یکی از وظایف ارتش ارائه گزارش‌هایی در خصوص مسائل امنیتی و نظامی و بررسی عواقب پیگیری یک سیاست خاص است. این کار در ارتش توسط سازمان اطلاعات نظامی ارتش یا همان «اَمان»1 صورت می‌گیرد. در حقیقت ارائه گزارشات مربوط به «برآوردهای اطلاعات ملی»2 در انحصار او بوده که منجر شده تا جایگاه او نسبت به دو سرویس اطلاعاتی دیگر این رژیم یعنی «شاباک»3 و «موساد»4 در رتبه بالاتری قرار بگیرد.
این در حالی است که «برآوردهای اطلاعات ملی» در کشور پیشرفته‌ای مثل آمریکا، با استفاده از گزارش شانزده آژنس اطلاعاتی تهیه می‌شود.
رئیس پیشین سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل «شلومو گازیت»5، این مسئله را به خوبی تبیین کرده است؛ «در اسرائیل نوعی انحصار در خصوص مسائل امنیتی وجود دارد... با وجود چنین انحصاری، هیچ شناسی برای دیگر بازیگران در دولت جهت ارائه برنامه و سیاست جایگزین باقی نمی‌ماند؛ زیرا هیچ بازیگری زیرساخت‌های لازم را برای جمع آوری اطلاعات و انجام ارزیابی‌های در اختیار ندارد... این وضعیت، نفوذ چشمگیر ارتش بر سیاست گذاری و ممانعت از هرگونه تلاش برای پیشنهاد و اجرای سیاستی متفاوت را توجیه می‌کند.»
این نهاد اطلاعاتی تنها به ارائه گزارشات خام اکتفا نکرده، بلکه تحلیل‌ها و گزینه‌های پیش روی دولت را نیز بیان می‌کند. گزینه‌هایی که در آن نفوذ و اختیارت قابل توجه‌ای برای ارتش در نظر گرفته شده.
البته نفوذ ارتش در امور سیاسی محدود به «سازمان اطلاعاتی ارتش» نیست. چرا که «سازمان برنامه ریزی ارتش» نیز نقش مشابهی را ایفا می‌کند. این سازمان در طرح های جامعی که ارائه می‌دهد بر حوزه های مختلفی مثل سیاست و اقتصاد نیز تاثیر می‌نهد.
به طور مثال قرار داد «کمپ دیوید» در 1978م با دخالت این نهاد انجام گرفت و «آوراهام تأمیر»6 به عنوان رئیس این نهاد، ریاست کمیته بین وزارتی اسرائیل را بر عهده داشت و جزو هیئت مذاکره کننده بود. همچنین در جریان بحران کانال سوئز و خروج سربازان اسرائیلی از صحرای سینا، تیم مذاکره کننده، تماماً ارتشی بودند. در این بین معاون رئیس ستاد مشترک ارتش، آقای «آمنون شاهاک» به عنوان رئیس هیئت مذاکره کننده، رئیس سازمان برنامه ریزی ارتش «اوزی دایان»7 به عنوان رئیس کمیته نظامی و «دنیل روچیلد» رئیس واحد «هماهنگ کننده فعالیت های دولتی در اراضی وزارت جنگ»، به عنوان رئیس کمیته غیر نظامی، این امر را هدایتت و رهبری می‌کردند.8
ادامه دارد.....
پی‌نوشت:
1 – AMAN
2- National Intelligence Estimates
3- شاباک یا شین بت نام سازمان اطلاعات و امنیتی داخلی رژیم اسرائیل است.
4- موساد نام سازمان اطلاعاتی خارجی اسرائیل است.
