یک از موارد اهمال کاری این سازمان مربوط به حمله عراق به ایران...
شوراي امنيت سازمان ملل، يك روز پس از حمله سراسري عراق عليه ايران، اولين اقدامش رو در قبال جنگ، با صدور بيانيه 23 سپتامبر 1980 ( 1 مهر 1359) شروع کرد و 5 روز بعد از اون، اولین قطعنامه رو صادر كرد.اين روند با صدور هشت قطعنامه و بيش از 15 بيانيه ديگه ادامه پیدا کرد. اما نکته جالب ماجرا این جاست که عمده اين قطعنامهها و بيانيهها، صرفا جنبه توصيهای داشت.
به طور مثال.....
یکی از جنبههای مهم جنگ ایران و عراق، نقض عمومی، پی درپی و از پیش سازماندهی شده حقوق انسانی از سوی رژیم بعثی عراق و واکنش ضعیف و ناکافی مجامع بین المللی، به ویژه شورای امنیت در برابر اون بود.
معاهدات و اسناد بین المللی در زمینه ممنوعیت استفاده از سلاحهای شیمیایی در جنگها فراوان. پروتکل 17 ژوئن 1925 ژنو، از مهمترین اسناد بین المللی در این زمینه. در این پروتکل که بیش از 140 کشور جهان، از جمله ایران و عراق اون رو امضا کردن ، به کارگیری سلاح شیمیایی در جنگها بدون قید و شرط ممنوع شده.
در جنگ تحمیلی، نخستین بیانیه شورا در تاریخ 30 مارس 1984م بود که براساس گزارش هیئت اعزامی سازمان ملل، استفاده از سلاحهای شیمیایی، تأیید و به شدت محکوم شد. همینطور بر لزوم احترام به پروتکل 1925 ژنو تأکید شد؛ ولی از عراق به عنوان استفاده کننده از سلاحهای شیمیایی بر ضد ایران، اسمی به میان نیومد.
سیاست رژیم عراق در تداوم کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ، سبب شد تا شورا قطعنامهای رو در تاریخ 26 اوت 1988م صادر کنه. هر چند شورای امنیت با صدور قطعنامه یاد شده، بخش مهمی از وظایفش رو در زمینه کاربرد این سلاح انجام داد؛ ولی پرسش اینجاست که اگر شورا از همون اول چنین مواضعی رو در برابر عراق پیش میگرفت، آیا این قدر قربانی و مصدوم از این حملهها برجای میموند؟
مورد بعدی حمله عربستان به یمن
در جریان حمله عربستان و امارات به یمن؛ شورای امنیت سازمان ملل متحد حداقل اقدامات مقتضی رو به جهت توقف جنگ و توقف فوری اقدامات خشونتآمیز در یمن انجام نداد. و در جهت حمایت از حملهکنندگان به یمن و ناقضان قوانین بینالمللی عمل کرد. همینطور در راستای تحریم همهجانبه یمن؛ قطعنامه صادر کرد، که به دلیل محاصره و تحریم گسترده، باعث وقوع جنایات وحشتناک بینالمللی و همچنین قحطی گستردهای در یمن شد.
سازمان ملل علاوه بر حفظ صلح و امنیت بینالملل با توجه به موقعیت حساس یمن، نسبت به حق تعیین سرنوشت ملت در یمن هم مسئولیت داشت. اما در قطعنامههای گوناگون مشاهده میشه که تجاوز آل سعود رو نادیده و چشم به روی جنایات جنگی و نسل کشی در این سرزمین بست.
و اما حمله آمریکا به عراق...
حمله نظامی ایالات متحده آمریکا به عراق که در چارچوب پیش فرض وجود سلاحهای کشتارجمعی در نزد صدام حسین صورت گرفت، پیامدهای زیادی رو رقم زد. عملکرد آمریکا نشون داد که رهنامه «ممنوعیت حمله پیشدستانه به لحاظ امکان ناپذیر بودن دسترسی به تمامی اطلاعات لازم» فقط یک قانون و یا تبصره خوب. چون عدم توفیق آمریکا در پیدا کردن سلاحهای کشتارجمعی این واقعیت رو به نمایش گذاشت.
در عین حال آمریکا با ناتوانی در اخذ مجوز سازمان ملل برای حمله به عراق، اصول حقوقی رو که بر اساس اون سازمان ملل پا گرفته بود را هم زیر سؤال برد و باعث تضعیف وجهه بین المللی این نهاد شد. عمل آمریکا از یک طرف نشانگر ضعف روشنفکرانه رهنامه «حمله پیش دستانه» هست و از طرف دیگه نشونه بیتوجهی این کشور به بنیادهای حقوقی و اخلاقی مندرج در منشور سازمان ملل.
مورد بعدی حمله آمریکا به افغانستان....
حمله آمریکا به افغانستان در پی حملات ۱۱ سپتامبر در اواخر سال ۲۰۰۱ انجام شد و مورد حمایت متحدان نزدیک ایالات متحده قرار گرفت. اهداف عمومی اون از بین بردن القاعده و همینطور پایگاه امن عملیاتها در افغانستان با حذف طالبان از قدرت بود.
طبق دادههای «پروژه هزینههای جنگ» در دانشگاه براوِن که هزینههای پنهان جنگهای پس از ۱۱ سپتامبر را مستند میکند، از سال ۲۰۰۱ تا نیمه ماه آوریل 2021، بیش از ۲۴۱ هزار نفر در نتیجه مستقیم جنگ افغانستان کشته شدن که شامل دستکم ۷۱ هزار و ۳۴۴ غیرنظامی میشه. نکته اینجاست که این آمار کلی، مرگومیرهای ناشی از بیماری، نداشتن دسترسی به غذا، آب، زیرساخت یا سایر پیامدهای غیر مستقیم جنگ رو شامل نمیشه.
بر اساس آمار سازمان ملل متحد، این جنگ دو میلیون و ۷۰۰ افغان رو مجبور به فرار به خارج از کشور کرد که بیشتر اونها به ایران، پاکستان و اروپا رفتن. چهار میلیون نفر دیگه هم در داخل افغانستان آواره شدن. تلفات جنگ در بین نیروهای ارتش و پلیس افغانستان هم ۷۸ هزار و ۳۱۴ نفر برآورد شده. همچنین ۸۴ هزار و ۱۹۱ نیروی طالبان و سایر شبهنظامیان مخالف هم کشته شدن. به گفته ناظران سازمان ملل، در درگیریهای افغانستان؛ در مجموع ۷۲ روزنامهنگار و ۴۴۴ امدادگر هم جان خودشون رو از دست دادن.
به طور کلی، شکست جاهطلبیهای آمریکا در این جنگ ۲۰ ساله، مردم و ارتش افغانستان رو در وضعیتی قرار داد که به دنبال پیشروی طالبان هیچ انگیزهای برای ایستادگی در دفاع از دولت فاسد کشورشان نداشتن و در نهایت هم با خروج آمریکا کشور به دست طالبان افتاد.