تصویر دسته جمعی فرماندهان دفاع مقدس که از فرط رفاقت و صمیمیت مانند جوانان دبیرستانی، بدون هیچ ادا و دیسیپلینی کنار هم ایستاده اند، برای کسانی که با تصاویر دفاع مقدس مانوس هستند بسیار آشناست. گویی این عکس اصلا در یک اتمسفر نظامی گرفته نشده. همه خودشان هستند و در "مکان" حضوری منسجم و پرحس دارند.
اول اسفند 1400 بیلبورد میدان ولیعصر (عج) با مضمون فرماندهان شهید لشکر 27 محمد رسول الله رونمایی شد. تصویری مدیوم شات از فرماندهان شهید و در تلاش برای باز آفرینی عکس های یادگاری دفاع مقدس.
تکنیک اثر، نقاشی دیجیتال روی تصاویر بریده شده و "کنار هم قرار گرفته" شهدای لشکر محمد(ص) است. پیکرها در اتاقی شبیه به مکان های ساده و بی آلایش جبهه (مانند پادگان دو کوهه) قرار دارند. چند تابلوی روی دیوار به ما این را می رساند که اینجا متعلق به لشکر محمد رسول الله است. این اطلاعات نوشتاری برای مخاطب عام کافی نیست. کار بدون هیچ شعار و تگ لاین منسجمی و واضحی اکران شده است.
پیکره های شهدا بی نسبت و ربط به یکدیگر و بدون هیچ کنش و واکنش حسی منسجمی نسبت به یکدیگر، در کنار هم گذاشته شده اند. می توان گفت تقریباً "ترکیب بندی" ای اتفاق نیافته است. اگر ترکیب بندی را امری برای متعادل کردن تمام عناصر یک تصویر برای انتقال یک حس منسجم بدانیم در اینجا ما فقط شاهد اجرای مرحله اول هستیم:جانمایی صرف. تصویر از این جلوتر نرفته است.
دلایل این امر البته برای کسانی که آثار اینچنینی تولید کرده اند روشن است؛ عدم وجود منابع تصویری کامل برای مطالعه دقیق چهره شهدا در کنار ماهیت فورس پروژه ها و نگاه حداقلی و رسانه ای به چنین آثاری مسیر پروژه را تقریبا در همین ریل فعلی قرار میدهد. این اتفاق را در دیگر آثار جبهه انقلاب هم کم و بیش شاهدیم.
به دیوارنگاره برگردیم و اینبار به دروازه های حس؛ به چهره ها. یکی گرفته و مغموم، یکی جدی، یکی خندان. گویی هر کس در حال و فضایی دیگر است و "اینجا" نیست. همه اما به ما می نگرند. انگار چیزی این جمع را ناراحت کرده یا واقعه ای جدی در حال رخ دادن است. در میان فضای سنگین قالب چهره ها اما ریزلبخندها و تبسم هایی هم در برخی صورت ها دیده می شود. شبیه جوانان شوخ طبعی که هنگام وقوع امری جدی نمی توانند جلوی خنده خود را بگیرند. این "وضعیت ناهمگون حسی" نتیجه جبری چنین همنشینی بی دقتی است. کنار هم گذاری بی دقتی که بدون توجه به بازتولید حس هر یک از کاراکترها به عنوان یک انسان مستقل و صاحب ویژگی های حسی خاص خود و بدون ایجاد "حس حضور" در موقعیت و مکان اینجایی تابلو، صورت گرفته است.
پی‌نوشت: نمیدانم این اتفاق قرار است برای دیگر لشکرهای حاضر در جنگ هم بیافتد یا فقط به لشکرهای تهران محدود می شود. از آنجا که بیلبورد میدان ولیعصر (عج) در سیر تطور و رشد خود تبدیل به مدیایی ملی و حتی منطقه ای شده است، نگاه بومی و رپرتاژی به یک نهاد می تواند جایگاه آن را متزلزل کند.
