مقدمه
در این یادداشت قصد داریم به معرفی شتاب دهنده‌ها و روش کارشان بپردازیم، در نهایت هم برای راحتی کار خوانندگان، مشخصات و راه ارتباطی چند شتاب دهنده را بیان می‌کنیم. امروزه با رشد فزاینده‌ی تاسیس استارتاپ ها یا کسب و کارهای نوپا در کشورمان کلمه‌ی شتاب دهنده هم بسیار شنیده می‌شود و بعضی از افراد با این مفهوم آشنا نیستند. گاها شاهد برگزاری گردهمایی‌ها یا کنفرانس‌هایی تحت عنوان استارتاپ ویکِند در نقاط مختلف کشور هستیم. استارتاپ عبارتیست است که در سال‌های اخیر در اخبار و ژورنال‌های دنیای فناوری به طور روز افزون شاهد استفاده از آن در توصیف شرکت‌های نوپایی هستیم که راه‌حل‌ها و ایده‌های جدیدی را برای حل مشکلات و مسئله‌های موجود در دنیای تکنولوژی ارائه می‌دهند. کسب و کارهای نوپا یا همین استارتاپ‌ها معمولا در مراحل اولیه ی کار با چالش‌هایی رویارو می‌شوند. این چالش‌ها در زمینه‌های مختلف برای یک استارتاپ اتفاق می‌افتد و در بیشتر موارد باعث می‌شود که استارتاپ‌ها با شکست روبرو شده یا از مسیر اصلی خود دور شوند.
شتاب دهنده استارتاپ (Startup Accelerator)
شتاب دهنده استارتاپ ( انگلیسی: Speed accelerator یا Startup accelerator) به اختصار شتاب دهنده، شرکتی است که از همان قدم‌های اول کارِ یک استارتاپ، آن را تحت پوشش خود در می‌آورد و برای این کار از میان شرکت کنندگان، پس از مدتی کوتاه، ایده‌ای را قبول می‌کند و به عنوان استارتاپ انتخاب می‌کند. شتاب دهنده‌ها با سرمایه گذاری اولیه بر روی یک کمپانی نوپا، درصدی از مالکیت آن را از آن خود کرده و در مقابل به گردانندگان پروژه، موارد آموزشی لازم برای کسب موفقیت بیشتر و سریعتر را خواهند داد.
روش کار شتاب دهنده‌ها
شتاب دهنده‌ها نوعی از کمپانی‌ها هستند که برای رشد ایده‌های جدید و لازم، سرمایه گذاری می‌کنند. آنها صاحبان ایده‌ها و استارتاپ‌ها را یاری می‌کنند که بتوانند یک تعریف دقیق و درست و یک نمونه‌ی اولیه‌ی مناسب از کالا و یا خدماتی که قصد نوآوری در صنعت مربوط به آن را دارند ارائه دهند. آنها همچنین در تعیین هویت مشتری‌ها و به خصوص شناسایی مشتری‌های هدف و تأمین منابع ، نظیر سرمایه و نیروی کار به صاحبان ایده‌ها کمک می‌کنند. پلن‌هایی که شتاب دهنده‌ها پیش پایتان می‌گذارند معمولا از لحاظ زمانی محدود هستند و در اکثر مواقع این بازه‌ی زمانی تقریبا ۳ ماه می‌باشد و سعی می‌کنند در این بازه‌ی زمانی با فراهم آوردن اندکی سرمایه و محل کار و امکانات برای صاحبان ایده‌ها به آنها در رسیدن به هدفشان کمک کنند. شتاب دهنده‌های استارتاپ همچنین در طول هفته کلاس‌های آموزشی برای صاحبان ایده‌ها و اعضای تیمشان برگزار می‌کنند. در واقع یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌هایی که در این بازه ی زمانی کوتاه نصیب صاحبان ایده‌ها می‌شود ارتباط و اتصال آنها با شبکه‌ایی از متخصصین، کارآفرینان، فارغ التحصیلان رشته‌های مدیریت کسب و کار، سرمایه گذاران و همینطور مدیران شرکت‌های دیگر می‌باشد. معمولا بعد از پایان این دوره‌ی زمانی، صاحبان ایده‌ها به همراه تیم خود در یک نشست بزرگ و باشکوه و در حضور تعداد زیادی از سرمایه گذاران طرح‌های خود را معرفی می‌کنند و به نمایش‌شان می‌گذراند. و چه بسا نظرات بزرگان را جلب کنند و حتی موفق به نیاز سنجی‌های جدید شوند.
مسئله‌های رفتاری، مالی، فکری، بازارشناسی و شناسایی درست هدف از مشخص‌ترین مشکلاتی هستند که کسب و کارهای نوپا با آنها مواجه می‌شوند. این مسئله‌ها قابل اصلاح و ترمیم هستند ولی در اکثر موارد باعث می‌شوند استارتاپ‌ها با شکست و یا توقف و مکث روبرو شوند. بیشترین دلیل تأثیر مسئله‌های موجود در توقف زودهنگام استارتاپ‌ها، نبود تجربه‌ی کافی و عدم وجود حمایت کننده است.هر چند برخی از افراد تصور می‌کنند نبود حمایت مالی می‌تواند مشکل بزرگی برای یک استارتاپ باشد اما تجربه ثابت کرده است که هر چند مسائل مالی جرقه‌ای برای آغاز روند توقف و یا شکست استارتاپ‌ها است ولی مسئله عمده، نبود حمایت و تجربه در زمینه‌های فکری، بازارشناسی، شناسایی و یافتن هدف و مواردی از این دست است.
معرفی چند شتاب دهنده
در ایران برخی از شتاب دهنده‌ها در حوزه یا حوزه‌هایی خاص فعالیت می‌کنند. مثلا شتاب دهنده‌هایی چون اکسیر، دکتر کاربین، هوشمند سلامت فقط در حوزه‌ی سلامت کار می‌کنند، در واقع این حوزه را به عنوان حوزه‌ی تخصصی خود برگزیده‌اند.
اما شتاب دهنده‌های زیادی هستند که خود را به حوزه‌ی خاصی محدود نکرده‌اند و نام عمومی را برگزیده‌اند. برخی از این شتاب دهنده‌ها الویت‌هایی دارند اما باز هم حوزه‌ی همکاریشان عمومی است. مثلا دیموند و اَکسل، شتاب دهنده‌های عمومی هستند اما حوزه‌ی گردشگری جزء الویت‌هایشان هست. اما به عنوان مثال شتاب دهنده‌های کاتالیزور، جهش و پیشگامان شتاب دهنده‌هایی هستند که فقط نام عمومی را برگزیده‌اند و ممکن هست درباره‌ی هر استارتاپی مذاکره و فکر کنند.
طبق قولمان به ارائه‌ی مشخصات و راه‌های ارتباطی شتاب دهندگانی که نامشان در این مقاله آورده شده می‌پردازیم:
شتاب دهنده‌های تخصصی
شتاب دهنده‌های عمومی
مشت نمونه‌ی خروار است و همانطور که می‌بینید خوشبختانه شتاب دهنده‌های ایرانی در شهرهای مختلف ایران پراکنده‌اند و همگی در تهران نیستند. با یک جست و جوی ساده می‌توانید لیست شتاب دهنده‌های شهر یا مرکز استان خود را بیابید و با آنها ارتباط برقرار کنید.
با احترام. پویاتک. دپارتمان داده. فاطمه نبی و فائزه نادری
