احتمالا دلیلی که شما را برای خواندن این مطلب به اینجا کشانده این است که می خواهید اطلاعات بیشتری درباره این مفهوم که خصوصا در فضاهای کسب و کار و استارتاپی امروزی رواج پیدا کرده بدست آورید یا شاید سوال ها و ابهاماتی دارید که در پی برطرف شدن آن هستید.
پس در این مقاله همراه من باشید تا در کنار همدیگر قدم به این دنیای شگفت انگیز گذاشته و نگاهی به چالش ها و فرصت های آن داشته باشیم.
در این سلسله مقالات علاوه بر آشنایی با این مفاهیم و اصطلاحات, ویژگی ها و سبک زندگی آزادکاری, نکاتی برای شروع به کار و توصیه هایی برای افزایش بازدهی و بهره وری در هنگام کار را بیان خواهم کرد.
در ابتدا و برای شروع بهتر است که با تاریخچه و تعریفی کوتاه از این کلمه شروع کنیم.
شاید با خود فکر کنید که این کلمه ساخته و پرداخته دنیای مدرن و ماشینی امروزی است و احتمالا به دوران شکل گیری سیلیکون وَلی و شروع به کار برخی از بزرگترین و سرشناس ترین افراد و شرکت های تکنولوژی امروزی برمیگردد, اما اجازه دهید که قدری ناامید و در واقع شگفت زده تان کنم!
اولین باری که از این کلمه استفاده شد و به نوعی ابداع آن, به حدود قرن 18 میلادی بر میگردد!
بله درست خواندید, اولین بار در حدود 300 سال پیش از این کلمه استفاده شد!
گفته شده که"سر والتر اسکات" در یکی از رمان های خود به نام"ایوانهو" این کلمه را برای اشاره به جنگاوران و سرباز هایی به کار برده که در جنگ های قرون وسطی برای هر کشور و فردی که به آن ها پول پرداخت می کرده می جنگیدند یا به اصطلاح نیزه میزدند و به ارباب, پادشاه, ملت و جبهه خاصی تعلق و تعهد نداشتند.
جالب است نه؟
ولی همانطور که مشخص است, امروزه این لغت در چنین معنایی استفاده و به کار برده نمی شود و نمی توان چنین مفهومی را برای آن متصور شد!
فریلنسر امروزه به فردی گفته می شود که با دریافت مبلغ مشخص که مورد توافق خود و کارفرما است به صورت پاره وقت یا ساعتی و در زمان و بازه معین و از ابتدا تعیین شده پروژه ای را انجام داده و به کارفرما تحویل می دهد.
و شاید بتوان نام "پروژه کاری" یا "کار پروژه ای" را نیز برای آن برگزید و به نوعی آن را عکس استخدام دائم و تمام وقت و کارمندی دانست.
در واقع فریلنسر کسی است که خدمات تخصصی در حوزه ای خاص را به مشتری ها و کارفرمایان ارائه می دهد, بدون اینکه قراردادی بلند مدت داشته باشد و به استخدام آن شرکت یا سازمان درآمده و کارمند رسمی آن یا وابسته به ارگان خاصی باشد.
در فریلنسری این خود آزادکار است که کارفرما هایش را مشخص می کند.
این کلمه با آزادکاری مترادف در نظر گرفته می شود زیرا چنین فردی آزاد است که با توجه با شرایط و بنا به میل خود پروژه و کار را انتخاب کند و از بسیاری محدودیت هایی که مشاغل سنتی و روش کارمندی و استخدامی به همراه دارند به دور است و فریلنسر می تواند معین کند قصد دارد با چه فرد, افراد یا تیم هایی و در چه زمان هایی و چه شرایطی می خواهد فعالیت کند.
می توان گفت که آزادکاری یک مدل و روش کاری است که می شود آن را با کارمندی و استخدام در یک شرکت و مشاغل آزاد که مدل های دیگری هستند مقایسه کرد.
و ذکر این مورد هم ضروری است که نباید فریلنسر یا آزاد کاری را با دورکاری اشتباه گرفت, در دورکاری افراد در واقع کارمند های یک شرکت یا سازمان هستند و به یک تیم یا ارگان خاص و مشخص تعلق دارند که صرفا از مکانی خارج از شرکت و بیرون از محل و فضای اصلی استقرار سازمان, به فعالیت و انجام وظایف خود مشغول هستند.
حالا که تاریخچه این لغت را خواندیم و به یک تعریف از آن رسیدیم بیاید کمی بیشتر به این دنیا وارد شویم و نگاهی به جنبه های دیگر آزادکاری داشته باشیم و موارد و موضوعاتی جزئی تر را پیرامون این مفهوم با هم بررسی کنیم.
شاید عده ای باشند که بخاطر وجود کلمه"فری" در این لغت با خودشان فکر کنند که فریلنسر ها به صورت رایگان کار می کنند!
اما بگذارید خیالتان را راحت کنم, به هیچ وجه اینطور نیست!
فریلنسر ها هر چه بیشتر در حوزه ای که کار می کنند تجربه و تخصص داشته باشند می توانند مبلغ بیشتری نیز برای انجام هر پروژه خود بگیرند.
در واقع در صورت حرفه ای بودن یک فریلنسر در حوزه کاری اش, می تواند تا چندین برابر شخصی که کارمند یک سازمان یا استخدام یک شرکت است, درآمد داشته باشد.
البته باید این را هم در نظر داشت که این درآمد همیشه ثابت نیست و ممکن است زمان هایی به دلایل مختلف تعداد پروژه های موجود کم شود, پس حواستان باشد که در دوران وفور و روز های خوب کاری پولتان را چگونه خرج می کنید!
فریلنسر ها همان طور که قبلا اشاره شد حق انتخاب بسیار بیشتری به نسبت انواع روش های کاری دیگر در انتخاب نوع پروژه و کار ها, زمان و حتی مکان انجام پروژه دارند.
یک فریلنسر می تواند همان طور که پشت میز تحریر اتاق خانه اش نشسته و چای می نوشد, پروژه ای را حتی در آن سوی مرز های کشورش به انجام برساند.
پس جغرافیا و فرصت های شغلی یک آزادکار به وسعت کره زمین, تعداد کشور ها و آدم ها و زمان کار کردن روی هر پروژه به هر ساعت از شبانه روز که خودش بخواهد محدود می شود!
به دلیل آزادی عمل و انتخابی که یک فریلنسر دارد, می تواند کنترل زمانش را در دست بگیرد و بر اساس شرایط و صلاح دید خود, ساعت کاری روزانه و برنامه کاری اش را تنظیم کند.
در نتیجه می توانید هر زمان که خسته شدید مقداری فاصله بگیرید, به خود استراحت داده و دوباره به سر پروژه برگردید.
دیگر از تاخیر خوردن و عجله برای به موقع رسیدن به محل کار خبری نیست و برای مرخصی گرفتن هم لازم نیست سر به زیر و با قیافه مظلومانه وارد اتاق رئیس تان شوید!
عالی است نه؟
علاوه بر اینکه هر زمان بخواهید می توانید با دوستان یا خانواده تان به گردش و تفریح بروید و با عزیزانتان وقت بگذرانید, می توانید هم زمان که در خانه هستید, به کار ها و پروژه های خود نیز رسیدگی کنید!
در حالی که از رفت آمد های مکرر, ماندن در ترافیک و آلودگی هوا و صدای بوق ماشین ها هم به دور هستید.
شما هر زمان که اراده کنید می توانید از جلوی سیستم خود بلند شوید, دمنوشی میل کنید, با خانواده گپ بزنید, با دوستان تان تماس بگیرید یا اصلا شروع به خواندن رمان مورد علاقه تان کنید!
این بار شما کسی هستید که تعیین می کند چه زمان, چه روز هایی و چه مقدار لازم است که کار کنید!
تا به این جای کار همه چیز خوب و حتی عالی به نظر رسید.
اما آیا واقعا فریلنسیگ و آزادکاری هیچ مشکل و چالش خاصی ندارد؟
متاسفانه جواب این سوال ممکن است به مذاق تان خوش نیاید :
این حجم از آزادی, حق انتخاب و راحتی, هزینه هایی هم دارد ...
باید این نکته را همیشه مد نظر داشته باشید که تا زمانی که کار می کنید پول دریافت می کنید و دیگر از مرخصی با حقوق, پاداش و عیدی, بیمه و موارد این چنینی خبری نیست.
ممکن است زمان هایی فرا برسد که تعداد پروژه هایی که پیدا می کنید کم تر از همیشه شود یا نتوانید در چندین پروژه با کارفرمایان به توافق رسیده و کار را شروع کنید.
این مورد به خصوص در اوایل شروع به کار بیشتر دیده و احساس می شود.
در نتیجه باید پیش بینی این روز ها را هم بکنید و همیشه اندکی پس انداز داشته باشید و مقداری از مبلغ هر پروژه ای که انجام می دهید را برای زمان های بیکاری کنار بگذارید.
بعد از مصاحبه کاری و وقتی در شرکتی استخدام یا کارمند سازمانی شدید, تا حد زیادی مطمئن هستید که اگر کار خود را درست و خوب انجام بدهید, حتی اگر به شما ترفیع شغلی داده نشود, سمتی که در آن کار می کنید برای شما است.
در یک کلام, رقابت و تلاش برای گرفتن آن سمت بعد از موافقت و استخدام شما تا حد زیادی پایان پذیرفته و اگر متعهد به کار و وظیفه شناس باشید شما را جایگزین نخواهند کرد.
در دنیای فریلنسینگ اما شرایط کمی فرق می کند :
شما همیشه در حال قضاوت و مقایسه شدن هستید و یک رقابت دائمی بین شما و صد ها و شاید حتی هزاران نفر دیگر برای گرفتن پروژه ها جریان دارد.
ممکن است یک پروژه را صرفا بخاطر اینکه فرد دیگری قیمت پایین تری برای انجام آن پیشنهاد داده یا اینکه زمان اتمام آن را یک روز کمتر از شما ذکر کرده, از دست بدهید!
وقتی به صورت فریلنسری کار می کنید از جلسه ها و ملاقات ها, توضیحات و ارائه های حضوری و صحبت, هم فکری و ایده پردازی با اعضای دیگر (اگر کارفرمای شما یک تیم یا شرکت و سازمان باشد) خبری نیست.
این وضع وقتی بدتر می شود که شما از وب سایت هایی که در حوزه فریلنسرینگ فعالیت می کنند استفاده کنید.
روش کار این وب سایت ها به این گونه هست که کارفرمایان پروژه های خود را داخل سایت ثبت می کنند و فریلنسر ها برای هر کدام از پروژه ها که مایل به انجام آن هستند و در حوزه کاری و تخصصی آن ها است, پیشنهاد خود که شامل مبلغ دریافتی و زمان به پایان رساندن و تحویل کار است را ارسال می کنند.
به دلیل روش درآمدزایی و مدل درآمدی ایی که اکثر این وب سایت ها دارند اجازه ارتباط مستقیم بین کارفرما و فریلنسر به آن ها داده نمی شود.
همه چیزی که فریلنسر از کارفرما می داند نام کاربری وی و اگر توضیحاتی درباره خود داده باشد است و کارفرما هم باید به چند خط بیوگرافی و تعدادی نمونه کار که فریلنسر در پروفایل خود قرار داده بسنده کند.
البته معمولا امکان این که هر کارفرما بعد از اتمام پروژه, نظر خود را درباره فریلنسری که با آن کار کرده و میزان حرفه ای و وقت شناس بودن او بیان کند و به آن امتیاز دهد نیز وجود دارد و این نظر ها و امتیازات در پروفایل هر فریلنسر ثبت می شود و برای دیگر کارفرما ها قابل مشاهده است.
اما مورد دیگری که وجود دارد این است که کل اطلاعاتی که فریلنسر برای شروع به کار دارد صرفا نوشته ها و چند فایل عکس یا پی دی اف (اگر اصلا فایلی ضمیمه شده باشد!) است که کارفرما در صفحه پروژه قرار داده.
بعد از اینکه کارفرما پیشنهاد یک فریلنسر را تایید و آن فرد را انتخاب کرد, نحوه ارتباط صرفا از طریق چت و پیام متنی خواهد بود و خبری از ارسال ویس, تماس تلفنی یا تصویری و تماس گروهی نخواهد بود!
شاید این مورد خیلی به چشم نیاید ولی به عقیده نویسنده این مقاله در پروژه های بزرگ و پیچیده که نیازمند هماهنگی ها و دارای بخش ها, جزییات و تسک های بسیار بیشتری نسبت به یک پروژه ساده و معمولی هستند, مدیریت کل پروژه سخت تر شده و صفحه چت کارفرما و فریلنسر را به طوماری پر از نوشته, توضیحات و اسکرول های بی پایان تبدیل می کند و همچنین زمان و انرژی زیادی را هم از دو طرف برای تایپ نوشته ها و تفهیم موضوعات و توضیح مطالب به یکدیگر تلف می کند.
در این مقاله سعی کردم نگاهی کلی به مفهوم فریلنسینگ انداخته, تاریخچه آن را ذکر کرده و به این سوال که "چه کسی فریلنسر است؟" پاسخ دهم.
همچنین تعدادی از فرصت ها و چالش های آن را نیز بیان و بررسی کنم.
در مقاله های بعدی بیشتر درباره فریلنسینگ و فریلنسر ها صحبت می کنم و روش هایی برای افزایش بازده و بهبود عملکرد یک فریلنسر ارائه می دهم و به این سوال که "فریلنسر ها چگونه شروع به کار می کنند و از کجا پروژه می گیرند؟" پاسخ می دهم.
پس حتما در این سری مقالات همراه من باشید و سوال ها, نظر ها و تجربیات خود را درباره فریلنسینگ بیان کنید و لینک مقالات را با دوستان تان به اشتراک بزارید تا آن ها نیز بتوانند بیشتر با این مفهوم آشنا شوند و پاسخ سوالات خود در این حوزه را بگیرند و یا چالش ها و تجربه های خود در این زمینه را بیان کنند.
روز و روزگار تون خوش و بی غم
مراقب خودتون و عزیزان تون باشید
تابستان 1399
