سینمای هالیوود مدت هاست که مشغول ساخت ابرقهرمانان مختلفی همچون بتمن، مرد عنکبوتی، سوپر من، فلش و... است. منجیهای نوظهوری که به انسان شباهت دارند ولی دارای قدرتهای فرا زمینی و فرا بشری هستند. همانطور که میدانید سینما با فیلمنامه شکل میگیرد و فیلم نامه با شخصیت. یکی از هنرمندیهای سینمای هالیوود این است که توانسته با پرداخت درست این ابر انسانها و منجیها، آنان را محبوب دلها و الگوی کودکان و نوجوانان قرار دهد.
کاری که هالیوود انجام میدهد این است که یک تیپ شخصیتی با ویژگیهای یکسان را به شکلهای گوناگون به مخاطبان خود عرضه و با این کار آنان را در ذهم مخاطب تبدیل به الگو و برند میکند.
اگر خوب دقت کنیم این الگو گیری نه تنها برای کودکان و نوجوانان ما زیان بار خواهد بود بلکه فرهنگ سایر کشورها را نیز دگرگون خواهد ساخت. به طور مثال اغلب این ابرقهرمانان آمریکایی هستند لذا سبک زندگی که به مخاطب نشان میدهند سبک زندگی آمریکایی خواهد بود و به طور طبیعی تمام تلاش خود را خواهند نمود که خیلی زیبا آن را نشان دهند. اما سبک زندگی آمریکایی دقیقا چیست؛ روابط آزاد و نا محدود جنسی، موسیقی، مشروب، پوشش و آرایش خاص، رفتن به کاباره یا همان بارها و غیره...
وقتی این الگوی رفتاری توسط شخصیتهای محبوب ما در هالییود مدام تکرار شود بعد از مدتی قبح و زشتی این امور برای فرزندمان ازبین خواهد رفت.
نکته حائز اهمیت دیگری که در این گونه فیلمها وجود دارد این است که معمولا دشمنان این ابر قهرمانان آمریکایی تروریستها، گروههای ضد بشری و یا موجودات فرا زمینی با نشانههای شخصیتی سایر فرهنگها مثلا مسلمانان هستند. این امر دو مفهوم را در ناخداگاه مخاطب خود که معمولاً کم سن و کم تجربه هستند القا میکند؛ اول این که آمریکا کشوری صلح طلب بوده و دخالت نظامی او در سایر کشورها و نقاط زمین هدفی دوستانه و صلح آمیز دارد. مفهوم دوم هم میشود این که افرادی که غالبا در مقابل آمریکا قرار دارند، تروریست و یا جنایت کار هستند.
نکته سومی که تقریبا در همه فیلمهای ابر قهرمانی وجود دارد این است که آنان فراتر از قانون و دولت عمل میکنند. این قهرمانان ساختگی و پوشالی از آنجایی که سیستم حاکمیت را ناقص و ناتوان میبینند و در برخی موارد فاسد، با توجه به قدرت فرا بشری که دارند تصمیم میگیرند که خودشان دست به کار شوند و جامعه را اصلاح و منجی جامعه بشری باشند.
این سبک رفتاری که تقریبا در همه فیلمهای ابر قهرمانی تکرار شده؛ مفاهیم نادرستی را در مخاطب خویشتن القا میکند. اولین مفهوم این است که به نوعی مخاطب خود را به بیقانونی و نوعی آنارشیسم تشویق میکند. یعنی در ناخداگاه به مخاطب چنین القا میکند که در برخی موارد، قوانین را به خاطر اهدافی که از نظر خودمان درست است میتوان زیر پا نهاد.
دومین مفهوم بیشتر بر مخاطب آمریکایی تاثیر گذار خواهد بود ولی سایر افکار عمومی هم از پذیرش آن در امان نیستند. این فراتر از قانون بودن ابرقهرمانان به شکل غیر مستقیم حضور نظامی آمریکا در سایر کشورها و دخالت در امور داخلی آنان را به شکلی توجیه میکند. این امر که آمریکا به دلیل ضعف حاکمیت و ظلم کشوری به مردمش و یا خطرناک بودن آن برای سایر کشورها با توجه به این که از قدرت نظامی بالاتری نسبت به سایر کشورها دراست، به خود اجازه میدهد در همه چیز دخالت و همه جای این کره خاکی حضور داشته باشد.
ویژگی دیگری که این ابر قهرمانان خیالی دارند وجه اسطورهای آنهاست. یکی از ویژگیهای اسطوره این است که «آنها زنجیره هایی هستند که نسلهای مختلف را به یکدیگر پیوند میدهند». با توجه به این که آمیخته از خیال و واقعیت هستن، یکی از بسترهای انتقال فرهنگ از گذشته تا آینده هستند. شما در واقع در این ابر قهرمانان «باز آفرینی اسطورههای جهان مادی» را مشاهده میکنید که پیامهای ضمنی و صریح دنیای غرب و فلسفه مادی غرب را به شما و فرزندانتان القا میکند. چرا که اسطورهها نمودی از هویت و آرمانهای تک تک افراد ملت و به عبارتی نمادی از خود آن ملت است.
ما در اینجا قصد داریم به یک ابر قهرمان محبوب که در میان کودکان و نوجوانان طرفداران بسیاری دارد بپردازیم. مرد عنکبوتی یا همان (Spider-Man). شخصیتی که عکسها و نمادهای آن همه دنیای اطراف کودکان و نسل جدید نوجوان ما را فرا گرفته است، از خوراک و پوشاک و لوازم تحریر گرفته تا بازیهای رایانهای و اسباب بازی.
مرد عنکبوتی محبوبترین و مهمترین ابرقهرمان دنیای کمیک بوکهای مارول محسوب میشود که در حال حاضر امتیاز ساخت فیلم سینمایی براساس آن در اختیار کمپانی سونی قرار دارد.
ادامه دارد...