درستنویسی و رعایت صحیح اصول رسمالخط یا دستور نوشتار، برای هر زبان زنده در دنیا مهم است. از جمله عوامل حیات هر زبان، میزان توانایی آن زبان در ارتباط آسان با مخاطب است؛ به این معنی که راحت خوانده شود و مخاطب برای فهم آن به دردسر و اشتباه نیفتد. اما مقدمه مهمِ درست خوانده شدن، درست نوشتن است. تا زمانی که یک کلمه، بند یا متنِ بلند، درست نوشته نشود، نمیتوان انتظار خواندن و فهمیدنِ درست از مخاطب داشت.
امروزه اشتباه در رسمالخط فارسی در سطوح مختلف و در بین اقشار گوناگون رخ میدهد. از تابلوهای قیمت میوهفروشیها و نشانی روی پاکتهای نامه گرفته تا دادخواستها و چکهای بانکی و قولنامههای رسمی که در دادگاهها به عنوان سند از آنها استفاده میشود. تبعات هر اشتباه رسمالخطی نیز با توجه به محل خطا متفاوت است. گاهی یک اشتباه در نوشتار، راننده تاکسی را سردرگم میکند و گاهی حکم دادگاه را تغییر میدهد.
اصلیترین راه جلوگیری از اشتباههای نوشتاری و نگارشی، آموزش به موقع در مدرسه است. از آنجا که خط فارسی به شکلهای مختلف نوشته میشود و خط رایج مردم برگرفته از خطوط نسخ، نستعلیق و شکستهنستعلیق است. معلمها لازم است بر اصول خوشنویسی و درستنویسی مسلط باشند و به دانشآموزان نیز بیاموزند. اگر دانشآموز از ابتدا با نگارش درست آشنا شود، احتمال خطا نوشتن در سنین بالاتر کاسته خواهد شد.
تابلوهای تبلیغات شهری یکی دیگر از راههای رواج درستنویسی بین مردم است. زیرا مردم در طول روز بارها این تابلوها را میبینند و بسیاری از آنها را تا مدتها به ذهن خود میسپارند؛ به ویژه اگر محتوای یک تابلو فرهنگی باشد. حالا میتوانیم درک کنیم اشتباههای فاحش در تابلوهای شهری چه تأثیر مخربی بر یک زبان خواهد داشت!
ضمن خداقوت و خسته نباشی به گروه طراحی رویداد فرهنگی روز مادر سال 1400 که توسط سازمان زیباسازی شهر تهران در قالب 1000 تابلوی شهری به نمایش درآمد، برخی از موارد عدم رعایت درستنویسی در این مجموعه را بررسی میکنیم. به امید آنکه در کارهای آینده دیگر شاهد اینگونهاشتباهها نباشیم.
یکی از راهحلهای ساده برای جلوگیری از خطای رسـمالخط و نگـارش درتبلیـغات، مشــاوره با خوشنویسان و کارشناسان ادبیات پیش از آغاز نمایش در سطح شهر است. البته لازم و زیبنده است که طراحان گرافیک عزیز، به دلیل اهمیت حرفهشان و ارتبط مستقیمی که با مردم دارند، خود به اصول نوشتاری، نگارشی و رسمالخط تسلط یابند تا هرچه بیشتر به رواج درستنویسی زبان فارسی و جلوگیری از اشاعه غلطنویسی در جامعه کمک شود.