سیر خوراکی ( .Allium L ) به تیره گیاهی sativum سوسنی ها ( Liliaceae ) تعلق دارد. از قول اطبای قدیم نقل قول شده است که هیچ روزی نباید بدون خوردن و تغذیه سیر بگذرد . بنابر همان قول ارزش و اهمیت سیر مانند نان روزانه تلقی شده است . در برخی نقاط دنیا هر روز عصر ساندویچی از نان و سیر و روغن زیتون برای کودکان آماده می کنند.
گیاه سیر با گیاه سوسن در یک تیره گیاهی قرار دارد . منشاء این گیاه از آسیای مرکزی است ، از همان منطقه ای که مردمانش طول عمر بیشتری دارند، در دوران پیری با نشاط هستند و نسبت درصد مبتلایان به سرطان کمتر از سایر نقاط دنیاست.
جالينوس حکیم، سیر را بعنوان درمان تمام دردها معرفی کرده است. دیسکور – يدس معتقد بوده است که سیر مدر ، ضد کرم ، ضد مسموميت ، ضد آسم ، ضد یرقان ، دافع سردرد و رفع کننده جوش های پوست است. بعدها سير بعنوان ماده تب بر، معالج ناشنوائی ، و تسکین دهنده خونریزی سینه توصیه شده است.
تمام قسمت های سیر بخصوص پیاز آن ارزش درمانی دارند و اصولا ” همین پیاز به تنهایی کافی است. باید حتی المقدور سیر را از جائی تهیه کرد که آلودگی شیمیائی نداشته باشد یعنی در کشت و پرورش آن نه کود شیمیائی مصرف شده باشد و نه مواد سمی. حتی المقدور از بسته بندی های مدرن باید دوری جست. در بسته بندی ها معمولا مواد شیمیائی بکار می برند تا فرآورده های غذایی فاسد نشوند و ضرر این روش بیشترازنفع آن است.
برای کشت سیر باید زمین را شش ماه قبل کود حیوانی داد و بعد در فاصله آبان ماه و آذر ماه پیاز آنرا در عمق سه سانتی متری خاک بفاصله ده سانتی متر ازپیاز دیگرکشت داد. بعد از درآوردن سیر از زمین آنها را با یک نخ در محل سایه ای آویزان کرده ، خشک میکنند.
سیر را به هر شکلی میتوان مصرف کرد : بصورت خام ، در داخل سالا د، در سس، در سوپ و بصورت سبزی. ترشی سیر و سبزی سیر ( برگ های سبز این گیاه ) نیز در سفره مردم بویژه در گیلان و مازندران جای خود را دارد. اما در بسیاری از شهرها از خوردن سیر بمناسبت بوی زننده آن پرهیز می کنند و بدون اغراق محرومیت بزرگی را بر خود تحمیل می نمایند . سیر را بخورید و بوی آن را با جویدن یک قاشق دانه رازیانه بمدت پنج دقیقه بطور کامل از بین ببرید. با اینکار هم بوی سیر را از بین می برید و هم از خواص خود رازیانه استفاده میکنید .
سیر در تمام نقاط دنیا بعنوان ماده محرک و نیروبخش به خروس های جنگی داده میشود. . اما از تعبیرات و توصیه های گذشتگان می گذریم و خواص سیر را که طب امروز کشف کرده است بازگو می کنیم :
۱- سیر از مرض قند جلوگیری کرده ، فشار خون را پائین می آورد. این گیاه یک آنتی بیوتیک و یک ضد عفونی کننده عمومی است و بخور آن میکروب های خطرناک را از بین می برد ، باین جهت در بعضی مناطق جهان به محض شیوع یک بیماری در هر اطاق خانه سیر را می کوبند تا بوی آن فضای اطاق را اشباع کند . این روش نشان میدهد که دانش مردم در زمینه طب تا چه اندازه است.
۲- سیر کار موجودات میکروسکپی روده را تنظیم می کند .همانطورکه برخی پرندهها سطح زمین را از حشرات موذی پاک میکنند ، سیر نیز از تکثیر برخی باکتریهای خطرناک در دستگاه گوارش جلوگیری مینماید. باین جهت در اکثر موارد اسهال ، اسهال خونی ورم های معدی، احساس سنگینی و نفخ ، خوردن سیر را توصیه کرده اند.
۳- سیر تمام کرم ها از قبیل اسکا ریدها و اولسیورها و همچنین کرم کدو را از بین می برد. این ترتیب برای کودکان چیزی بهتر از ساندویچ نان و سیروروغن زیتون وجود ندارد.
۴- سیریک ماده با رقیب تحریک کننده اندامها و تنظیم کننده مهمترین اعمال بدن است. در اختلالات کبدی و اختلالات غدد داخلی ( تیروئید ، کلیه )، نقرس، سیاتیک ، سرگیجه ، احساس صدای مبهم در گوش ها و هیجانات ، سیر بعنوان یک ماده شفابخش توصیه شده است. .
۵- سیر یک ماده ضد دیابت است، زیرا که این گیاه مقدار قند خون را تنظیم می نماید. تمام کسانی که قند دارند و یا چربی در بدن شان جمع میشود باید تا حد مقدور از سیر استفاده کنند .
۶- سیر احتمالا میتواند از رشد تومورهای سرطانی – بویژه در دستگاه گوارش جلوگیری کند. این گیاه از انواع امتلا شات بدن ( مسمومیت خود بخود بدن جلوگیری کرده ، ترشح غدد معده را تنظیم کرده ، روده را ضد عفونی میکند .
۷- سیر یک ماده موثر در سیستم گردش خون است. این گیاه نه تنها فشارخون را پائین می آورد ( فشار بالا در خون عامل مهم انفارکتوس و سکته است ) بلکه ظرف خون یعنی جدار رگها را نیز نرم ( آرتریواسکلروز )، مقدار آرکلسترول خون را تنظیم کار گلبول های سرخ خون را که اکسیژن را جابجا میکنند تقویت و از مسمومیت حاصل از نیکوتین ( در مورد کسانی که به استعمال زیاد دخانیات عادت دارند یا مسمومیت ناشی از مواد استحفاظی مدرن ( در مورد شهر نشینان جلوگیری مینماید .
برای از بین بردن کرم در دستگاه گوارش قطعات صاف نان ماشینی بریده شده را با ورقه های سیر فرش کنید و مقداری روغن زیتون بر روی آن بمالید. ساندویچ بسیار مفیدی برای کودکان جهت ترمیم انرژی بازی عصر آنها تهیه کرده اید که یکی دیگر از خواص سیر است.
یک عدد پیاز سیر را در یک لیتر آب یا بطور ساده در آبگوشت بریزید. مصرف سه فنجان در روز از این جوشانده یا آبگوشت که دارای خواص سیر است ناراحتی های ناشی از فشار زیاد خون را از بین می برد. علاوه بر آن با مصرف آن سیستم گردش خون تقویت شده ،آثار نقرس و آرتریت از بین می رود و یک عامل ضد عفونی کننده شش ها و روده ها ببدن وارد می شود.
تنطور سیر برای پائین آوردن فشار خون تهیه می شود . دو عدد پیازکوبیده شده سیر را در یک فنجان الكل بمدت ۴۸ ساعت قرار داده، و روزانه بیست قطره از آن را در دمکرده ای از سنبل ختائی ، مریمی یا بادرنجبویه ریخته میل نمائید .
آب سیر ضد عفونی کننده است و بشکل مالیدن با طلا کردن برسطح بدن استعمال خارجی دارد . جهت تهیه آن سیر را کوبیده ، آب آنرا از صافی می گذرانند ، ده جز آب مقطر و یک جزء الكل ۹۰ درجه بان اضافه کرده ، جهت ضد عفونی کردن استعمال میکنند .
دو دانه سیر را کوبیده با سه قاشق سوپخوری روغن مخلوط میکنند . این بلسان را جهت دفع کرم و اختلالات هاضمه بر روی شکم و جهت رفع سرگیجه برستون فقرات و جهت پائین آوردن فشار خون بر کف پا ضماد میکنند .
مقداری سیر کوبیده و الكل طبی ( به نسبت یک ثلث سیر و دو ثلث الكل ) را در ظرف یک لیتری ریخته مدت چهارده روز در جلوی آفتاب قرار می دهند. بعدانرا صاف کرده ، بعنوان تقویت کننده ، در روز اول دو قطره ، روز دوم چهار قطره ، روزسوم شش قطره تا روز دوازدهم بیست و چهار قطره میل میکنند و مجددا ” دو قطره دو قطره کم کرده به مقدار روز اول می رسند .
از این دمکرده جهت کم کردن چربی خون ( کلسترول ) تهیه و مصرف می شود. جهت تهیه آن سه عدد سیر ، چهار گرم گشنیز، دو گرم اسطوخدوس و شش گرم مریم گلی را در یک لیتر آب ریخته ، دم می کنند و از این دمکرده روزانه سه فنجان مصرف مینمایند .
ضماد سپر جهت از بین بردن میخچه پا و زگیل بکار می رود . برای تهیه آن یک دانه سیر را کوبیده ، مستقیما بر موضع زگیل یا میخچه قرار می دهند. باید دقت کرد که قسمت های سالم پوست بوسیله یک ماده پلاستیکی پوشیده و از تماس با سیر محفوظ بماند. چهارده روز بعد نتیجه مثبتی حاصل می شود .
سه عدد سیر کوبیده را مدت ده روز در نیم لیتر سرکه قرار داده ، جهت ضد – عفونی کردن زخم ها و جراحات مستقیما بر روی آنها قرار می دهند.
سه عدد پیاز سیر را در یک لیتر آب ریخته ، محلول حمام تهیه میکنند. این محلول را جهت رفع حساسیت ، آسم ، آکنه حاصل از ناراحتی های معده و روده ، فشار خون و ناراحتی های ناشی از آن بکار می رود . روزانه دو بار با آن حمام میکنند(حمام دست و پا ).
ماساژقسمتهای پائین ستون فقرات بوسیله سیر جهت رفع ناتوانی جنسی متداول است که یکی دیگر از خواص سیر میباشد.
یک قاعده عمومی جهت حفظ سلامت این است که هر هفته لااقل یک دانه سیر خورده شود. نباید فراموش کرد که سیر را بصورت پخته در داخل غذاها باید مصرف کرد، زیرا در این روش سیر مطبوع ذائقه است.
تنها عیب خوردن سیر بوی نامطبوع آن است. این بوی نامطبوع بوسیله ریه ها جدا شده و در بازدم انسان ظاهر میشود و طبیعتا ” درزندگی اجتماعی تاثیر نامطبوعی دارد . اما بوی سیر را چند طریق میتوان مستتر کرد مثلا ” با چند قطره اسانس سنبل خائی ، با جویدن كزبره خضرا يا جعفری با خوردن تدریجی یک سیب رنده کرده و چند قاشق عسل و یا جویدن چند دانه قهوه بعد از غذا و سرانجام و موثرتر از همه ، جویدن یک قاشق دانه رازیانه که بوی سیر را ضعیف تر و یا آنرا بکلی از بین مرد.
