیمیایی است که در سال ۲۰۱۲ کشف شد. این مواد شبیه به شیشه هستند اما دارای ویژگیهای متفاوتی هستند که آنها را از شیشه معمولی متمایز میکند.
یکی از ویژگیهای مهم پلکسی آن است که میتواند به شکل خیلی راحت منحنی شود، به همین دلیل از این ماده برای ساختن انواع اشیاء ثلاثی بعدی مانند لنزهای دوربین، لنزهای میکروسکوپ و حتی پرینترهای سه بعدی استفاده میشود. علاوه بر این، پلکسی بسیار شفاف است و در برخی موارد میتواند جایگزین مناسبی برای شیشه در برخی کاربردهای مختلف باشد.
از دیگر خصوصیات مهم پلکسی میتوان به سبکی که با آن ساخته میشود، مقاومت آن در برابر شکست و همچنین سبکی آن نسبت به شیشه اشاره کرد حال که حدودا با معنای پلکسی آشنا شویم به مزایای آن می پردازیم.
یکی از راه های یافتن تفاوت پلکسی و پلی کربنات، بررسی مزایای آن ها می باشد. همانطور که گفتیم، پلکسی یک نوع پلاستیک شفاف و سخت است که در بسیاری از صنایع برای تولید محصولات مختلف استفاده میشود. برخی از مزایای پلکسی عبارتند از:
۱. شفافیت: پلکسی شفافیت بسیار بالایی دارد و بهترین جایگزین شیشه برای بسیاری از کاربردها است.
۲. سبک و مقاومت: پلکسی به اندازهی شیشه سبک است، اما به عنوان یک مادهی پلاستیکی بسیار مقاومت دارد و نسبت به شیشه کمتر شکستنی است. همچنین مقاومت آن در برابر ضربهها و خطوط بسیار بالاست.
۳. قابلیت شکلدهی: پلکسی به راحتی میتواند به شکلهای مختلفی شکل داده شود و در طراحی محصولات بسیار کاربردی است.
۴. قابلیت پردازش: پلکسی قابلیت پردازش خوبی دارد و میتواند به راحتی با استفاده از تجهیزات پردازش پلاستیک، تولید شود.
۵. مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی: پلکسی به طور عمده مقاومت خوبی در برابر شرایط آب و هوایی نظیر باران، برف و تابش مستقیم آفتاب دارد و برای استفاده در محیطهای بیرونی مناسب است.
۶. قابلیت بازیافت: پلکسی مانند سایر پلاستیکها، قابلیت بازیافت دارد و به راحتی میتواند به محصولات جدید تبدیل شود.
در کل، پلکسی به دلیل شفافیت، مقاومت، قابلیت شکلدهی و قابلیت بازیافت، در صنایع مختلفی مانند معماری، تولیدات صنعتی، تابلوسازی، ساخت و ساز، تولید کالاهای الکترونیکی، و... استفاده می گردد.
حال پس از پرداخت به مزایا و چیستی پلکسی، به در جهت درک تفاوت پلکسی و پلی کربنات، کاربرد آن را بررسی می کنیم. پلکسی یا آکریلیک یک نوع پلاستیک شفاف و سخت است که در صنایع مختلف به کار میرود. برخی کاربردهای رایج پلکسی عبارتند از:
1- ساخت وسایل تبلیغاتی: به دلیل شفافیت و قابلیت انعطاف پذیری پلکسی، برای ساخت تابلوهای تبلیغاتی، نمایشگرهای دیجیتال و همچنین تابلوهای نوری استفاده میشود.
2- ساخت وسایل نورپردازی: پلکسی به خوبی نور را انتشار میدهد و میتوان از آن برای ساخت نورپردازیهای مختلفی مانند فانوسها، لامپها، روشناییهای پسزمینه و... استفاده شود.
3- ساخت وسایل دکوراتیو: پلکسی به دلیل ظاهر شفاف و زیبایی که دارد، برای ساخت انواع وسایل دکوراتیو مانند کارتنهای عروسکی، جایگاههای نمایشی، جاکلیدی و... مورد استفاده قرار می گیرد.
4- ساخت وسایل صنعتی: پلکسی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، ضربه و شکستن، در صنایعی مانند خودروسازی، ساخت ماشین آلات و قطعات، ساخت قطعات الکترونیکی و... استفاده می گردد.
5- ساخت محصولات پزشکی: پلکسی برای ساخت محصولات پزشکی مانند اسکرینهای پوشش دهنده برای تجهیزات پزشکی، جاکلیدی و لوازم جانبی برای تجهیزات پزشکی و... استفاده میشود.
6- ساخت وسایل آشپزخانه: پلکسی به دلیل خاصیت شفافیت و مقاومت در برابر گرما و آسیب، برای ساخت لوازم آشپزخانه مانند بشقابها، میزهای غذاخوری، لیوانها و... استفاده می شود.
حال که کامل به پلکسی پرداختیم، برای درک بهتر تفاوت پلکسی و پلی کربنات، معنای پلی کربنات را نیز بررسی می کنیم. پلی کربنات یک پلیمر شفاف و سخت است که به عنوان جایگزین شیشه در بسیاری از کاربردها استفاده می شود. این پلیمر از بیسفنل آ می تراکتات و یا BPA و فسفریک انیدرید تشکیل شده است.
پلی کربنات به دلیل ویژگی های خود مانند سختی، شفافیت، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر حرارت و قابلیت پردازش و ساخت آسان به عنوان یک جایگزین جذاب برای شیشه در بسیاری از کاربردها مانند محصولات الکترونیکی، وسایل نقلیه، وسایل آشپزخانه، لوازم بهداشتی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین، پلی کربنات به علت مقاومت در برابر شکستن و ترکیدن در برابر ضربه، برای ساخت وسایل حفاظتی نظیر خودرو و نشتی گیر و غیره نیز استفاده می شود.
حال در راستای تفاوت پلکسی و پلی کربنات به مزایای پلی کربنات می پردازیم. پلکسی کربنات یک جنس پلاستیکی شفاف و سبک است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. برخلاف شیشه، پلکسی کربنات ضربهپذیری بسیار بالایی دارد و در برابر شکستن و ترکیدن مقاومت بیشتری نسبت به شیشه دارد. برخی از مزایای پلکسی کربنات عبارتند از:
ضربهپذیری بالا: پلکسی کربنات در برابر ضربه و شکستن مقاومت بسیار بالایی دارد و به خاطر این خصوصیت میتواند در صنایعی که نیاز به مقاومت بالا در برابر ضربه دارند، مانند ساخت وسایل نقلیه، ورزشی، صنایع نظامی و...، استفاده شود.
شفافیت: پلکسی کربنات شفافیت بالایی دارد و در مقایسه با شیشه سبکتر است. این ویژگی باعث شده است که در صنایعی که نیاز به شفافیت دارند مانند صنایع ساختمانی، تجهیزات الکترونیکی و... مورد استفاده قرار گیرد.
مقاومت در برابر اشعه UV: پلکسی کربنات مقاومت بالایی در برابر اشعه UV دارد و به همین دلیل در صنایعی که با مواد شیمیایی و قرارگیری در معرض نور خورشید هستند، مانند فضای باز، استخرها و...، مورد استفاده قرار میگیرد.
انعطاف پذیری: پلکسی کربنات به دلیل انعطاف پذیری بالایی که دارد، در ساخت اشیائی که نیاز به خمیدگی دارند مانند اشیاء دکوراتیو، ورزشی، قطعات خودرو و... استفاده میشود.
آب و هوا مقاومت: پلکسی کربنات در برابر تغییرات آب و هوایی بسیار مقاوم است. پلکسی های کربنات می توانند در برابر سرما و گرما مقاوم باشند.
حال پس از معرفی پلی کربنات و مزایای آن، بهتر است برای بیشتر پی بردن به تفاوت پلکسی و پلی کربنات، کاربرد آن را همانند پلکسی بررسی نماییم. پلی کربنات یک نوع پلاستیک شفاف، سخت و مقاوم است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. کاربردهای پلی کربنات عبارتند از:
1- ساخت قطعات خودرو: پلی کربنات به دلیل مقاومت بالا در برابر ضربه و شکست و همچنین شفافیت خوب، برای ساخت قطعات داخلی و خارجی خودروها مانند شیشههای جلو و کناری، سقف، دربها، و داشبوردها استفاده میشود.
2- ساخت وسایل خانگی: پلی کربنات در ساخت وسایل خانگی مانند بشقاب، لیوان، قاشق، چنگال و دیگر وسایل آشپزخانه نیز به کار میرود.
3- ساخت لوازم التحریر: از جمله کاربردهای پلی کربنات در صنعت لوازم التحریر، تولید خودکار، قلم، قراردادهای از پیش نوشته شده، فایل و جعبههای نگهداری اسناد و کاغذ است.
4- ساخت محصولات پزشکی: به دلیل خاصیت ضد ضربه و شفافیت، پلی کربنات برای ساخت وسایل پزشکی مانند ماسکهای صورتی، کیسههای کاتتریزاسیون و کیسههای خون استفاده میشود.
5- ساخت محصولات الکترونیکی: پلی کربنات به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و شکست، به عنوان جایگزین مناسبی برای شیشه در برخی محصولات الکترونیکی مانند تلویزیونهای ال سی دی و کامپیوترهای شخصی استفاده میشود.
بنابراین، پلی کربنات به دلیل خاصیتهای منحصر به فردش در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد.